BIBLIOTEKA MIEJSKA
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
|||
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:Psałterz z lipskiej oficyny Kachelofena, XV wiek.JPG|thumb|Psałterz z lipskiej oficyny Kachelofena, XV wiek]] | [[File:Psałterz z lipskiej oficyny Kachelofena, XV wiek.JPG|thumb|Psałterz z lipskiej oficyny Kachelofena, XV wiek]] | ||
| − | [[File:Biblioteka Miejska, widok od strony południowo-wschodniej, 1939.JPG|thumb|Biblioteka Miejska, widok od strony południowo-wschodniej, 1939]] | + | [[File:Biblioteka_Miejska_(002).jpg|thumb|[[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto)| Kościół św. Jakuba]] jako siedziba Biblioteki Miejskiej, przełom XIX/XX wieku]] |
| + | [[File:2_Biblioteka_Miejska.jpg|thumb|Biblioteka Miejska (po lewej) i [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA| szkoła św. Piotra i Pawła]] (po prawej), początek XX wieku, widok od strony wschodniej ze skrzyżowania obecnych ul. Łagiewniki i Wałowej ]] | ||
| + | [[File:Biblioteka Miejska, widok od strony południowo-wschodniej, 1939.JPG|thumb|Biblioteka Miejska i [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA| szkoła w. Piotra i Pawła]], widok od strony południowo-wschodniej, z [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto)| kościoła św. Jakuba]], 1939]] | ||
| + | [[File: Biblioteka_Miejska_1950.jpg |thumb| Biblioteka Miejska, 1950]] | ||
| + | [[File:3_b_Biblioteka_Miejska.jpg|thumb|Były budynek Biblioteki Miejskiej i szkoły św. Piotra i Pawła współcześnie (2019), widok od strony południowo-wschodniej, od [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto)| kościoła św. Jakuba]]. W miejscu widocznego poprzednio w środku niskiego budynku w listopadzie 1975 oddano do użytku nową czytelnię [[BIBLIOTEKA GDAŃSKA POLSKIEJ AKADEMII NAUK| Biblioteki Gdańskiej PAN]] (biały budynek)]] | ||
| + | [[File:Günther Otto.JPG|thumb|Otto Günther, dyrektor Biblioteki Miejskiej w latach 1902–1921]] | ||
| − | '''BIBLIOTEKA MIEJSKA. Danziger Stadtbibliothek''' (poprzednio [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteka Rady Miejskiej]]) – nową nazwę nadano po ostatecznej likwidacji w | + | '''BIBLIOTEKA MIEJSKA. Danziger Stadtbibliothek''' (poprzednio [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteka Rady Miejskiej]]) – nową nazwę nadano po ostatecznej likwidacji w 1817 [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE| Gimnazjum Akademickiego]] i przeniesieniu zbiorów biblioteki do [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościoła św. Jakuba]], który dzieliła ze [[SZKOŁA NAWIGACYJNA | Szkołą Nawigacyjną]].<br/><br/> |
| + | Przenosiny zakończono 11 IX 1819, oficjalnie udostępniona jako biblioteka publiczna 3 X 1821 (od tego momentu pod tytułową nazwą). W roku 1822 opracowano katalog rzeczowy, odpowiadający działowemu układowi książek na półkach, rejestrujący 21 400 książek. Zbiory umieszczono w nawie kościoła podzielonej stropami na trzy kondygnacje. Na parterze urządzono czytelnię (czynną w środy i soboty), wyżej – magazyny książek. Po przeniesieniu Szkoły Nawigacyjnej do nowego gmachu (1826) w zajmowanym przez nią prezbiterium kościoła umieszczono na krótko kolekcję dzieł sztuki [[KABRUN JAKOB, kupiec, kolekcjoner | Jakoba Kabruna]], następnie w latach 1832–1845 zajmowało je [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwo Przyrodnicze]]. Od 1860, po remoncie budynku, całość zajęła biblioteka. Od 1863, ze względu na funkcjonowanie w Gdańsku już kilku bibliotek typowo publicznych, ta, o charakterze naukowym, była czynna codziennie. Wzbogacana o księgozbiory znanych gdańszczan, np. w 1879 [[UPHAGEN JOHANN, bibliofil, historyk, rajca | Johanna Uphagena]], w 1880 [[MENGE FRANZ ANTON, przyrodnik, pedagog | Franza Antona Mengego]], w 1893 [[BERTLING ERNST AUGUST KARL, archidiakon kościoła NMP, bibliotekarz | Ernst Augusta Bertlinga]].<br/><br/> | ||
| + | W połowie lat 90. XIX wieku uznano, że budynek średniowiecznego kościoła nie może dalej spełniać funkcji siedziby biblioteki. Obiekt był nieogrzewany, zawilgocone mury powodowały niszczenie książek, brakowało miejsca na nowe nabytki (pod koniec XIX wieku zbiory liczyły 120 tysięcy tomów) i czytelnie. W 1904 zbiory przeniesiono do zbudowanego w pobliżu nowego gmachu, przy Am Jakobstor 16 (ul. Wałowa 15). Pod koniec II wojny światowej zbiory liczyły około 250 000 woluminów, część w końcu 1944 ukryto w Malborku (około 25 000 woluminów), w Pelplinie (około 30 000 woluminów) i na terenie Gdańska. <br /><br /> | ||
| + | '''Biblioteka Miejska.''' Podczas działań wojennych w 1945 budynek biblioteki uległ niewielkim uszkodzeniom, zachowało się na miejscu około 170 tysięcy woluminów. W kwietniu 1945 działający z polecenia Ministerstwa Oświaty [[PELCZAR MARIAN, dyrektor Biblioteki Gdańskiej PAN, patron ulicy | Marian Pelczar]] wstępnie zabezpieczył zbiory biblioteczne. 9 IV 1945 prezydent Gdańska [[KOTUS-JANKOWSKI FRANCISZEK, prezydent Gdańska | Franciszek Kotus-Jankowski]] nominował go na stanowisko dyrektora biblioteki. Odzyskiwanie wojennych strat trwało do 1958. Oddana do użytku czytelników 22 VI 1946 (uroczyste otwarcie połączono z pierwszym po II wojnie światowej zjazdem polskich bibliotekarzy), składała się z 2 pionów: naukowego (w budynku przy ul. Wałowej 15) i oświatowego (sieć miejskich wypożyczalni i czytelni publicznych).<br/><br/> | ||
| + | 1 I 1955 dział oświatowy przekazany został [[WOJEWÓDZKA I MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. JOSEPHA CONRADA-KORZENIOWSKIEGO W GDAŃSKU | Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej]], z działu naukowego utworzono [[BIBLIOTEKA GDAŃSKA POLSKIEJ AKADEMII NAUK | Bibliotekę Gdańską Polskiej Akademii Nauk]]. {{author: RED}} <br /><br /> | ||
{| class="tableGda" | {| class="tableGda" | ||
|- | |- | ||
| Linia 9: | Linia 18: | ||
|- | |- | ||
| 1896–1921 | | 1896–1921 | ||
| − | | [[GÜNTHER OTTO | Otto Günther]] | + | | [[GÜNTHER OTTO, dyrektor Biblioteki Miejskiej | Otto Günther]] |
|- | |- | ||
| span style="white-space: nowrap" | 1922–1935 | | span style="white-space: nowrap" | 1922–1935 | ||
| − | | [[SCHWARZ FRIEDRICH | Friedrich Schwarz]] | + | | [[SCHWARZ FRIEDRICH, dyrektor Biblioteki Miejskiej | Friedrich Schwarz]] |
|- | |- | ||
| 1935–1945 | | 1935–1945 | ||
| − | | [[HASSBARGEN HERMANN | Hermann Hassbargen]] | + | | [[HASSBARGEN HERMANN, dyrektor Biblioteki Miejskiej | Hermann Hassbargen]] |
|- | |- | ||
| 1945–1955 | | 1945–1955 | ||
| − | | span style="white-space: nowrap" | [[PELCZAR MARIAN | Marian Pelczar]] (BG PAN) | + | | span style="white-space: nowrap" | [[PELCZAR MARIAN, dyrektor Biblioteki Gdańskiej PAN, patron ulicy | Marian Pelczar]] (BG PAN) |
| − | |} [[Category: Encyklopedia]] | + | |} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 08:48, 22 gru 2022
.jpg)
BIBLIOTEKA MIEJSKA. Danziger Stadtbibliothek (poprzednio Biblioteka Rady Miejskiej) – nową nazwę nadano po ostatecznej likwidacji w 1817 Gimnazjum Akademickiego i przeniesieniu zbiorów biblioteki do kościoła św. Jakuba, który dzieliła ze Szkołą Nawigacyjną.
Przenosiny zakończono 11 IX 1819, oficjalnie udostępniona jako biblioteka publiczna 3 X 1821 (od tego momentu pod tytułową nazwą). W roku 1822 opracowano katalog rzeczowy, odpowiadający działowemu układowi książek na półkach, rejestrujący 21 400 książek. Zbiory umieszczono w nawie kościoła podzielonej stropami na trzy kondygnacje. Na parterze urządzono czytelnię (czynną w środy i soboty), wyżej – magazyny książek. Po przeniesieniu Szkoły Nawigacyjnej do nowego gmachu (1826) w zajmowanym przez nią prezbiterium kościoła umieszczono na krótko kolekcję dzieł sztuki Jakoba Kabruna, następnie w latach 1832–1845 zajmowało je Towarzystwo Przyrodnicze. Od 1860, po remoncie budynku, całość zajęła biblioteka. Od 1863, ze względu na funkcjonowanie w Gdańsku już kilku bibliotek typowo publicznych, ta, o charakterze naukowym, była czynna codziennie. Wzbogacana o księgozbiory znanych gdańszczan, np. w 1879 Johanna Uphagena, w 1880 Franza Antona Mengego, w 1893 Ernst Augusta Bertlinga.
W połowie lat 90. XIX wieku uznano, że budynek średniowiecznego kościoła nie może dalej spełniać funkcji siedziby biblioteki. Obiekt był nieogrzewany, zawilgocone mury powodowały niszczenie książek, brakowało miejsca na nowe nabytki (pod koniec XIX wieku zbiory liczyły 120 tysięcy tomów) i czytelnie. W 1904 zbiory przeniesiono do zbudowanego w pobliżu nowego gmachu, przy Am Jakobstor 16 (ul. Wałowa 15). Pod koniec II wojny światowej zbiory liczyły około 250 000 woluminów, część w końcu 1944 ukryto w Malborku (około 25 000 woluminów), w Pelplinie (około 30 000 woluminów) i na terenie Gdańska.
Biblioteka Miejska. Podczas działań wojennych w 1945 budynek biblioteki uległ niewielkim uszkodzeniom, zachowało się na miejscu około 170 tysięcy woluminów. W kwietniu 1945 działający z polecenia Ministerstwa Oświaty Marian Pelczar wstępnie zabezpieczył zbiory biblioteczne. 9 IV 1945 prezydent Gdańska Franciszek Kotus-Jankowski nominował go na stanowisko dyrektora biblioteki. Odzyskiwanie wojennych strat trwało do 1958. Oddana do użytku czytelników 22 VI 1946 (uroczyste otwarcie połączono z pierwszym po II wojnie światowej zjazdem polskich bibliotekarzy), składała się z 2 pionów: naukowego (w budynku przy ul. Wałowej 15) i oświatowego (sieć miejskich wypożyczalni i czytelni publicznych).
1 I 1955 dział oświatowy przekazany został Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej, z działu naukowego utworzono Bibliotekę Gdańską Polskiej Akademii Nauk.
| 1896–1921 | Otto Günther |
| 1922–1935 | Friedrich Schwarz |
| 1935–1945 | Hermann Hassbargen |
| 1945–1955 | Marian Pelczar (BG PAN) |
