LUDNOŚĆ

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 65 wersji utworzonych przez 8 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{paper}}
 
{{paper}}
−
[[File:Zdjęcie rodzinne gdańszczan podczas III Światowego Zjazdu Gdańszczan, 2010.JPG|thumb|Zdjęcie rodzinne gdańszczan podczas III Światowego Zjazdu Gdańszczan, 2010]]
+
 
 
[[File:Mieszczka gdańska, Hans Weigel, 1577.JPG|thumb|Mieszczka gdańska, Hans Weigel, 1577]]
 
[[File:Mieszczka gdańska, Hans Weigel, 1577.JPG|thumb|Mieszczka gdańska, Hans Weigel, 1577]]
 +
[[File:Kupiec gdański, Hans Weigel, 1577.JPG|thumb|Kupiec gdański, Hans Weigel, 1577]]
 +
[[File:Młoda_gdańszczanka,_Hans_Weigel,_1577.jpg|thumb|Młoda gdańszczanka, Hans Weigel, 1577]]
 +
[[File:Młoda_służąca_gdańska_niosąca_wodę,_Hans_Weigel,_1577.jpg|thumb|Młoda służąca niosąca wodę, Hans Weigel, 1577]]
 +
[[File:Młoda_służąca_gdańska_niosąca_wodę,_Jost_Amman,_1586.jpg|thumb|Młoda służąca niosąca wodę, Jost Amman, 1586]]
 +
[[File:Panna_młoda,_Jost_Amman,_1586.jpg|thumb|Panna młoda, Jost Amman, 1586]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus_Handlarka_trocinami,_1765.jpg|thumb|Handlarka trocinami, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus,_Chłopiec_sprzedający_proszek_czyszczący,_1765.jpg|thumb|Chłopiec sprzedający proszek czyszczący, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus__Sprzedawca_wiosennej_zieleni,_1765.jpg|thumb|Sprzedawca wiosennej zieleni, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus_Handlarka_rakami,_1765.jpg|thumb|Handlarka rakami, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus_Handlarka_śliwkami,_1765.jpg|thumb|Handlarka śliwkami, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus_Handlarka_ziołami,_1765.jpg|thumb|Handlarka ziołami, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Deisch_Matthaeus_Piaskarze,_1765.jpg|thumb|Piaskarze, [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik| Matthaeus Deisch]], 1765]]
 +
[[File:Portret_pani_Zobelsche,_sprzedawczyni_owoców_w_gdańskim_teatrze,_rys._Julius_Gottheil,_1836.jpg|thumb|Portret pani Zobelsche, sprzedawczyni owoców w gdańskim teatrze, rys. Julius Gottheil, 1836]]
 +
[[File:Kwiaciarka,_rys._Oertell,_1837.jpg|thumb|Kwiaciarka, rys. Johann Wilhelm Oertell, 1837]]
 +
[[File:Weteran_wojenny_jako_milicjant,_rys._Oertell,_1837.jpg|thumb|Weteran wojenny, jako milicjant. rys. Johann Wilhelm Oertell, 1837]]
 +
[[File:Portret_A.A._Feldborga,_nauczyciela_języka_angielskiego,_anonim,_1838.jpg|thumb|Portret A.A. Feldborga, nauczyciela języka angielskiego, 1838]]
 +
[[File:Woźny_giełdowy_w_ubiorze_urzędowym,_rys._Oertell,_1839.jpg|thumb|Woźny giełdowy w ubiorze urzędowym, rys. Johann Wilhelm Oertell, 1839]]
 +
[[File:Gdańszczanie przed siedzibą giełdy w Dworze Artusa, 1865 .JPG|thumb|Gdańszczanie przed siedzibą giełdy w Dworze Artusa, 1865]]
 
[[File:Gdańszczanie zebrani przed Ratuszem Głównego Miasta, koniec XIX wieku .JPG|thumb|Gdańszczanie zebrani przed Ratuszem Głównego Miasta, koniec XIX wieku]]
 
[[File:Gdańszczanie zebrani przed Ratuszem Głównego Miasta, koniec XIX wieku .JPG|thumb|Gdańszczanie zebrani przed Ratuszem Głównego Miasta, koniec XIX wieku]]
 +
[[File:Pomnik_transportów_Kresowian_.jpg|thumb|Pomnik upamiętniający przybycie do Gdańska przesiedleńców z Kresów w 1945 (przy byłym [[DWORZEC BRAMA NIZINNA | dworcu Gdańsk-Brama Nizinna]])]]
 +
[[File:Zdjęcie rodzinne gdańszczan podczas III Światowego Zjazdu Gdańszczan, 2010.JPG|thumb|Zdjęcie rodzinne gdańszczan podczas III Światowego Zjazdu Gdańszczan, 2010]]
 
[[File:Wykresy.JPG|thumb|Wykresy]]
 
[[File:Wykresy.JPG|thumb|Wykresy]]
−
[[File:Gdańszczanie przed siedzibą giełdy w Dworze Artusa, 1865 .JPG|thumb|Gdańszczanie przed siedzibą giełdy w Dworze Artusa, 1865]]
+
 
−
[[File:Kupiec gdański, Hans Weigel, 1577.JPG|thumb|Kupiec gdański, Hans Weigel, 1577]]
+
'''LUDNOŚĆ.''' Do 1793 nie przeprowadzono na terenie miasta jakiegokolwiek spisu ludności. Dla okresu średniowiecza skazani jesteśmy jedynie na domysły (stąd występuje niekiedy dość znaczna różnica w szacunkach przyjmowanych przez poszczególnych badaczy). Dla okresu nowożytnego (XVI–XVIII wiek) jedynymi źródłami są sprawozdania o narodzinach, zgonach i ślubach z wszystkich gdańskich kościołów, kaplic, szpitali i cmentarzy. <br /><br /> '''Okres średniowiecza.''' Wedle badań archeologicznych we wzniesionym w początku 2. połowy XI wieku grodzie u ówczesnego ujścia [[MOTŁAWA | Motławy]] do [[WISŁA | Wisły]] i w jego najbliższej okolicy mogło zamieszkiwać do tysiąca osób. W zdecydowanej większości miejscowego pochodzenia, okresowo (zwłaszcza w latach panowania nad Pomorzem Wschodnim władców polskich) także wywodzących się z innych rejonów Polski. Od schyłku XII wieku coraz liczniejsza stawała się kolonia kupców pochodzenia niemieckiego, przekształcona w gminę (źródłowo potwierdzoną w 1227) i następnie w miasto na [[PRAWO LUBECKIE | prawie lubeckim]] ([[STARE MIASTO | Stare Miasto]]). Większość mieszkańców stanowili przybysze z Lubeki (niekiedy wcześniej osiedleni na terenie państwa krzyżackiego). Liczba mieszkańców Gdańska w końcu XIII wieku, obejmując tak mieszkańców grodu, jak i miasta na prawie lubeckim zniszczonego przez Krzyżaków w latach 1308–1309 ([[RZEŹ GDAŃSKA W 1308 ROKU | rzeź Gdańska]]), szacowana jest na 2000–3000 osób. Dla schyłku XIV wieku (około 1380) szacuje się, że [[GŁÓWNE MIASTO | Główne Miasto]] zamieszkiwało najmniej około 6800, najwięcej około 10 000 ludzi, a wraz ze [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieście]]m i [[DŁUGIE OGRODY | Długimi Ogrodami]] (około 1000–1800) ta część miasta miała liczyć od 8600 do 11 800 mieszkańców. Przyjmuje się, że po 1420, a przed początkiem [[WOJNA TRZYNASTOLETNIA | wojny trzynastoletniej]] (1454–1455, czyli do chwili włączenia do Głównego Miasta) około 4200 osób zamieszkiwało na [[MŁODE MIASTO (Jungstadt) | Młodym Mieście]], około 600 na [[OSIEK | Osieku]]. W wypadku Starego Miasta (funkcjonującego jako miasto od 1377) dla okresu po 1420, a przed wojną trzynastoletnią, liczbę mieszkańców szacuje się na około 5300 osób. U schyłku XV wieku całość obszaru Gdańska zamieszkiwało najpewniej około 35 000 osób. Wzrost liczby mieszkańców dokonywał się do 2. połowy XV wieku w przeważającej mierze drogą dopływu z zewnątrz. Wiadomo, że w latach 1364–1430 obywatelstwo w Głównym Mieście uzyskało prawie 11 000 osób (średniorocznie około 163 osoby), a w okresie 1400–1454 obywatelstwo Młodego Miasta uzyskało 3270 osób (średniorocznie 59 osób). W wypadku Głównego Miasta dla lat 1364–1399 ustalono, że 25% przybyło z terenów położonych w promieniu 20–30 km od miasta, 22% z Dolnych Niemiec (Dolna Saksonia, Westfalia, Nadrenia, Niderlandy), 15% z nieokreślonych miejsc obszaru niemieckojęzycznego, 10% z wybrzeży Morza Bałtyckiego (Pomorze, Meklemburgia, Holsztyn, Szlezwik), 6% z terenów środkowych Niemiec (Śląsk, Brandenburgia, Czechy, Morawy), 3% z terenu Polski, 1,4% z terenów z górnych Niemiec (Turyngia, Hesja, Nassau, południowe Niemcy), 0,6% ze Skandynawii i Anglii. Ogólnie 3–3,4% osób pochodziło z terenów słowiańskojęzycznych (głównie z Królestwa Polskiego), 96% z obszarów niemieckojęzycznych. Dla 2. połowy XV wieku szacuje się, że 41–50% mieszkańców Gdańska pochodziło z napływu. {{author: BŚ}} {{author: JZ}} <br /><br /> '''Okres nowożytny''' (XVI–XVIII wiek). Liczba mieszkańców Gdańska związana była w tych stuleciach przede wszystkim z panującą koniunkturą gospodarczą, a dokładnie – z wielkością wywozu towarów do obcych krajów. Od początku XVII wieku władze miejskie co roku sporządzały zestawienia urodzeń, zgonów i zawartych małżeństw, co pozwala na szacunkowe dane dotyczące liczby mieszkańców Gdańska. Od pierwszych lat XVII wieku zauważa się wzrost liczby mieszkańców. Od około 1625 przez następne dziesięciolecia liczba mieszkańców ustabilizowała się na poziomie około 64.000 osób. Z uwagi na zmniejszenie się gospodarczego znaczenia Gdańska w handlu od początku XVIII wieku nastąpił systematyczny spadek liczby ludności. Okresowe zwiększanie mieszkańców odnotowuje się w czasie oblężeń miasta (np. 1626, 1655, 1734, 1807), gdyż osoby zamieszkujące zwykle przedmieścia i okoliczne wsie chroniły się w obrębie murów. Pewną rolę odegrały także pojawiające się w Gdańsku zarazy, jednak w perspektywie długiego trwania były one krótkie, a ubytki demograficzne szybko rekompensowano. Dopiero na podstawie pierwszych spisów mieszkańców dokonanych po 1793 można przyjąć przybliżoną liczbę mieszkańców. Władze pruskie do 1806 dokonały 14 takich spisów; wynika z nich, że w Gdańsku mieszkało od około 36 000 (1793) do 44 000 osób (1806). Dla powyższego okresu, podobnie jak i w innych ówczesnych miastach, również w Gdańsku odnotowywano ujemny przyrost naturalny rekompensowany osiedlaniem się przybyszów z innych stron. {{author: PP}} <br /><br /> '''Lata 1814–1914.''' W 1816, dwa lata od ponownego włączenia do państwa pruskiego, w Gdańsku na obszarze 1392 ha mieszkało 48 575 osób. Do połowy XIX wieku liczba mieszkańców wzrosła o niespełna 10 000 i było to rezultatem przyrostu naturalnego oraz ruchów migracyjnych. W tym czasie notowany był nawet w poszczególnych latach ujemny przyrost naturalny, który szedł w parze ze złą sytuacją ekonomiczną miasta. Sprzyjające okoliczności (połączenia kolejowe, rozbudowa portu, rozwój przemysłu), jakie nastały w 2. połowie XIX wieku, wpłynęły na znaczne podniesienie się liczby mieszkańców. W okresie tym największy odsetek ludności miasta stanowili Niemcy. Osoby narodowości polskiej, według szacunków z 1914, to 3,5% ogółu stałych mieszkańców Gdańska. {{author: LESM}} <br /><br /> '''Lata 1920–1939.''' Na terytorium utworzonego w 1920 [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG), o powierzchni lądowej 1893 km², zamieszkiwało według szacunków z końca tegoż roku 350 636 osób. Sam Gdańsk był wydzielonym powiatem miejskim o wielkości 64,3 km². Najliczniejszą grupą narodowościową WMG byli Niemcy. Obok ludności żyjącej od dawna na terenach tworzących II WMG, pojawiła się niemiecka ludność napływowa z Rzeszy. Według spisu z 1923 stanowiła 95% ogółu mieszkańców. W powiecie miejskim odsetek Niemców był nieco mniejszy (93%). Polaków, tworzących drugą pod względem liczebności grupę narodowościową, można podzielić na ludność pochodzenia polskiego z gdańskim obywatelstwem oraz obywateli Polski, którzy przyjechali tu po utworzeniu II WMG. Ich odsetek w okresie 1920–1939 szacowany był od 9% do 13% (czyli od 27 000 do 30 000). W samym Gdańsku pod koniec lat 20. XX wieku mogło mieszkać około 23 000 osób o polskim rodowodzie. Im bliżej było wybuchu II wojny światowej, tym procentowy udział innych niż niemieckie narodowości (w tym również [[ŻYDZI | Żydów]]) w populacji II WMG się zmniejszał. {{author: LESM}} <br /><br /> '''Lata 1945–2010.''' W pierwszych latach po II wojnie światowej za wzrostem liczby ludności stały głównie migracje (zob. [[KOMISJA MIESZKANIOWA (1945–1946) | Komisja Mieszkaniowa (1945-1946)]]). Szacunki z 1948 wskazują, że większość nowych mieszkańców Gdańska przybyła z Polski centralnej (62%). Przesiedleńcy z terenów ZSRR stanowili 16%, a z innych krajów 3%. Jedynie 9% populacji gdańszczan to ludność, którą można było zakwalifikować jako autochtonów. W pierwszych 10 latach od zakończenia wojny Gdańska, podobnie jak cała Polska, notował bardzo wysoki przyrost naturalny. Miasto już w połowie lat 50. XX wieku doszło do liczby 250 000 mieszkańców, co było wyrównaniem stanu populacji sprzed II wojny światowej, przy jednocześnie powiększonych granicach administracyjnych. W następnych latach nadal postępował proces powiększania się liczby ludności miasta, przy stabilizacji przyrostu naturalnego. W 1970 współczynnik przyrostu wynosił 8 na 1000 mieszkańców i był jednym z wyższych spośród największych miast Polski, co zresztą cechowało Gdańsk i przez następne lata. Znamienny był wzrost ludności Gdańska w latach 70. XX wieku, kiedy miasto stawało się znaczącym ośrodkiem przemysłowym i akademickim. Liczba mieszkańców powiększyła się wówczas o około 100 000, co było rezultatem wysokiego dodatniego salda migracji.<br /><br />
−
'''LUDNOŚĆ.''' Do 1793 nie przeprowadzano na terenie miasta jakiegokolwiek spisu ludności. Dla okresu średniowiecza skazani jesteśmy jedynie na domysły (stąd występuje niekiedy dość znaczna różnica w szacunkach przyjmowanych przez poszczególnych badaczy). Dla okresu nowożytnego (XVI–XVIII w.) jedynymi źródłami są sprawozdania o narodzinach, zgonach i ślubach z wszystkich gd. kościołów, kaplic, szpitali i cmentarzy. <br /><br /> '''Okres średniowiecza.''' Wedle badań archeol. we wzniesionym w pocz. 2. poł. XI w. grodzie u ówczesnego ujścia Motławy do Wisły (zamek) i w jego najbliższej okolicy mogło zamieszkiwać do tysiąca osób. W zdecydowanej większości miejscowego pochodzenia, okresowo (zwł. w latach panowania nad Pomorzem Wsch. władców pol.) także wywodzących się z innych rejonów Polski. Od schyłku XII w. coraz liczniejsza stawała się kolonia kupców pochodzenia niem., przekształcona w gminę (źródłowo potwierdzoną 1227) i nast. w miasto na prawie lubeckim (q Stare Miasto). Większość mieszkańców stanowili przybysze z Lubeki (niekiedy wcześniej osiedleni na terenie państwa krzyż.). Liczba mieszkańców Gd. w końcu XIII w., obejmując tak mieszkańców grodu, jak i miasta na prawie lubeckim zniszczonego przez Krzyżaków 1308–09 ( rzeź Gd.), szacowana jest na 2–3 tys. osób. Dla schyłku XIV w. (ok. 1380) szacuje się, że Główne Miasto zamieszkiwało najmniej ok. 6800, najwięcej ok. 10 tys. ludzi, a wraz ze Starym Przedmieściem i Długimi Ogrodami (ok. 1000–1800) ta część miasta miała liczyć od 8600 do 11 800 mieszkańców. Przyjmuje się, że po 1420, a przed pocz. wojny trzynastoletniej (1454–55, czyli do chwili włączenia do Głównego Miasta) ok. 4200 osób zamieszkiwało na Młodym Mieście, ok. 600 na Osieku. W wypadku Starego Miasta (funkcjonującego jako miasto od 1377) dla okresu po 1420, a przed wojną trzynastoletnią, liczbę mieszkańców szacuje się na ok. 5300 osób. U schyłku XV w. całość obszaru Gd. zamieszkiwało najpewniej ok. 35 tys. osób. Wzrost liczby mieszkańców dokonywał się do 2. poł. XV w. w przeważającej mierze drogą dopływu z zewnątrz. Wiadomo, że 1364–1430 obywatelstwo w Głównym Mieście uzyskało prawie 11 tys. osób (średniorocznie ok. 163 osoby), a 1400–54 obywatelstwo Młodego Miasta uzyskało 3270 osób (średniorocznie 59 osób). W wypadku Głównego Miasta dla 1364–99 ustalono, że 25% przybyło z terenów położonych w promieniu 20–30 km od miasta, 22% z Dolnych Niemiec (Dolna Saksonia, Westfalia, Nadrenia, Niderlandy), 15% z nieokreślonych miejsc obszaru niemieckojęzycznego, 10% z wybrzeży M. Bałtyckiego (Pomorze, Meklemburgia, Holsztyn, Szlezwik), 6% z terenów środkowych Niemiec (Śląsk, Brandenburgia, Czechy, Morawy), 3% z terenu Polski, 1,4% z terenów z górnych Niemiec (Turyngia, Hesja, Nassau, płd. Niemcy), 0,6% ze Skandynawii i Anglii. Ogólnie 3–3,4% osób pochodziło z terenów słowiańskojęzycznych (gł. z Królestwa Polskiego), 96% z obszarów niemieckojęzycznych. Dla 2. poł. XV w. szacuje się, że 41–50% mieszkańców Gd. pochodziło z napływu. {{author: BŚ}} {{author: JZ}} <br /><br /> '''Okres nowożytny''' (XVI–XVIII w.). Liczba mieszkańców Gd. związana była w tych stuleciach przede wszystkim z panującą koniunkturą gosp., a dokładnie – z wielkością wywozu towarów do obcych krajów. Od pocz. XVII w. władze miejskie co roku sporządzały zestawienia urodzeń, zgonów i zawartych małżeństw, co pozwala na szacunkowe dane dotyczące liczby mieszkańców Gd. Od pierwszych lat XVII w. zauważa się wzrost liczby mieszkańców. Od ok. 1625 przez nast. dziesięciolecia liczba mieszkańców ustabilizowała się na poziomie ok. 64 tys. osób. Z uwagi na zmniejszenie się gosp. znaczenia Gd. w handlu od początku XVIII w. nastąpił systematyczny spadek liczby ludności. Okresowe zwiększanie mieszkańców odnotowuje się w czasie oblężeń miasta (np. 1626, 1655, 1734, 1807), gdyż osoby zamieszkujące zwykle przedmieścia i okoliczne wsie chroniły się w obrębie murów. Pewną rolę odegrały także pojawiające się w Gd. zarazy, jednak w perspektywie długiego trwania były one krótkie, a ubytki demograficzne szybko rekompensowano. Dopiero na podstawie pierwszych spisów mieszkańców dokonanych po 1793 można przyjąć przybliżoną liczbę mieszkańców. Władze prus. do 1806 dokonały 14 takich spisów; wynika z nich, że w Gd. mieszkało od ok. 36 tys. (1793) do 44 tys. osób (1806). Dla powyższego okresu, podobnie jak i w innych ówczesnych miastach, również w Gd. odnotowywano ujemny przyrost naturalny rekompensowany osiedlaniem się przybyszów z innych stron. {{author: PP}} <br /><br /> '''Lata 1814–1914.''' W 1816, dwa lata od ponownego włączenia do państwa prus., w Gd. na obszarze 1392 ha mieszkało 48 575 osób. Do połowy XIX w. liczba mieszkańców wzrosła o niespełna 10 tys. i było to rezultatem przyrostu naturalnego oraz ruchów migracyjnych. W tym czasie notowany był nawet w poszczególnych latach ujemny przyrost naturalny, który szedł w parze ze złą sytuacją ekon. miasta. Sprzyjające okoliczności (połączenia kolejowe, rozbudowa portu, rozwój przemysłu), jakie nastały w 2. poł. XIX w., wpłynęły na znaczne podniesienie się liczby mieszkańców. W okresie tym największy odsetek ludności miasta stanowili Niemcy. Osoby narodowości pol., wg szacunków z 1914, to 3,5% ogółu stałych mieszkańców Gd. {{author: LESM}} <br /><br /> '''Lata 1920–1939.''' Na terytorium utworzonego w 1920 II WMG, o pow. lądowej 1893 km², zamieszkiwało wg szacunków z końca t.r. 350 636 osób. Sam Gd. był wydzielonym pow. miejskim o wielkości 64,3 km². Najliczniejszą grupą narodowościową WMG byli Niemcy. Obok ludności żyjącej od dawna na terenach tworzących II WMG, pojawiła się niem. ludność napływowa z Rzeszy. Według spisu z 1923 stanowiła 95% ogółu mieszkańców. W pow. miejskim odsetek Niemców był nieco mniejszy (93%). Polaków, tworzących drugą pod względem liczebności grupę narodowościową, można podzielić na ludność pochodzenia pol. z gd. obywatelstwem oraz obywateli Polski, którzy przyjechali tu po utworzeniu II WMG. Ich odsetek w okresie 1920–39 szacowany był od 9% do 13% (czyli od 27 do 30 tys.). W samym Gd. pod koniec lat 20. XX w. mogło mieszkać ok. 23 tys. osób o pol. rodowodzie. Im bliżej było wybuchu II w. świat., tym procentowy udział innych niż niem. narodowości (w tym również Żydów) w populacji II WMG się zmniejszał. {{author: LESM}} <br /><br /> '''Lata 1945–2010.''' W pierwszych latach po II w. świat. za wzrostem liczby ludności stały gł. migracje. Szacunki z 1948 wskazują, że większość nowych mieszkańców Gd. przybyła z Polski centralnej (62%). Przesiedleńcy z terenów ZSRR stanowili 16%, a z innych krajów 3%. Jedynie 9% populacji gdańszczan to ludność, którą można było zakwalifikować jako autochtonów. W pierwszych 10 latach od zakończenia wojny Gd., podobnie jak cała Polska, notował bardzo wysoki przyrost naturalny. Miasto już w poł. lat 50. XX w. doszło do liczby 250 tys. mieszkańców, co było wyrównaniem stanu populacji sprzed II w. świat., przy jednocześnie powiększonych granicach adm. W następnych latach nadal postępował proces powiększania się liczby ludności miasta, przy stabilizacji przyrostu naturalnego. W 1970 współczynnik przyrostu wynosił 8 na 1000 mieszkańców i był jednym z wyższych spośród największych miast Polski, co zresztą cechowało Gd. i przez nast. lata. Znamienny był wzrost ludności Gd. w latach 70. XX w., kiedy miasto stawało się znaczącym ośrodkiem przem. i akad. Liczba mieszkańców powiększyła się wówczas o ok. 100 tys., co było rezultatem wysokiego dodatniego salda migracji. W 1985 miasto osiągnęło największą liczbę mieszkańców: 468 tys. Od poł. lat 80. XX w. następował powolny spadek liczby osób mieszkających w Gd. W okresie lat 1990–2010 populacja mieszkańców zmniejszyła się o 10 tys., przy czym taki ubytek jest duży w porównaniu ze skalą zjawiska w innych największych miastach Polski. W 2008, 2009 i 2010 zanotowano natomiast w Gd. dodatni przyrost naturalny, co wpłynęło na odwrócenie trendu pomniejszania się populacji gdańszczan. Ciągle jednak utrzymuje się nieznacznie ujemne saldo migracji, w dużym stopniu powodowane procesem przenoszenia się części mieszkańców do sąsiadujących z miastem gmin. {{author: LESM}} <br /><br /> Tabela: Urodzenia. Zgony 1601–2010<br /> Tabela: Przyczyny zgonów ludności Gdańska w latach 1892–1938; 1960–1998 <br /> Tabela: Wiek zmarłych gdańszczan w latach: 1894–1910; 1920–1939; 1955–1999 <br /> Tabela: Rozwody
+
W 1987 miasto osiągnęło największą do tego roku liczbę mieszkańców: 469 053 osób. Od połowy lat 80. XX wieku następował powolny spadek liczby osób mieszkających w Gdańsku. W okresie 1990–2010 populacja mieszkańców zmniejszyła się o 10 000, przy czym taki ubytek jest duży w porównaniu ze skalą zjawiska w innych największych miastach Polski. W latach 2008, 2009 i 2010 zanotowano natomiast w Gdańsku dodatni przyrost naturalny, co wpłynęło na odwrócenie trendu pomniejszania się populacji gdańszczan. W 2019 liczba mieszkańców Gdańska wynosiła 470 907 osób, co oznaczało pobicie rekordu z 1987. Mieszkańcy Gdańska stanowili w tym roku 62,5% ogólnej liczby Trójmiasta i 20,1% mieszkańców województwa pomorskiego. W 2021 w Gdańsku mieszkało 486 022 osób. {{author: LESM}} <br /><br />  
−
{|  
+
{| class="tableGda"
−
! ead |
+
 
|-  
 
|-  
−
| Ludność Gdańska w latach 1920–1945
+
|+ Ludność Gdańska od 1308 do końca XV wieku
 
|-  
 
|-  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Lata
+
! Lata
−
| class="czerwone-tytu-y" | Liczba mieszkańców
+
! Cały zespół Gdańsk
 +
! Główne Miasto
 +
! Stare Miasto
 +
! Młode Miasto
 
|-  
 
|-  
−
| 1920
+
| około 1308
−
| 191 952
+
| 2000–3000
 +
|
 +
|
 +
|  
 
|-  
 
|-  
−
| 1926
+
| około 1380
−
| 225 819
+
| około 11 000
 +
| około 10 000
 +
|
 +
|  
 
|-  
 
|-  
−
| 1929
+
| około 1400
−
| 235 237
+
| 13 000 – 15 000
 +
| 11 000 – 13 000
 +
| około 1000
 +
| około 1000
 
|-  
 
|-  
−
| 1935
+
| około 1420–1454
−
| 262 839
+
| około 24 500
 +
| około 15 000
 +
| około 5300
 +
| około 4200
 
|-  
 
|-  
−
| 1939
+
| koniec XV wieku
−
| 248 117 *
+
| około 35 000
−
|}* Spadek liczby ludności to wynik emigracji  ludności pochodzenia żydowskiego. {{author:MrGl}}
+
|  
−
{|  
+
|
−
! ead |  
+
|
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | {{author: BŚ}}, {{author: JZ}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
−
| class="szare-mniej" colspan="4" | Ludność Gdańska w latach 1945–1947
+
|+ Ludność Gdańska w okresie nowożytnym
 
|-  
 
|-  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Data
+
! Lata
−
| class="czerwone-tytu-y" | Ogółem
+
! Liczba mieszkańców
−
| class="czerwone-tytu-y" | Niemcy
+
−
| class="czerwone-tytu-y" |  Polacy
+
 
|-  
 
|-  
−
| 1 X 1945
+
| około 1600
−
| 139 087
+
| około 50 000 – 55 000
−
| 93 029
+
−
| 46 058
+
 
|-  
 
|-  
−
| 1 VI 1946
+
| około 1625
−
| 149 699
+
| około 60 000
−
| 19 221
+
−
| 130 478
+
 
|-  
 
|-  
−
| 31 X 1946
+
| około 1650
−
| 160 983
+
| około 65 000 – 70 000
−
| 13 380
+
−
| 146 987
+
 
|-  
 
|-  
−
| 30 IV 1947
+
| około 1675
−
| 153 518
+
| około 64 000
−
| 750
+
|-
−
| 152 428
+
| około 1700
 +
| około 60 000 – 65 000
 +
|-
 +
| około 1725
 +
| około 60 000
 +
|-
 +
| około 1750
 +
| około 55 000
 +
|-
 +
| około 1775
 +
| około 55 000
 +
|-
 +
| 1793
 +
| 36 231
 +
|-
 +
| 1800
 +
| 41 072
 
|-  
 
|-  
 
| 1804
 
| 1804
 
| 44 055
 
| 44 055
−
|  
+
|-
−
|  
+
| class="authorEgTab" | <br /> {{author: PP}}, {{author: MrGl}}
−
|}{{author:LESM}}  
+
|}
−
{|  
+
{| class="tableGda"
−
! ead |  
+
 
|-  
 
|-  
−
| Ludność Gdańska w okresie nowożytnym
+
|+  Ludność Gdańska w latach 1817–1919
 
|-  
 
|-  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Lata
+
! Lata
−
| class="czerwone-tytu-y" | Liczba mieszkańców
+
! Ludność
 +
! Garnizon wojskowy <br />(żołnierze i oficerowie)
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1600
+
| 1817
−
| ok. 50 000 – 55 000
+
| 48 575
 +
| 5141
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1625
+
| 1825
−
| ok. 60 000
+
| 54 403
 +
| 5660
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1650
+
| 1831
−
| ok. 65 000 – 70 000
+
| 54 660
 +
| 8044
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1675
+
| 1840
−
| ok. 64 000
+
| 57 933
 +
| 6292
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1700
+
| 1850
−
| ok. 60 000 – 65 000
+
| 58 012
 +
| około 5900
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1725
+
| 1860
−
| ok. 60 000
+
| 69 981
 +
| około 10 500
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1750
+
| 1865
−
| ok. 55 000
+
| 78 517
 +
| około 12 200
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1775
+
| 1871
−
| ok. 55 000
+
| 88 975
 +
| 5300
 
|-  
 
|-  
−
| 1793
+
| 1875
−
| 36 231
+
| 97 931
 +
| 6041
 
|-  
 
|-  
−
| 1800
+
| 1880
−
| 41 072
+
| 108 551
 +
| 6381
 
|-  
 
|-  
−
| 1804
+
| 1885
−
| 44 055
+
| 114 805
−
|}{{author:PP}} {{author: MrGl}} *Osada. W 1901 uzyskał prawa miejskie.
+
| 6295
−
{|  
+
|-
−
! ead |  
+
| 1890
 +
| 119 890
 +
| 5798
 +
|-
 +
| 1895
 +
| 125 230
 +
| 7237
 +
|-
 +
| 1900
 +
| 140 563
 +
| 7295
 +
|-
 +
| 1905
 +
| 158 492
 +
| 8178
 +
|-
 +
| 1910
 +
| 170 968
 +
| 8666
 +
|-
 +
| 1915
 +
| 192 328
 +
| ?
 +
|-
 +
| 1919
 +
| 194 953
 +
| 4920
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
−
| class="szare-mniej" colspan="6" | Ludność Gdańska w latach 1814–1920 na tle innych miast pruskich i niemieckich  
+
|+ Ludność Gdańska w latach 1814–1920 <br /> na tle innych miast pruskich i niemieckich  
 
|-  
 
|-  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Lata
+
! Lata
−
| class="czerwone-tytu-y" | Gdańsk
+
! Gdańsk
−
| class="czerwone-tytu-y" | Królewiec
+
! Królewiec
−
| class="czerwone-tytu-y" | Szczecin
+
! Szczecin
−
| class="czerwone-tytu-y" | Wrocław
+
! Wrocław
−
| class="czerwone-tytu-y" | Sopot*
+
! Sopot*
 
|-  
 
|-  
 
| 1819
 
| 1819
 
| 49 392
 
| 49 392
−
| ok. 60 000
+
| około 60 000
 
| 22 500
 
| 22 500
 
|  
 
|  
Linia 127: Linia 213:
 
| 1831
 
| 1831
 
| 54 666
 
| 54 666
−
| ok. 63 500
+
| około 63 500
 
| 29 000
 
| 29 000
 
|  
 
|  
−
| ok. 650
+
| około 650
 
|-  
 
|-  
 
| 1843
 
| 1843
 
| 58 583
 
| 58 583
 
|  
 
|  
−
| ok. 37 000
+
| około 37 000
 
|  
 
|  
 
| 950
 
| 950
Linia 141: Linia 227:
 
| 1850
 
| 1850
 
| 58 012
 
| 58 012
−
| ok. 72 000
+
| około 72 000
 
| 44 104
 
| 44 104
 
| 104 000
 
| 104 000
−
| ok. 1000
+
| około 1000
 
|-  
 
|-  
 
| 1871
 
| 1871
Linia 151: Linia 237:
 
| 76 300
 
| 76 300
 
| 208 000
 
| 208 000
−
| ok. 1200
+
| około 1200
 
|-  
 
|-  
 
| 1890
 
| 1890
Linia 176: Linia 262:
 
| 1920
 
| 1920
 
| 191 952
 
| 191 952
−
| ok. 275 000
+
| około 275 000
−
| ok. 235 000
+
| około 235 000
 
| 545 000
 
| 545 000
−
| ok. 19 000
+
| około 19 000
−
|} {{author:BŚ}} {{author:JZ}}
+
|-
−
{|  
+
| class="authorEgTab" | *Osada. W 1901 uzyskał prawa miejskie. <br /> {{author: MrGl}}
−
! ead |
+
|}
 +
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
−
| class="szare-mniej" colspan="5" | Ludność Gdańska od 1308 do końca XV wieku
+
|+ Ludność Gdańska w latach 1920–1939
 
|-  
 
|-  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Lata
+
! Lata
−
| class="czerwone-tytu-y" | Cały zespół Gdańsk
+
! Liczba mieszkańców
−
| class="czerwone-tytu-y" | Główne Miasto
+
−
| class="czerwone-tytu-y" | Stare Miasto
+
−
| class="czerwone-tytu-y" | Młode Miasto
+
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1308
+
| 1920
−
| 2000–3000
+
| 191 952
 +
|-
 +
| 1926
 +
| 225 819
 +
|-
 +
| 1929
 +
| 235 237
 +
|-
 +
| 1935
 +
| 262 839
 +
|-
 +
| 1939
 +
| 248 117*
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | *Spadek liczby ludności to wynik emigracji ludności pochodzenia żydowskiego. <br/> {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Ludność Gdańska w latach 1945–1947
 +
|-
 +
! Data
 +
! Ogółem
 +
! Niemcy
 +
! Polacy
 +
|-
 +
| 1 X 1945
 +
| 139 087
 +
| 93 029
 +
| 46 058
 +
|-
 +
| 1 VI 1946
 +
| 149 699
 +
| 19 221
 +
| 130 478
 +
|-
 +
| 31 X 1946
 +
| 160 983
 +
| 13 380
 +
| 146 987
 +
|-
 +
| 30 IV 1947
 +
| 153 518
 +
| 750
 +
| 152 428
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | {{author: LESM}}
 +
|-
 +
|-
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Ludność Gdańska 1950–2021
 +
|-
 +
! Rok
 +
! Liczba ludności
 +
|-
 +
| 1950
 +
| 194 633
 +
|-
 +
| 1955
 +
| 242 854
 +
|-
 +
| 1960
 +
| 286 940
 +
|-
 +
| 1961
 +
| 296 700
 +
|-
 +
| 1962
 +
| 301 700
 +
|-
 +
| 1963
 +
| 309 700
 +
|-
 +
| 1964
 +
| 316 700
 +
|-
 +
| 1965
 +
| 321 321
 +
|-
 +
| 1966
 +
| 326 800
 +
|-
 +
| 1967
 +
| 360 700
 +
|-
 +
| 1968
 +
| 366 900
 +
|-
 +
| 1969
 +
| 372 600
 +
|-
 +
| 1970
 +
| 365 600
 +
|-
 +
| 1971
 +
| 370 827
 +
|-
 +
| 1972
 +
| 378 300
 +
|-
 +
| 1973
 +
| 397 700
 +
|-
 +
| 1974
 +
| 406 900
 +
|-
 +
| 1975
 +
| 420 977
 +
|-
 +
| 1976
 +
| 434 000
 +
|-
 +
| 1977
 +
| 443 800
 +
|-
 +
| 1978
 +
| 441 600
 +
|-
 +
| 1979
 +
| 449 200
 +
|-
 +
| 1980
 +
| 456 707
 +
|-
 +
| 1981
 +
| 458 874
 +
|-
 +
| 1982
 +
| 462 839
 +
|-
 +
| 1983
 +
| 464 583
 +
|-
 +
| 1984
 +
| 467 122
 +
|-
 +
| 1985
 +
| 468 616
 +
|-
 +
| 1986
 +
| 468 432
 +
|-
 +
| 1987
 +
| 469 053
 +
|-
 +
| 1988
 +
| 464 058
 +
|-
 +
| 1989
 +
| 464 649
 +
|-
 +
| 1990
 +
| 465 143
 +
|-
 +
| 1991
 +
| 466 524
 +
|-
 +
| 1992
 +
| 461 680
 +
|-
 +
| 1993
 +
| 463 058
 +
|-
 +
| 1994
 +
| 463 097
 +
|-
 +
| 1995
 +
| 463 019
 +
|-
 +
| 1996
 +
| 462 336
 +
|-
 +
| 1997
 +
| 461 354
 +
|-
 +
| 1998
 +
| 458 988
 +
|-
 +
| 1999
 +
| 464 358
 +
|-
 +
| 2000
 +
| 462 995
 +
|-
 +
| 2001
 +
| 461 885
 +
|-
 +
| 2002
 +
| 461 653
 +
|-
 +
| 2003
 +
| 461 011
 +
|-
 +
| 2004
 +
| 459 072
 +
|-
 +
| 2005
 +
| 458 953
 +
|-
 +
| 2006
 +
| 456 658
 +
|-
 +
| 2007
 +
| 455 717
 +
|-
 +
| 2008
 +
| 455 581
 +
|-
 +
| 2009
 +
| 456 591
 +
|-
 +
| 2010
 +
| 460 591
 +
|-
 +
| 2011
 +
| 460 517
 +
|-
 +
| 2012
 +
| 460 427
 +
|-
 +
| 2013
 +
| 461 531
 +
|-
 +
| 2014
 +
| 461 489
 +
|-
 +
| 2015
 +
| 462 249
 +
|-
 +
| 2016
 +
| 463 754
 +
|-
 +
| 2017
 +
| 464 254
 +
|-
 +
| 2018
 +
| 466 631
 +
|-
 +
| 2019
 +
| 470 907
 +
|-
 +
| 2021
 +
| 486 022
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | <br /> {{author: BŚ}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|- 
 +
|+ Urodzenia, małżeństwa, zgony w latach 1601–2010
 +
|-
 +
! Rok
 +
! Urodzeni lub ochrzczeni
 +
! Małżeństwa
 +
! Zgony
 +
|-
 +
| 1601*
 +
| 1958
 +
| 403
 +
| 1361
 +
|-
 +
| 1625*
 +
| 1863
 +
| 531
 +
| 4197
 +
|-
 +
| 1650*
 +
| 2123
 +
| 456
 +
| 2883
 +
|-
 +
| 1675*
 +
| 2026
 +
| 358
 +
| 2052
 +
|-
 +
| 1700*
 +
| 2011
 +
| 520
 +
| 2214
 +
|-
 +
| '''1601–1700'''
 +
| '''215 814'''
 
|  
 
|  
 +
| '''285 116'''
 +
|-
 +
| 1709*
 +
| 1836
 +
| 506
 +
| 24533
 +
|-
 +
| 1725*
 +
| 2012
 +
| 461
 +
| 1678
 +
|-
 +
| 1750*
 +
| 1734
 +
| 446
 +
| 2040
 +
|-
 +
| 1775*
 +
| 1641
 +
| 437
 +
| 2390
 +
|-
 +
| 1800*
 +
| 1227
 +
| 332
 +
| 1557
 +
|-
 +
| '''1701–1800'''
 +
| '''174 863'''
 
|  
 
|  
 +
| '''208 996'''
 +
|-
 +
| 1810*
 +
| 1194
 +
| 409
 +
| 1802
 +
|-
 +
| 1815*
 +
| 1886
 +
| 575
 +
| 1025
 +
|-
 +
| 1820*
 +
| 1618
 +
| 378
 +
| 1188
 +
|-
 +
| 1825*
 +
| 1750
 +
| 422
 +
| 1324
 +
|-
 +
| 1827
 +
| 1949
 +
| 409
 +
| 1839
 +
|-
 +
| 1834
 +
| 1552
 +
| 360
 +
| 1395
 +
|-
 +
| 1848
 +
| 2095
 
|  
 
|  
 +
| 3421
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1380
+
| 1855
−
| ok. 11 000
+
| 2591
−
| ok. 10 000
+
| 573
 +
| 3775
 +
|-
 +
| 1862
 +
| 3195
 
|  
 
|  
 +
| 2960
 +
|-
 +
| 1878**
 +
| 3922
 +
| 840
 +
| 3358
 +
|-
 +
| 1883**
 +
| 4048
 +
| 967
 +
| 3111
 +
|-
 +
| 1885**
 +
| 4057
 +
| 939
 +
| 3527
 +
|-
 +
| 1890**
 +
| 4222
 +
| 1077
 +
| 3163
 +
|-
 +
| 1895**
 +
| 4102
 +
| 1060
 +
| 3202
 +
|-
 +
| 1900**
 +
| 4780
 +
| 1309
 +
| 3903
 +
|-
 +
| 1905**
 +
| 5229
 +
| 1206
 +
| 3678
 +
|-
 +
| 1910**
 +
| 5131
 +
| 1197
 +
| 3069
 +
|-
 +
| 1913**
 +
| 4952
 +
| 1205
 +
| 3059
 +
|-
 +
| 1920
 +
| 6127
 +
| 2633
 +
| 3427
 +
|-
 +
| 1925
 +
| 5643
 +
| 1630
 +
| 2881
 +
|-
 +
| 1930
 +
| 4477
 +
| 1886
 +
| 2755   
 +
|-
 +
| 1935
 +
| 5643
 +
| 2564
 +
| 3214
 +
|-
 +
| 1939
 +
| 5992
 +
| 2628
 +
| 3781
 +
|-
 +
| 1946
 +
| 3561***
 +
| 1759***
 +
| 1608***
 +
|-
 +
| 1950
 +
| 7941***
 +
| 2856
 +
| 2390***
 +
|-
 +
| 1955
 +
| 7824
 +
| 2764
 +
| 1513
 +
|-
 +
| 1960
 +
| 5258
 +
| 2655
 +
| 1325
 +
|-
 +
| 1965
 +
| 4397
 +
| 2064
 +
| 1555
 +
|-
 +
| 1970
 +
| 4883
 +
| 3116
 +
| 1890
 +
|-
 +
| 1975
 +
| 7303
 +
| 4147
 +
| 2724
 +
|-
 +
| 1980
 +
| 7907
 +
| 4103
 +
| 3420
 +
|-
 +
| 1985
 +
| 7166
 +
| 3171
 +
| 4025
 +
|-
 +
| 1990
 +
| 5142
 +
| 2740
 +
| 4432
 +
|-
 +
| 1995
 +
| 4277
 +
| 2324
 +
| 4209
 +
|-
 +
| 2000
 +
| 6037***
 +
| 2783***
 +
| 5034***
 +
|-
 +
| 2005
 +
| 7101***
 +
| 2696***
 +
| 4866***
 +
|-
 +
| 2010
 +
| 9638***
 +
| 2590***
 +
| 5097***
 +
|-
 +
|  class="authorEgTab" | *Dane dla lat 1601–1825  mają wymiar szacunkowy, który wynika z braku pełnych  informacji statystycznych. <br /> **Bez martwo urodzonych. <br /> ***Dane według ewidencji  USC w Gdańsku.  <br /> {{author: PP}}, {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Rozwody w latach 1975–1999
 +
|-
 +
! Rok
 +
! Liczba
 +
|-
 +
| 1975*
 +
| 937
 +
|-
 +
| 1980
 +
| 888
 +
|-
 +
| 1985
 +
| 866
 +
|-
 +
| 1990
 +
| 540
 +
|-
 +
| 1995
 +
| 712
 +
|-
 +
| 1999
 +
| 890
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | *Brak danych statystycznych sprzed 1975 roku. <br /> {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Przyczyny zgonów ludności Gdańska w latach 1892–1938
 +
|-
 +
! Rok
 +
! 1892
 +
! 1910
 +
! 1913
 +
! 1920*
 +
! 1926*
 +
! 1936*
 +
! 1938*
 +
|-
 +
| Martwo urodzeni
 +
| 121
 +
| 143
 
|  
 
|  
 +
| 415
 +
| 346
 +
| 226
 +
| 227
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1400
+
| class="tytulKol" colspan="8" | Przyczyny zgonów
−
| 13 000 – 15 000
+
−
| 11 000 – 13 000
+
−
| ok. 1000
+
−
| ok. 1000
+
 
|-  
 
|-  
−
| ok. 1420–1454
+
| Gorączka połogowa, zgon przy porodzie
−
| ok. 24 500
+
|  
−
| ok. 15 000
+
| 13
−
| ok. 5300
+
|  
−
| ok. 4200
+
|  
 +
|
 +
| 34
 +
| 26
 
|-  
 
|-  
−
| koniec XV w.
+
| Poronienia
−
| ok. 35 000
+
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
−
|} {{author: MrGl}}
+
|  
−
{|  
+
|  
−
! ead |  
+
| 147
 +
| 126
 
|-  
 
|-  
−
| class="szare-mniej" colspan="3" | Ludność Gdańska w latach 1817–1919
+
| Niemowlęta
 +
|  
 +
| 272
 +
| 21
 +
| 48
 +
| 33
 +
| 20
 +
| 54
 
|-  
 
|-  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Lata
+
| Choroby dziedziczne
−
| class="czerwone-tytu-y" | Ludność
+
|  
−
| class="czerwone-tytu-y" | Garnizon wojskowy <br />żołnierze i oficerowie
+
|  
 +
| 178
 +
| 444
 +
| 318
 +
| 146
 +
| 110
 
|-  
 
|-  
−
| 1817
+
| Atrofia u dzieci
−
| 48 575
+
| 121
−
| 5141
+
|
 +
| 119
 +
| 135
 +
| 111
 +
|  
 +
|  
 
|-  
 
|-  
−
| 1825
+
| Tyfus
−
| 54 403
+
| 28
−
| 5660
+
| 16
 +
| 9
 +
| 20
 +
| 9
 +
| 9
 +
| 2
 
|-  
 
|-  
−
| 1831
+
| Grypa (influenza)
−
| 54 660
+
|  
−
| 8044
+
|  
 +
| 15
 +
| 352**
 +
| 45
 +
| 103
 +
| 32
 
|-  
 
|-  
−
| 1840
+
| Inne infekcje, sepsa
−
| 57 933
+
|  
−
| 6292
+
|  
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 48
 +
| 44
 
|-  
 
|-  
−
| 1850
+
| Rak<br /> Inne nowotworowe
−
| 58 012
+
| 149<br />
−
| ok. 5900
+
| 211<br />
 +
| 217<br />29
 +
| 328<br />21
 +
| 454<br />45
 +
| 577<br />
 +
| 584<br />
 
|-  
 
|-  
−
| 1860
+
| Białaczka (leukemia)
−
| 69 981
+
|  
−
| ok. 10 500
+
|  
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 22
 +
| 16
 
|-  
 
|-  
−
| 1865
+
| Choroby serca
−
| 78 517
+
| 105
−
| ok. 12 200
+
|  
 +
| 172
 +
| 253
 +
| 263
 +
| 271
 +
| 239
 
|-  
 
|-  
−
| 1871
+
| Zawał serca
−
| 88 975
+
|  
−
| 5300
+
|  
 +
| 113
 +
| 234
 +
| 179
 +
| 13
 +
| 18
 
|-  
 
|-  
−
| 1875
+
| Miażdżyca
−
| 97 931
+
|  
−
| 6041
+
|  
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 49
 +
| 29
 
|-  
 
|-  
−
| 1880
+
| Niedrożność tętnic
−
| 108 551
+
|  
−
| 6381
+
|  
 +
| 45
 +
| 64
 +
| 107
 +
| 97
 +
| 37
 
|-  
 
|-  
−
| 1885
+
| Udar mózgu (apopleksja)
−
| 114 805
+
| 117
−
| 6295
+
|
 +
| 126
 +
| 174
 +
| 276
 +
| 336
 +
| 344
 +
|-
 +
| Zakażenie krwi, posocznica
 +
|
 +
|
 +
| 18
 +
| 59
 +
| 63
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Zapalenie płuc
 +
|
 +
|
 +
| 186
 +
| 496
 +
| 232
 +
| 327
 +
| 265
 +
|-
 +
| Gruźlica płuc
 +
| 255
 +
| 357
 +
| 272
 +
| 357
 +
| 333
 +
| 314
 +
| 289
 +
|-
 +
| Gruźlica innych narządów
 +
|
 +
|
 +
| 53
 +
| 52
 +
| 87
 +
| 47
 +
| 53
 +
|-
 +
| Choroby płucne, nieżyt dróg oddechowych
 +
| 312
 +
| 312
 +
| 120
 +
| 132
 +
| 109
 +
| 92
 +
| 78
 +
|-
 +
| Zapalenie opon mózgowych
 +
| 111
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 18
 +
| 31
 +
|-
 +
| Choroby urologiczne
 +
| 79
 +
|
 +
| 71
 +
| 147
 +
| 94
 +
| 63
 +
| 65
 +
|-
 +
| Prostata i inne
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 37
 +
| 32
 +
|-
 +
| Choroby żołądka i przewodu pokarmowego
 +
|
 +
|
 +
| 110
 +
| 210
 +
| 142
 +
| 212
 +
| 138
 +
|-
 +
| Zatrucia pokarmowe, biegunki
 +
| 349
 +
|
 +
| 275
 +
| 276
 +
| 178
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Zapalenie wyrostka robaczkowego
 +
|
 +
|
 +
| 29
 +
| 11
 +
| 33
 +
| 45
 +
| 63
 +
|-
 +
| Żółtaczka, zapalenie woreczka żółciowego
 +
|
 +
|
 +
| 34
 +
| 44
 +
| 52
 +
| 56
 +
| 40
 +
|-
 +
| Inne choroby narządów wewnętrznych
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 141
 +
| 110
 +
|-
 +
| Cukrzyca
 +
|
 +
|
 +
| 17
 +
| 27
 +
| 32
 +
| 57
 +
| 78
 +
|-
 +
| Opuchlizna wodna
 +
| 34
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Wiek starczy
 +
| 161
 +
|
 +
| 218
 +
| 710
 +
| 679
 +
| 702
 +
| 983
 +
|-
 +
| Dyfteryt
 +
| 102
 +
| 29
 +
| 18
 +
| 59
 +
| 13
 +
| 44
 +
| 43
 +
|-
 +
| Odra
 +
|
 +
| 14
 +
| 21
 +
| 27
 +
| 76
 +
| 6
 +
| 1
 +
|-
 +
| Koklusz
 +
| 11
 +
| 30
 +
| 35
 +
| 42
 +
| 36
 +
| 44
 +
| 12
 +
|-
 +
| Szkarlatyna
 +
| 10
 +
| 2
 +
| 65
 +
| 27
 +
| 51
 +
| 1
 +
| 5
 +
|-
 +
| Choroby uszu i gardła
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 15
 +
| 6
 +
|-
 +
| Choroby układu nerwowego, paraliż
 +
|
 +
|
 +
| 79
 +
| 109
 +
| 64
 +
| 70
 +
| 31
 +
|-
 +
| Konwulsje, kurcze
 +
| 280
 +
|
 +
| 94
 +
| 294
 +
| 226
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Choroby psychiczne, schizofrenia
 +
|
 +
|
 +
| 8
 +
| 19
 +
| 22
 +
| 14
 +
| 12
 +
|-
 +
| Choroby weneryczne
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 21
 +
| 15
 +
| 22
 +
| 22
 +
|-
 +
| Alkoholizm
 +
|
 +
|
 +
| 19
 +
| 5
 +
| 17
 +
| 5
 +
| 3
 +
|-
 +
| Wypadki i nagłe zgony
 +
|
 +
|
 +
| 93
 +
| 295
 +
| 217
 +
| 383
 +
| 328
 +
|-
 +
| Samobójstwo
 +
| 43
 +
| 39
 +
| 51
 +
| 77
 +
| 89
 +
| 102
 +
| 81
 +
|-
 +
| Zabójstwo
 +
| 7
 +
| 7
 +
| 4
 +
| 18
 +
| 11
 +
| 9
 +
| 3
 +
|-
 +
| Inne choroby i powody
 +
| 381
 +
| 1624
 +
| 60
 +
| 259
 +
| 196
 +
| 147
 +
|
 +
|-
 +
| Przyczyna nieznana
 +
|
 +
|
 +
| 65
 +
| 140
 +
| 15
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
|  class="authorEgTab" | *Dane statystyczne obejmują cały teren Wolnego Miasta Gdańska. <br />**Epidemia grypy, tzw. hiszpanki. <br /> {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Przyczyny zgonów ludności Gdańska w latach 1960–1998
 +
|-
 +
! Rok
 +
! 1960
 +
! 1965
 +
! 1969
 +
! 1980
 +
! 1985
 +
! 1990
 +
! 1998
 +
|-
 +
| Zgony ogółem
 +
| 1325
 +
| 1555
 +
| 1918
 +
| 3420
 +
| 4025
 +
| 4432
 +
| 4327
 +
|-
 +
| class="tytulKol" colspan="8" | Przyczyny zgonów
 +
|-
 +
| Gruźlica płuc
 +
| 67
 +
| 58
 +
| 46
 +
| 7
 +
| 8
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Gruźlice inne zakaźne
 +
| 11
 +
| 9
 +
| 10
 +
| 23
 +
| 31
 +
| 38
 +
| 37
 +
|-
 +
| Kiła
 +
|
 +
| 6
 +
| 4
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Czerwonka
 +
| 2
 +
| 1
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Odra
 +
| 1
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Nowotwory złośliwe<br />Inne nowotwory
 +
| 237<br />20
 +
| 326 <br />28
 +
| 431 <br />29
 +
| 723<br />191
 +
| 1010
 +
| 1079
 +
| 1134
 +
|-
 +
| Cukrzyca
 +
| 9
 +
| 23
 +
| 31
 +
| 48
 +
| 101
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Anemia
 +
| 1
 +
| 1
 +
| 1
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Choroby układu nerwowego
 +
| 87
 +
| 69
 +
| 90
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Zapalenie opon mózgowych
 +
| 8
 +
| 2
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Choroby reumatyczne
 +
|
 +
| 3
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Zapalenie płuc
 +
| 52
 +
| 39
 +
| 58
 +
| 95
 +
| 125
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Choroby płuc
 +
| 2
 +
| 1
 +
| 7
 +
| 40
 +
| 71
 +
| 180
 +
| 203
 +
|-
 +
| Choroby serca i układu krążenia
 +
| 178
 +
| 211
 +
| 272
 +
| 371
 +
| 562
 +
| 1812
 +
| 1614
 +
|-
 +
| Zawał serca
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 253
 +
| 416
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Miażdżyca
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 263
 +
| 200
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Nadciśnienie
 +
| 6
 +
| 38
 +
| 50
 +
| 78
 +
| 35
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Udar mózgu i inne
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 538
 +
| 336
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Choroby żołądka i przewodu pokarmowego
 +
| 21
 +
| 27
 +
| 22
 +
| 22
 +
| 74
 +
| 73
 +
| 152
 +
|-
 +
| Marskość wątroby
 +
| 4
 +
| 31
 +
| 29
 +
| 53
 +
| 49
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Choroby nerek
 +
| 12
 +
| 18
 +
| 16
 +
| 38
 +
| 40
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Prostata
 +
|
 +
| 5
 +
| 7
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Okołoporodowe
 +
| 23
 +
| 24
 +
| 15
 +
| 75
 +
| 54
 +
| 36
 +
| 21
 +
|-
 +
| Wady wrodzone<br />Inne
 +
| 27
 +
| 17
 +
| 29
 +
| 42
 +
| 89<br />54
 +
| 58
 +
| 44
 +
|-
 +
| Niemowlęta
 +
| 65
 +
| 54
 +
| 67
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Wiek starczy
 +
| 164
 +
| 104
 +
| 104
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Wypadki, nagłe zgony, urazy, zatrucia
 +
| 100
 +
| 137
 +
| 143
 +
| 324
 +
| 257
 +
| 247
 +
| 207
 +
|-
 +
| Samobójstwa
 +
| 20
 +
| 9
 +
| 33
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Zabójstwa
 +
| 3
 +
| 1
 +
| 2
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|-
 +
| Inne
 +
| 6
 +
| 5
 +
| 47
 +
| 49
 +
| 94
 +
| 484
 +
| 656
 +
|-
 +
| Przyczyny nieustalone
 +
| 199
 +
| 308
 +
| 375
 +
| 187
 +
| 419
 +
| 425
 +
| 259
 +
|-
 +
|  class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Wiek zmarłych gdańszczan w latach 1894–1910
 +
|-
 +
! Wiek zmarłych
 +
! 1894
 +
! 1894 (%)
 +
! 1900
 +
! 1900 (%)
 +
! 1910
 +
! 1910 (%)
 +
|-
 +
| 0–5 lat
 +
| 1394
 +
| 46,9
 +
| 1935
 +
| 49,6
 +
| 1093
 +
| 35,6
 +
|-
 +
| 6–15 lat
 +
| 114
 +
| 3,8
 +
| 129
 +
| 3,3
 +
| 145
 +
| 4,7
 +
|-
 +
| 16–20 lat
 +
| 65
 +
| 2,1
 +
| 44
 +
| 0,1
 +
| 79
 +
| 2,6
 +
|-
 +
| 21–30 lat
 +
| 141
 +
| 4,7
 +
| 185
 +
| 4,7
 +
| 189
 +
| 6,2
 +
|-
 +
| 31–40 lat
 +
| 182
 +
| 6,1
 +
| 218
 +
| 5,6
 +
| 199
 +
| 6,5
 +
|-
 +
| 41–60 lat
 +
| 445
 +
| 14,9
 +
| 524
 +
| 13,5
 +
| 491
 +
| 16,1
 +
|-
 +
| 61–70 lat
 +
| 262
 +
| 8,8
 +
| 692
 +
| 17,8
 +
| 344
 +
| 11,3
 +
|-
 +
| powyżej 70 lat
 +
| 376
 +
| 12,7
 +
| 176
 +
| 4,5
 +
| 519
 +
| 16,9
 +
|-
 +
| NN
 +
|
 +
|
 +
|
 +
|
 +
| 10
 +
| 0,1
 +
|-
 +
| Ogół zmarłych
 +
| 2979
 +
| 100%
 +
| 3903
 +
| 100%
 +
| 3069
 +
| 100%
 +
|-
 +
|  class="authorEgTab" |{{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Wiek zmarłych gdańszczan w latach 1920–1939*
 +
|-
 +
! Wiek zmarłych
 +
! 1920
 +
! 1920 (%)
 +
! 1926
 +
! 1926 (%)
 +
! 1936
 +
! 1936 (%)
 +
! 1939
 +
! 1939 (%)
 +
|-
 +
| Do 1 roku
 +
| 1749
 +
| 29,2
 +
| 1170
 +
| 23,4
 +
| 768
 +
| 16,1
 +
| 667
 +
| 13,2
 +
|-
 +
| 0–5 lat
 +
| 321
 +
| 5,3
 +
| 320
 +
| 6,5
 +
| 174
 +
| 3,6
 +
| 139
 +
| 2,7
 +
|-
 +
| 6–15 lat
 +
| 253
 +
| 4,2
 +
| 140
 +
| 2,8
 +
| 121
 +
| 2,5
 +
| 98
 +
| 1,9
 +
|-
 +
| 16–20 lat
 +
|  rowspan="2" | 568
 +
|  rowspan="2" | 9,5
 +
|  rowspan="2" | 397
 +
|  rowspan="2" | 7,9
 +
| 72
 +
| 1,5
 +
| 119
 +
| 2,0
 +
|-
 +
| 21–30 lat
 +
| 215
 +
| 4,4
 +
| 299
 +
| 5,8
 +
|-
 +
| 31–40 lat
 +
| rowspan="3" | 1236
 +
| rowspan="3" | 20,6
 +
| rowspan="3" | 1027
 +
| rowspan="3" | 20,6
 +
| 252
 +
| 5,3
 +
| 320
 +
| 6,2
 +
|-
 +
| 41–50 lat
 +
| 328
 +
| 6,8
 +
| 391
 +
| 7,6
 +
|-
 +
| 51–60 lat
 +
| 476
 +
| 9,9
 +
| 487
 +
| 9,4
 +
|-
 +
| 61–70 lat
 +
| 636
 +
| 10,7
 +
| 672
 +
| 13,4
 +
| 750
 +
| 15,6
 +
| 859
 +
| 16,8
 +
|-
 +
| Powyżej 70 lat
 +
| 1220
 +
| 20,5
 +
| 1267
 +
| 25,4
 +
| 1653
 +
| 34,3
 +
| 1766
 +
| 34,4
 +
|-
 +
| NN
 +
| 3
 +
| 0
 +
| 29
 +
| 0,1
 +
| 7
 +
| 0
 +
| 12
 +
| 0
 +
|-
 +
| Ogół zmarłych
 +
| 5986
 +
| 100%
 +
| 5022
 +
| 100%
 +
| 4816
 +
| 100%
 +
| 5157
 +
| 100%
 +
|-
 +
|  class="authorEgTab" | *Dane statystyczne obejmują cały teren II WMG. <br /> {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
{| class="tableGda"
 +
|-
 +
|+ Wiek zmarłych gdańszczan w latach 1955–1999
 +
|-
 +
! colspan="3" | Wiek zmarłych
 +
! 1955
 +
! 1960
 +
! 1965
 +
! 1970
 +
|-
 +
| colspan="3" | Do 1 roku
 +
| 387
 +
| 195
 +
| 124
 +
| 101
 +
|-
 +
| colspan="3" | 1–4 lat
 +
| 69
 +
| 21
 +
| 18
 +
| 9
 +
|-
 +
| colspan="3" | 5–14 lat
 +
| 41
 +
| 20
 +
| 27
 +
| 20
 +
|-
 +
| colspan="3" | 15–49 lat
 +
| 297
 +
| 256
 +
| 276
 +
| 306
 +
|-
 +
| colspan="3" | 50–64 lat
 +
| 281
 +
| 306
 +
| 406
 +
| 466
 +
|-
 +
| colspan="3" | 65–100 lat
 +
| 436
 +
| 523
 +
| 703
 +
| 987
 
|-  
 
|-  
 +
| colspan="3" | Wiek nieznany
 +
| 2
 +
| 4
 +
| 1
 +
| 1
 +
|-
 +
| colspan="3" | Ogół zmarłych
 +
| 1513
 +
| 1325
 +
| 1555
 
| 1890
 
| 1890
−
| 119 890
 
−
| 5798
 
 
|-  
 
|-  
−
| 1895
+
! Wiek zmarłych
−
| 125 230
+
! 1975
−
| 7237
+
! 1980
 +
! 1985
 +
! 1990
 +
! 1995
 +
! 1999
 
|-  
 
|-  
−
| 1900
+
| Do 1 roku
−
| 140 563
+
| 177
−
| 7295
+
| 138
 +
| 140
 +
| 93
 +
| 101
 +
| 70
 
|-  
 
|-  
−
| 1905
+
| 1–4 lat
−
| 158 492
+
| 13
−
| 8178
+
| 13
 +
| 15
 +
| 11
 +
| 4
 +
| 3
 
|-  
 
|-  
−
| 1910
+
| 5–9 lat
−
| 170 968
+
| 12
−
| 8666
+
| 14
 +
| 9
 +
| 9
 +
| 7
 +
| 3
 
|-  
 
|-  
−
| 1915
+
| 10–19 lat
−
| 192 328
+
| 55
−
| ?
+
| 26
 +
| 27
 +
| 41
 +
| 27
 +
| 14
 
|-  
 
|-  
−
| 1919
+
| 20–29 lat
−
| 194 953
+
| 76
−
| 4920
+
| 114
−
|}{{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]]
+
| 74
 +
| 69
 +
| 48
 +
| 67
 +
|-
 +
| 30–39 lat
 +
| 96
 +
| 130
 +
| 152
 +
| 175
 +
| 118
 +
| 88
 +
|-
 +
| 40–49 lat
 +
| 241
 +
| 281
 +
| 276
 +
| 307
 +
| 306
 +
| 324
 +
|-
 +
| 50–59 lat
 +
| 340
 +
| 517
 +
| 597
 +
| 562
 +
| 459
 +
| 467
 +
|-
 +
| 69–69 lat
 +
| 615
 +
| 648
 +
| 797
 +
| 1043
 +
| 962
 +
| 903
 +
|-
 +
| Ponad 70 lat
 +
| 1099
 +
| 1539
 +
| 1938
 +
| 2122
 +
| 2177
 +
| 2383
 +
|-
 +
| Ogół zmarłych
 +
| 2724
 +
| 3420
 +
| 4025
 +
| 4432
 +
| 4209
 +
| 4322
 +
|-
 +
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
 +
|}
 +
[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]

Aktualna wersja na dzień 14:14, 1 gru 2022

Mieszczka gdańska, Hans Weigel, 1577
Kupiec gdański, Hans Weigel, 1577
Młoda gdańszczanka, Hans Weigel, 1577
Młoda służąca niosąca wodę, Hans Weigel, 1577
Młoda służąca niosąca wodę, Jost Amman, 1586
Panna młoda, Jost Amman, 1586
Handlarka trocinami, Matthaeus Deisch, 1765
Chłopiec sprzedający proszek czyszczący, Matthaeus Deisch, 1765
Sprzedawca wiosennej zieleni, Matthaeus Deisch, 1765
Handlarka rakami, Matthaeus Deisch, 1765
Handlarka śliwkami, Matthaeus Deisch, 1765
Handlarka ziołami, Matthaeus Deisch, 1765
Piaskarze, Matthaeus Deisch, 1765
Portret pani Zobelsche, sprzedawczyni owoców w gdańskim teatrze, rys. Julius Gottheil, 1836
Kwiaciarka, rys. Johann Wilhelm Oertell, 1837
Weteran wojenny, jako milicjant. rys. Johann Wilhelm Oertell, 1837
Portret A.A. Feldborga, nauczyciela języka angielskiego, 1838
Woźny giełdowy w ubiorze urzędowym, rys. Johann Wilhelm Oertell, 1839
Gdańszczanie przed siedzibą giełdy w Dworze Artusa, 1865
Gdańszczanie zebrani przed Ratuszem Głównego Miasta, koniec XIX wieku
Pomnik upamiętniający przybycie do Gdańska przesiedleńców z Kresów w 1945 (przy byłym dworcu Gdańsk-Brama Nizinna)
Zdjęcie rodzinne gdańszczan podczas III Światowego Zjazdu Gdańszczan, 2010
Wykresy

LUDNOŚĆ. Do 1793 nie przeprowadzono na terenie miasta jakiegokolwiek spisu ludności. Dla okresu średniowiecza skazani jesteśmy jedynie na domysły (stąd występuje niekiedy dość znaczna różnica w szacunkach przyjmowanych przez poszczególnych badaczy). Dla okresu nowożytnego (XVI–XVIII wiek) jedynymi źródłami są sprawozdania o narodzinach, zgonach i ślubach z wszystkich gdańskich kościołów, kaplic, szpitali i cmentarzy.

Okres średniowiecza. Wedle badań archeologicznych we wzniesionym w początku 2. połowy XI wieku grodzie u ówczesnego ujścia Motławy do Wisły i w jego najbliższej okolicy mogło zamieszkiwać do tysiąca osób. W zdecydowanej większości miejscowego pochodzenia, okresowo (zwłaszcza w latach panowania nad Pomorzem Wschodnim władców polskich) także wywodzących się z innych rejonów Polski. Od schyłku XII wieku coraz liczniejsza stawała się kolonia kupców pochodzenia niemieckiego, przekształcona w gminę (źródłowo potwierdzoną w 1227) i następnie w miasto na prawie lubeckim ( Stare Miasto). Większość mieszkańców stanowili przybysze z Lubeki (niekiedy wcześniej osiedleni na terenie państwa krzyżackiego). Liczba mieszkańców Gdańska w końcu XIII wieku, obejmując tak mieszkańców grodu, jak i miasta na prawie lubeckim zniszczonego przez Krzyżaków w latach 1308–1309 ( rzeź Gdańska), szacowana jest na 2000–3000 osób. Dla schyłku XIV wieku (około 1380) szacuje się, że Główne Miasto zamieszkiwało najmniej około 6800, najwięcej około 10 000 ludzi, a wraz ze Starym Przedmieściem i Długimi Ogrodami (około 1000–1800) ta część miasta miała liczyć od 8600 do 11 800 mieszkańców. Przyjmuje się, że po 1420, a przed początkiem wojny trzynastoletniej (1454–1455, czyli do chwili włączenia do Głównego Miasta) około 4200 osób zamieszkiwało na Młodym Mieście, około 600 na Osieku. W wypadku Starego Miasta (funkcjonującego jako miasto od 1377) dla okresu po 1420, a przed wojną trzynastoletnią, liczbę mieszkańców szacuje się na około 5300 osób. U schyłku XV wieku całość obszaru Gdańska zamieszkiwało najpewniej około 35 000 osób. Wzrost liczby mieszkańców dokonywał się do 2. połowy XV wieku w przeważającej mierze drogą dopływu z zewnątrz. Wiadomo, że w latach 1364–1430 obywatelstwo w Głównym Mieście uzyskało prawie 11 000 osób (średniorocznie około 163 osoby), a w okresie 1400–1454 obywatelstwo Młodego Miasta uzyskało 3270 osób (średniorocznie 59 osób). W wypadku Głównego Miasta dla lat 1364–1399 ustalono, że 25% przybyło z terenów położonych w promieniu 20–30 km od miasta, 22% z Dolnych Niemiec (Dolna Saksonia, Westfalia, Nadrenia, Niderlandy), 15% z nieokreślonych miejsc obszaru niemieckojęzycznego, 10% z wybrzeży Morza Bałtyckiego (Pomorze, Meklemburgia, Holsztyn, Szlezwik), 6% z terenów środkowych Niemiec (Śląsk, Brandenburgia, Czechy, Morawy), 3% z terenu Polski, 1,4% z terenów z górnych Niemiec (Turyngia, Hesja, Nassau, południowe Niemcy), 0,6% ze Skandynawii i Anglii. Ogólnie 3–3,4% osób pochodziło z terenów słowiańskojęzycznych (głównie z Królestwa Polskiego), 96% z obszarów niemieckojęzycznych. Dla 2. połowy XV wieku szacuje się, że 41–50% mieszkańców Gdańska pochodziło z napływu. BŚ JZ

Okres nowożytny (XVI–XVIII wiek). Liczba mieszkańców Gdańska związana była w tych stuleciach przede wszystkim z panującą koniunkturą gospodarczą, a dokładnie – z wielkością wywozu towarów do obcych krajów. Od początku XVII wieku władze miejskie co roku sporządzały zestawienia urodzeń, zgonów i zawartych małżeństw, co pozwala na szacunkowe dane dotyczące liczby mieszkańców Gdańska. Od pierwszych lat XVII wieku zauważa się wzrost liczby mieszkańców. Od około 1625 przez następne dziesięciolecia liczba mieszkańców ustabilizowała się na poziomie około 64.000 osób. Z uwagi na zmniejszenie się gospodarczego znaczenia Gdańska w handlu od początku XVIII wieku nastąpił systematyczny spadek liczby ludności. Okresowe zwiększanie mieszkańców odnotowuje się w czasie oblężeń miasta (np. 1626, 1655, 1734, 1807), gdyż osoby zamieszkujące zwykle przedmieścia i okoliczne wsie chroniły się w obrębie murów. Pewną rolę odegrały także pojawiające się w Gdańsku zarazy, jednak w perspektywie długiego trwania były one krótkie, a ubytki demograficzne szybko rekompensowano. Dopiero na podstawie pierwszych spisów mieszkańców dokonanych po 1793 można przyjąć przybliżoną liczbę mieszkańców. Władze pruskie do 1806 dokonały 14 takich spisów; wynika z nich, że w Gdańsku mieszkało od około 36 000 (1793) do 44 000 osób (1806). Dla powyższego okresu, podobnie jak i w innych ówczesnych miastach, również w Gdańsku odnotowywano ujemny przyrost naturalny rekompensowany osiedlaniem się przybyszów z innych stron. PP

Lata 1814–1914. W 1816, dwa lata od ponownego włączenia do państwa pruskiego, w Gdańsku na obszarze 1392 ha mieszkało 48 575 osób. Do połowy XIX wieku liczba mieszkańców wzrosła o niespełna 10 000 i było to rezultatem przyrostu naturalnego oraz ruchów migracyjnych. W tym czasie notowany był nawet w poszczególnych latach ujemny przyrost naturalny, który szedł w parze ze złą sytuacją ekonomiczną miasta. Sprzyjające okoliczności (połączenia kolejowe, rozbudowa portu, rozwój przemysłu), jakie nastały w 2. połowie XIX wieku, wpłynęły na znaczne podniesienie się liczby mieszkańców. W okresie tym największy odsetek ludności miasta stanowili Niemcy. Osoby narodowości polskiej, według szacunków z 1914, to 3,5% ogółu stałych mieszkańców Gdańska. LESM

Lata 1920–1939. Na terytorium utworzonego w 1920 II Wolnego Miasta Gdańska (WMG), o powierzchni lądowej 1893 km², zamieszkiwało według szacunków z końca tegoż roku 350 636 osób. Sam Gdańsk był wydzielonym powiatem miejskim o wielkości 64,3 km². Najliczniejszą grupą narodowościową WMG byli Niemcy. Obok ludności żyjącej od dawna na terenach tworzących II WMG, pojawiła się niemiecka ludność napływowa z Rzeszy. Według spisu z 1923 stanowiła 95% ogółu mieszkańców. W powiecie miejskim odsetek Niemców był nieco mniejszy (93%). Polaków, tworzących drugą pod względem liczebności grupę narodowościową, można podzielić na ludność pochodzenia polskiego z gdańskim obywatelstwem oraz obywateli Polski, którzy przyjechali tu po utworzeniu II WMG. Ich odsetek w okresie 1920–1939 szacowany był od 9% do 13% (czyli od 27 000 do 30 000). W samym Gdańsku pod koniec lat 20. XX wieku mogło mieszkać około 23 000 osób o polskim rodowodzie. Im bliżej było wybuchu II wojny światowej, tym procentowy udział innych niż niemieckie narodowości (w tym również Żydów) w populacji II WMG się zmniejszał. LESM

Lata 1945–2010. W pierwszych latach po II wojnie światowej za wzrostem liczby ludności stały głównie migracje (zob. Komisja Mieszkaniowa (1945-1946)). Szacunki z 1948 wskazują, że większość nowych mieszkańców Gdańska przybyła z Polski centralnej (62%). Przesiedleńcy z terenów ZSRR stanowili 16%, a z innych krajów 3%. Jedynie 9% populacji gdańszczan to ludność, którą można było zakwalifikować jako autochtonów. W pierwszych 10 latach od zakończenia wojny Gdańska, podobnie jak cała Polska, notował bardzo wysoki przyrost naturalny. Miasto już w połowie lat 50. XX wieku doszło do liczby 250 000 mieszkańców, co było wyrównaniem stanu populacji sprzed II wojny światowej, przy jednocześnie powiększonych granicach administracyjnych. W następnych latach nadal postępował proces powiększania się liczby ludności miasta, przy stabilizacji przyrostu naturalnego. W 1970 współczynnik przyrostu wynosił 8 na 1000 mieszkańców i był jednym z wyższych spośród największych miast Polski, co zresztą cechowało Gdańsk i przez następne lata. Znamienny był wzrost ludności Gdańska w latach 70. XX wieku, kiedy miasto stawało się znaczącym ośrodkiem przemysłowym i akademickim. Liczba mieszkańców powiększyła się wówczas o około 100 000, co było rezultatem wysokiego dodatniego salda migracji.

W 1987 miasto osiągnęło największą do tego roku liczbę mieszkańców: 469 053 osób. Od połowy lat 80. XX wieku następował powolny spadek liczby osób mieszkających w Gdańsku. W okresie 1990–2010 populacja mieszkańców zmniejszyła się o 10 000, przy czym taki ubytek jest duży w porównaniu ze skalą zjawiska w innych największych miastach Polski. W latach 2008, 2009 i 2010 zanotowano natomiast w Gdańsku dodatni przyrost naturalny, co wpłynęło na odwrócenie trendu pomniejszania się populacji gdańszczan. W 2019 liczba mieszkańców Gdańska wynosiła 470 907 osób, co oznaczało pobicie rekordu z 1987. Mieszkańcy Gdańska stanowili w tym roku 62,5% ogólnej liczby Trójmiasta i 20,1% mieszkańców województwa pomorskiego. W 2021 w Gdańsku mieszkało 486 022 osób. LESM

Ludność Gdańska od 1308 do końca XV wieku
Lata Cały zespół Gdańsk Główne Miasto Stare Miasto Młode Miasto
około 1308 2000–3000
około 1380 około 11 000 około 10 000
około 1400 13 000 – 15 000 11 000 – 13 000 około 1000 około 1000
około 1420–1454 około 24 500 około 15 000 około 5300 około 4200
koniec XV wieku około 35 000
BŚ, JZ
Ludność Gdańska w okresie nowożytnym
Lata Liczba mieszkańców
około 1600 około 50 000 – 55 000
około 1625 około 60 000
około 1650 około 65 000 – 70 000
około 1675 około 64 000
około 1700 około 60 000 – 65 000
około 1725 około 60 000
około 1750 około 55 000
około 1775 około 55 000
1793 36 231
1800 41 072
1804 44 055

PP, MrGl
Ludność Gdańska w latach 1817–1919
Lata Ludność Garnizon wojskowy
(żołnierze i oficerowie)
1817 48 575 5141
1825 54 403 5660
1831 54 660 8044
1840 57 933 6292
1850 58 012 około 5900
1860 69 981 około 10 500
1865 78 517 około 12 200
1871 88 975 5300
1875 97 931 6041
1880 108 551 6381
1885 114 805 6295
1890 119 890 5798
1895 125 230 7237
1900 140 563 7295
1905 158 492 8178
1910 170 968 8666
1915 192 328  ?
1919 194 953 4920
MrGl
Ludność Gdańska w latach 1814–1920
na tle innych miast pruskich i niemieckich
Lata Gdańsk Królewiec Szczecin Wrocław Sopot*
1819 49 392 około 60 000 22 500 307
1831 54 666 około 63 500 29 000 około 650
1843 58 583 około 37 000 950
1850 58 012 około 72 000 44 104 104 000 około 1000
1871 88 975 112 000 76 300 208 000 około 1200
1890 119 890 162 000 116 228 344 000 4772
1900 140 563 189 000 210 172 426 000 9970
1910 170 968 246 000 236 113 512 000
1920 191 952 około 275 000 około 235 000 545 000 około 19 000
*Osada. W 1901 uzyskał prawa miejskie.
MrGl
Ludność Gdańska w latach 1920–1939
Lata Liczba mieszkańców
1920 191 952
1926 225 819
1929 235 237
1935 262 839
1939 248 117*
*Spadek liczby ludności to wynik emigracji ludności pochodzenia żydowskiego.
MrGl
Ludność Gdańska w latach 1945–1947
Data Ogółem Niemcy Polacy
1 X 1945 139 087 93 029 46 058
1 VI 1946 149 699 19 221 130 478
31 X 1946 160 983 13 380 146 987
30 IV 1947 153 518 750 152 428
LESM
Ludność Gdańska 1950–2021
Rok Liczba ludności
1950 194 633
1955 242 854
1960 286 940
1961 296 700
1962 301 700
1963 309 700
1964 316 700
1965 321 321
1966 326 800
1967 360 700
1968 366 900
1969 372 600
1970 365 600
1971 370 827
1972 378 300
1973 397 700
1974 406 900
1975 420 977
1976 434 000
1977 443 800
1978 441 600
1979 449 200
1980 456 707
1981 458 874
1982 462 839
1983 464 583
1984 467 122
1985 468 616
1986 468 432
1987 469 053
1988 464 058
1989 464 649
1990 465 143
1991 466 524
1992 461 680
1993 463 058
1994 463 097
1995 463 019
1996 462 336
1997 461 354
1998 458 988
1999 464 358
2000 462 995
2001 461 885
2002 461 653
2003 461 011
2004 459 072
2005 458 953
2006 456 658
2007 455 717
2008 455 581
2009 456 591
2010 460 591
2011 460 517
2012 460 427
2013 461 531
2014 461 489
2015 462 249
2016 463 754
2017 464 254
2018 466 631
2019 470 907
2021 486 022

BŚ
Urodzenia, małżeństwa, zgony w latach 1601–2010
Rok Urodzeni lub ochrzczeni Małżeństwa Zgony
1601* 1958 403 1361
1625* 1863 531 4197
1650* 2123 456 2883
1675* 2026 358 2052
1700* 2011 520 2214
1601–1700 215 814 285 116
1709* 1836 506 24533
1725* 2012 461 1678
1750* 1734 446 2040
1775* 1641 437 2390
1800* 1227 332 1557
1701–1800 174 863 208 996
1810* 1194 409 1802
1815* 1886 575 1025
1820* 1618 378 1188
1825* 1750 422 1324
1827 1949 409 1839
1834 1552 360 1395
1848 2095 3421
1855 2591 573 3775
1862 3195 2960
1878** 3922 840 3358
1883** 4048 967 3111
1885** 4057 939 3527
1890** 4222 1077 3163
1895** 4102 1060 3202
1900** 4780 1309 3903
1905** 5229 1206 3678
1910** 5131 1197 3069
1913** 4952 1205 3059
1920 6127 2633 3427
1925 5643 1630 2881
1930 4477 1886 2755
1935 5643 2564 3214
1939 5992 2628 3781
1946 3561*** 1759*** 1608***
1950 7941*** 2856 2390***
1955 7824 2764 1513
1960 5258 2655 1325
1965 4397 2064 1555
1970 4883 3116 1890
1975 7303 4147 2724
1980 7907 4103 3420
1985 7166 3171 4025
1990 5142 2740 4432
1995 4277 2324 4209
2000 6037*** 2783*** 5034***
2005 7101*** 2696*** 4866***
2010 9638*** 2590*** 5097***
*Dane dla lat 1601–1825 mają wymiar szacunkowy, który wynika z braku pełnych informacji statystycznych.
**Bez martwo urodzonych.
***Dane według ewidencji USC w Gdańsku.
PP, MrGl
Rozwody w latach 1975–1999
Rok Liczba
1975* 937
1980 888
1985 866
1990 540
1995 712
1999 890
*Brak danych statystycznych sprzed 1975 roku.
MrGl
Przyczyny zgonów ludności Gdańska w latach 1892–1938
Rok 1892 1910 1913 1920* 1926* 1936* 1938*
Martwo urodzeni 121 143 415 346 226 227
Przyczyny zgonów
Gorączka połogowa, zgon przy porodzie 13 34 26
Poronienia 147 126
Niemowlęta 272 21 48 33 20 54
Choroby dziedziczne 178 444 318 146 110
Atrofia u dzieci 121 119 135 111
Tyfus 28 16 9 20 9 9 2
Grypa (influenza) 15 352** 45 103 32
Inne infekcje, sepsa 48 44
Rak
Inne nowotworowe 		149
 211
 217
29 		328
21 		454
45 		577
 584
Białaczka (leukemia) 22 16
Choroby serca 105 172 253 263 271 239
Zawał serca 113 234 179 13 18
Miażdżyca 49 29
Niedrożność tętnic 45 64 107 97 37
Udar mózgu (apopleksja) 117 126 174 276 336 344
Zakażenie krwi, posocznica 18 59 63
Zapalenie płuc 186 496 232 327 265
Gruźlica płuc 255 357 272 357 333 314 289
Gruźlica innych narządów 53 52 87 47 53
Choroby płucne, nieżyt dróg oddechowych 312 312 120 132 109 92 78
Zapalenie opon mózgowych 111 18 31
Choroby urologiczne 79 71 147 94 63 65
Prostata i inne 37 32
Choroby żołądka i przewodu pokarmowego 110 210 142 212 138
Zatrucia pokarmowe, biegunki 349 275 276 178
Zapalenie wyrostka robaczkowego 29 11 33 45 63
Żółtaczka, zapalenie woreczka żółciowego 34 44 52 56 40
Inne choroby narządów wewnętrznych 141 110
Cukrzyca 17 27 32 57 78
Opuchlizna wodna 34
Wiek starczy 161 218 710 679 702 983
Dyfteryt 102 29 18 59 13 44 43
Odra 14 21 27 76 6 1
Koklusz 11 30 35 42 36 44 12
Szkarlatyna 10 2 65 27 51 1 5
Choroby uszu i gardła 15 6
Choroby układu nerwowego, paraliż 79 109 64 70 31
Konwulsje, kurcze 280 94 294 226
Choroby psychiczne, schizofrenia 8 19 22 14 12
Choroby weneryczne 21 15 22 22
Alkoholizm 19 5 17 5 3
Wypadki i nagłe zgony 93 295 217 383 328
Samobójstwo 43 39 51 77 89 102 81
Zabójstwo 7 7 4 18 11 9 3
Inne choroby i powody 381 1624 60 259 196 147
Przyczyna nieznana 65 140 15
*Dane statystyczne obejmują cały teren Wolnego Miasta Gdańska.
**Epidemia grypy, tzw. hiszpanki.
MrGl
Przyczyny zgonów ludności Gdańska w latach 1960–1998
Rok 1960 1965 1969 1980 1985 1990 1998
Zgony ogółem 1325 1555 1918 3420 4025 4432 4327
Przyczyny zgonów
Gruźlica płuc 67 58 46 7 8
Gruźlice inne zakaźne 11 9 10 23 31 38 37
Kiła 6 4
Czerwonka 2 1
Odra 1
Nowotwory złośliwe
Inne nowotwory 		237
20 		326
28 		431
29 		723
191 		1010 1079 1134
Cukrzyca 9 23 31 48 101
Anemia 1 1 1
Choroby układu nerwowego 87 69 90
Zapalenie opon mózgowych 8 2
Choroby reumatyczne 3
Zapalenie płuc 52 39 58 95 125
Choroby płuc 2 1 7 40 71 180 203
Choroby serca i układu krążenia 178 211 272 371 562 1812 1614
Zawał serca 253 416
Miażdżyca 263 200
Nadciśnienie 6 38 50 78 35
Udar mózgu i inne 538 336
Choroby żołądka i przewodu pokarmowego 21 27 22 22 74 73 152
Marskość wątroby 4 31 29 53 49
Choroby nerek 12 18 16 38 40
Prostata 5 7
Okołoporodowe 23 24 15 75 54 36 21
Wady wrodzone
Inne 		27 17 29 42 89
54 		58 44
Niemowlęta 65 54 67
Wiek starczy 164 104 104
Wypadki, nagłe zgony, urazy, zatrucia 100 137 143 324 257 247 207
Samobójstwa 20 9 33
Zabójstwa 3 1 2
Inne 6 5 47 49 94 484 656
Przyczyny nieustalone 199 308 375 187 419 425 259
MrGl
Wiek zmarłych gdańszczan w latach 1894–1910
Wiek zmarłych 1894 1894 (%) 1900 1900 (%) 1910 1910 (%)
0–5 lat 1394 46,9 1935 49,6 1093 35,6
6–15 lat 114 3,8 129 3,3 145 4,7
16–20 lat 65 2,1 44 0,1 79 2,6
21–30 lat 141 4,7 185 4,7 189 6,2
31–40 lat 182 6,1 218 5,6 199 6,5
41–60 lat 445 14,9 524 13,5 491 16,1
61–70 lat 262 8,8 692 17,8 344 11,3
powyżej 70 lat 376 12,7 176 4,5 519 16,9
NN 10 0,1
Ogół zmarłych 2979 100% 3903 100% 3069 100%
MrGl
Wiek zmarłych gdańszczan w latach 1920–1939*
Wiek zmarłych 1920 1920 (%) 1926 1926 (%) 1936 1936 (%) 1939 1939 (%)
Do 1 roku 1749 29,2 1170 23,4 768 16,1 667 13,2
0–5 lat 321 5,3 320 6,5 174 3,6 139 2,7
6–15 lat 253 4,2 140 2,8 121 2,5 98 1,9
16–20 lat 568 9,5 397 7,9 72 1,5 119 2,0
21–30 lat 215 4,4 299 5,8
31–40 lat 1236 20,6 1027 20,6 252 5,3 320 6,2
41–50 lat 328 6,8 391 7,6
51–60 lat 476 9,9 487 9,4
61–70 lat 636 10,7 672 13,4 750 15,6 859 16,8
Powyżej 70 lat 1220 20,5 1267 25,4 1653 34,3 1766 34,4
NN 3 0 29 0,1 7 0 12 0
Ogół zmarłych 5986 100% 5022 100% 4816 100% 5157 100%
*Dane statystyczne obejmują cały teren II WMG.
MrGl
Wiek zmarłych gdańszczan w latach 1955–1999
Wiek zmarłych 1955 1960 1965 1970
Do 1 roku 387 195 124 101
1–4 lat 69 21 18 9
5–14 lat 41 20 27 20
15–49 lat 297 256 276 306
50–64 lat 281 306 406 466
65–100 lat 436 523 703 987
Wiek nieznany 2 4 1 1
Ogół zmarłych 1513 1325 1555 1890
Wiek zmarłych 1975 1980 1985 1990 1995 1999
Do 1 roku 177 138 140 93 101 70
1–4 lat 13 13 15 11 4 3
5–9 lat 12 14 9 9 7 3
10–19 lat 55 26 27 41 27 14
20–29 lat 76 114 74 69 48 67
30–39 lat 96 130 152 175 118 88
40–49 lat 241 281 276 307 306 324
50–59 lat 340 517 597 562 459 467
69–69 lat 615 648 797 1043 962 903
Ponad 70 lat 1099 1539 1938 2122 2177 2383
Ogół zmarłych 2724 3420 4025 4432 4209 4322
MrGl
Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=LUDNO%C5%9A%C4%86&oldid=110932”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania