ROGGE NICOLAUS, burmistrz Głównego Miasta Gdańska

Aktualna wersja na dzień 18:39, 9 mar 2024

NICOLAUS ROGGE (zm. 26 X 1450 Gdańsk), burmistrz Głównego Miasta Gdańska. Pochodził z rodziny przybyłej z Torunia i osiadłej na Głównym Mieście. Był synem ławnika Bernharda (zm. 1387), miał brata Hermana (zm. przed 1448), również ławnika, oraz siostrę Margareth (zm. 1449 Gdańsk), małżonkę ławnika i rajcy Głównego Miasta Johanna Schirmbeke.

Od 1404 był ławnikiem, od 1409 rajcą, zapewne już w 1416 został burmistrzem, choć pewnie potwierdzony na tym urzędzie był w latach 1417-1435. Zwolniony z urzędu, od 1436 do śmierci był rajcą. Można zakładać, że pierwszym burmistrzem był w 1419, 1423, 1427 i 1432, drugim w 1418, 1422, 1426 i 1435, konkretne daty pozostawania na urzędzie trzeciego i czwartego burmistrza nie są możliwe do jednoznacznego ustalenia.

Jako rajca uczestniczył 31 VIII 1415 w zjeździe miast pruskich w Elblągu, gdzie obradowano nad sprawami monety, miar i wag oraz cła funtowego. Wiosną 1417 był reprezentantem miast pruskich na zjazd Hanzy w Rostoku (Rostock). Przedmiotem zjazdu miało być między innymi cło funtowe, nie miał jednak w tej sprawie pełnomocnictw. Sam zjazd rozpoczął się 20 V 1417 w Roztocku, następnie przeniesiony do Lubeki, trwał do 28 VII 1417.

30 IV 1419, obok rycerzy z ziemi chełmińskiej, otrzymał od wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Michaela Küchmeistera pełnomocnictwa do rokowań pokojowych w Gniewkowie z Polską (początek maja 1419). 10 V 1419 był obecny na zjeździe miast pruskich w Toruniu, a 30 tego miesiąca w Malborku. 9 III 1422 ponownie brał w Malborku udział w zjeździe wielkich miast pruskich z kolejnym wielkim mistrzem Pawłem Russdorfem, kilka tygodni później, 21 kwietnia był na zjeździe miast w Iławie.

W 1422 w wojnie polsko-krzyżackiej dowodzone przez niego i rajcę Petera Crowela oddziały gdańskie uczestniczyły w początkach sierpnia w wypadzie pod Bydgoszcz i Nakło. Spalono wówczas Koronowo wraz z klasztorem cystersów oraz wsie na Krajnie. W połowie sierpnia przerzucono jego gdańskie oddziały do Chełmna w celu jego obrony przed ewentualnym oblężeniem ze strony wojsk króla polskiego Władysława Jagiełły. Po zawarciu 27 IX 1422 pokoju w Mielnie, 13 XII 1422 ponownie reprezentował Gdańsk na zjeździe stanów w Iławie, zaś 9 I 1423 w Elblągu. Kolejne miesiące 1423 spędzał w podróży jako poseł Głównego Miasta na kolejne zjazdy: 25 marca w Kreuzburgu (obecnie Sławskoje, Rosja), 20 kwietnia i 26 października w Elblągu.

17 XI 1425 był świadkiem oskarżeń i roszczeń zgłoszonych pod adresem zakonu krzyżackiego w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) przez potomków zamordowanego burmistrza Conrada Letzkaua. 22 V i 9 VI 1426 jako burmistrz reprezentował Gdańsk na zjazdach miast w Malborku, 12 XII 1426 w Elblągu.

W 1427 zaangażował się w rokowania hanzeatów z królem Danii Erykiem Pomorskim. Był obecny na zjeździe w początkach maja 1427 w Malborku, gdzie zapadła decyzja o wysłaniu go, razem z marszałkiem Zakonu Walrabe von Hünsbachem, na rokowania z Erykiem do Gryfii (Greifswald). Rokowania te miały szerszy kontekst, chodziło o tzw. wojnę miast wendyjskich Hanzy z Erykiem (1426-1435). Podłożem konfliktu było cło pobierane przez Duńczyków na Sundzie. Wielki mistrz Paweł z Russdorfu skłonił miasta pruskie do neutralności wobec tego konfliktu. Jednak w 1427 Duńczycy zagarnęli w Sundzie 15 statków gdańskich płynących z Baie (Francja, zatoka między Bourgneuf i Bouin, na zachód od Nantes). Wielki mistrz zalecił zamknięcie żeglugi przez Sund, ale nie zezwolił miastom pruskim na podjęcie działań zbrojnych. Dzięki prowadzonym negocjacjom statki zwrócono, jednak towary z Gdańska musiały w 1428 przechodzić przez Lubekę, tam były przeładowywane i przez Kanał Stecknitz-Delvenau wieziono je do Hamburga i dalej.

W sierpniu 1427 był już z powrotem w Gdańsku, w listopadzie uczestniczył w zjeździe w Elblągu. W kolejnych latach odbywał podróże na zjazdy, już jednak mniej intensywnie niż poprzednio. Latem 1431 posłował do Lubeki, jesienią tego roku był na zjeździe w Malborku; w kwietniu 1432 na zjeździe w Sztumie, w listopadzie w Elblągu.

We wrześniu 1434, wraz z rajcą Wilhelmem Winterfeltem, uczestniczył w rokowaniach pokojowych z Polską w Raciążu i Złotorii nad Drwęcą. W grudniu 1434 był ponownie na zjeździe miast pruskich, tym razem w Toruniu, w lutym 1435 w Malborku. Już po odwołaniu go z urzędu burmistrza, jako rajca, wymieniony był 15 VI 1437 w liście Rady Głównego Miasta do wielkiego mistrza z informacjami o rokowaniach z Erykiem Pomorskim w sprawie cła na Sundzie. W sumie od 1415 brał udział w 30 samych tylko zjazdach stanów pruskich.

Oprócz działalności politycznej zajmował się również handlem, m.in. importował sól atlantycką z Baie. W 1430 był właścicielem statku, prowadzonego przez szypra Maternę. Opiekował się prawnie swoją siostrą Margareth, bezdzietną wdową po Johannie Schrimbeke. W 1448 reprezentował ją, gdy odstępowała Eberhardowi Ferberowi z oddziedziczonego po mężu prawa do Ołtarza Trójcy Świętej w kościele NMP.

Po pierwszej żonie, córce Johanna Walrabe, ławnika Głównego Miasta w 1425 (syna Heinricha Walrabe, ławnika w 1391), przejął (wspólnie ze szwagrem Heinrichem von Stadenem) kaplicę św. Brygidy w kościele NMP. Jego drugą żoną był od sierpnia 1432 Elisabeth, córka Johanna Schewecke. Miał z nią syna Heinricha (zm. 1492 Gdańsk), ławnika (1469-1489).

Jego brat Herman, pochowany w kościele NMP, pozostawił po sobie co najmniej trójkę dzieci: Margareth, która poślubiła Eberharda Ferbera oraz synów Arnolda i Bernharda. Z nich Arnold był dowodnie w 1467 proboszczem kościoła NMP, w latach 1475–1476 oficjałem pomorskim i gdańskim. BM