FRIESE CHRISTIAN, burgrabia gdański
| Linia 3: | Linia 3: | ||
'''CHRISTIAN FRIES'''E (3 VII 1701 Stralsund – 22 I 1782 Gdańsk), [[BURGRABIOWIE | burgrabia]] gdański. Przybył ze Stralsundu i 4 III 1735 otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. Zajmował się pośrednictwem w handlu (komisant). W 1738 został kwatermistrzem [[KWARTAŁY | Kwartału]] Wysokiego. W okresie sporów o zakres władzy między [[RADA MIEJSKA |Radą Miejską]] a [[TRZECI ORDYNEK | Trzecim Ordynkiem]] i wspierającym go królem Augustem III Wettynem, powołany został w 1749 w skład ośmioosobowej delegacji Trzeciego Ordynku (m.in. wraz późniejszym burmistrzem [[GRALATH DANIEL I, burmistrz Gdańska | Danielem Gralathem I]]), skierowanej do prac w komisji mającej za zadanie rewizję dotychczasowego [[WILKIERZE | wilkierza]] i opracowanie nowego. W marcu 1750 był wśród 14 kandydatów Trzeciego Ordynku, spośród których Rada Miejska miała dokonać wyboru czterech na stanowisko rajców i trzech na stanowisko ławników [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]]. Nie został wówczas wybrany. <br/><br/> | '''CHRISTIAN FRIES'''E (3 VII 1701 Stralsund – 22 I 1782 Gdańsk), [[BURGRABIOWIE | burgrabia]] gdański. Przybył ze Stralsundu i 4 III 1735 otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. Zajmował się pośrednictwem w handlu (komisant). W 1738 został kwatermistrzem [[KWARTAŁY | Kwartału]] Wysokiego. W okresie sporów o zakres władzy między [[RADA MIEJSKA |Radą Miejską]] a [[TRZECI ORDYNEK | Trzecim Ordynkiem]] i wspierającym go królem Augustem III Wettynem, powołany został w 1749 w skład ośmioosobowej delegacji Trzeciego Ordynku (m.in. wraz późniejszym burmistrzem [[GRALATH DANIEL I, burmistrz Gdańska | Danielem Gralathem I]]), skierowanej do prac w komisji mającej za zadanie rewizję dotychczasowego [[WILKIERZE | wilkierza]] i opracowanie nowego. W marcu 1750 był wśród 14 kandydatów Trzeciego Ordynku, spośród których Rada Miejska miała dokonać wyboru czterech na stanowisko rajców i trzech na stanowisko ławników [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]]. Nie został wówczas wybrany. <br/><br/> | ||
W 1752, po powołaniu w skład Rady Miejskiej [[WERNICK GOTTHILF, burgrabia gdański | Gotthilfa Wernicka]], ponownie został wysunięty jako jeden z czterech kandydatów Trzeciego Ordynku na opróżnione tym awansem miejsce ławnika. Tym razem objął ten urząd. Gratulował mu wierszem awansu ówczesny uczeń [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] Johann Daniel Steffen (1734–1799), późniejszy (od 1772) kaznodzieja w [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Lazarecie przy Bramie Oliwskiej]]. W 1756 był członkiem Rady Wojennej i wielu deputacji (komisji), m.in. ds. [[KAMLARIA | Kamlarii]], kontroli dóbr i dochodów miasta, poszukiwania gotówki, kontroli miar, hali ([[DWÓR BRACTWA ŚW. JERZEGO | Dworu św. Jerzego]], w którym stemplowano sukno), miejskich bruków. W 1759 został powołany w skład Rady Miejskiej, w 1771 i 1778 powoływany był przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego na urząd gdańskiego burgrabiego. Wchodził w skład licznych komisji (deputacji) miejskich, m.in. w 1774 był jednym z tzw. Panów Szpitalnych, z ramienia miasta sprawujących kontrolę nad szpitalami, w 1777 jako jeden z dwóch rajców tzw. Apotheker Herren wspomagał w kwwestiach kontroli aptek i aptekarzy [[FIZYCY MIEJSCY | fizyka (lekarza) miejskiego]], w 1779 był prowizorem (witrykiem) kościoła w Lazarecie. <br/><br/> | W 1752, po powołaniu w skład Rady Miejskiej [[WERNICK GOTTHILF, burgrabia gdański | Gotthilfa Wernicka]], ponownie został wysunięty jako jeden z czterech kandydatów Trzeciego Ordynku na opróżnione tym awansem miejsce ławnika. Tym razem objął ten urząd. Gratulował mu wierszem awansu ówczesny uczeń [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] Johann Daniel Steffen (1734–1799), późniejszy (od 1772) kaznodzieja w [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Lazarecie przy Bramie Oliwskiej]]. W 1756 był członkiem Rady Wojennej i wielu deputacji (komisji), m.in. ds. [[KAMLARIA | Kamlarii]], kontroli dóbr i dochodów miasta, poszukiwania gotówki, kontroli miar, hali ([[DWÓR BRACTWA ŚW. JERZEGO | Dworu św. Jerzego]], w którym stemplowano sukno), miejskich bruków. W 1759 został powołany w skład Rady Miejskiej, w 1771 i 1778 powoływany był przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego na urząd gdańskiego burgrabiego. Wchodził w skład licznych komisji (deputacji) miejskich, m.in. w 1774 był jednym z tzw. Panów Szpitalnych, z ramienia miasta sprawujących kontrolę nad szpitalami, w 1777 jako jeden z dwóch rajców tzw. Apotheker Herren wspomagał w kwwestiach kontroli aptek i aptekarzy [[FIZYCY MIEJSCY | fizyka (lekarza) miejskiego]], w 1779 był prowizorem (witrykiem) kościoła w Lazarecie. <br/><br/> | ||
| − | 8 II 1735 ożenił się w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z Dorotheą Constantiną (pochowana tamże 30 IV 1789 w wieku 79 lat), córką kupca Christiana Jacoba Hadreschlieffa (1672–1750). Ojciec 1/ Christiana (4 XI 1735 – 12 IX 1789) (szczegóły przy jego z kolei syny, [[FRIESE JOHANN CARL, prawnik, ławnik | Johannie Carlu Friese]]), 2/ Karla Joachima (10 III 1739 Gdańsk – 2 III 1795), od 13 X 1762 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwa Gdańska ((jako tzw. Bürger-Kind), ławnika (od 1779) i rajcy (od 1792), właściciela kamienicy przy Langgasse 374 (ul. Długa 16), żonatego z Renatą Charlottą, córką lekarza [[WEICKHMANN JOHANN LEONHARD, lekarz | Johann Leonhard Weickhmann]] (jego z kolei córka, Christiana Augusta Friese, była żoną senatora I WMG [[SOERMANNS WILHELM ERNST FRIEDRICH, kupiec, senator | Wilhelma Ernsta Friedricha Soermannsa]]), oraz 3/ Johanna Theodora (1745–1790), który od 6 X 1778 również posiadał kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind). <br/><br/> | + | 8 II 1735 ożenił się w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z Dorotheą Constantiną (pochowana tamże 30 IV 1789 w wieku 79 lat), córką kupca Christiana Jacoba Hadreschlieffa (1672–1750). Ojciec 1/ '''Christiana''' (4 XI 1735 – 12 IX 1789) (szczegóły przy jego z kolei syny, [[FRIESE JOHANN CARL, prawnik, ławnik | Johannie Carlu Friese]]), 2/ '''Karla Joachima''' (10 III 1739 Gdańsk – 2 III 1795), 23 VIII 1755 zapisanego na uniwersytet w Królewcu, od 13 X 1762 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwa Gdańska ((jako tzw. Bürger-Kind), ławnika (od 1779) i rajcy (od 1792), właściciela kamienicy przy Langgasse 374 (ul. Długa 16), żonatego z Renatą Charlottą, córką lekarza [[WEICKHMANN JOHANN LEONHARD, lekarz | Johann Leonhard Weickhmann]] (jego z kolei córka, Christiana Augusta Friese, była żoną senatora I WMG [[SOERMANNS WILHELM ERNST FRIEDRICH, kupiec, senator | Wilhelma Ernsta Friedricha Soermannsa]]), oraz 3/ '''Johanna Theodora''' (1745–1790), który od 6 X 1778 również posiadał kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind). <br/><br/> |
Pochowany został 14 II 1782 w kościele NMP, w grobie nr 182, który zakupił w 1772. {{author:BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Pochowany został 14 II 1782 w kościele NMP, w grobie nr 182, który zakupił w 1772. {{author:BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
''Das jetzte-lebende Dantzig'', Dantzig 1756 i dalsze. <br/> | ''Das jetzte-lebende Dantzig'', Dantzig 1756 i dalsze. <br/> | ||
| + | ''Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg'', ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911/1912, s. 461. <br/> | ||
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 87, 444, VIII, s. 246.<br/> | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 87, 444, VIII, s. 246.<br/> | ||
Cieślak Edmund, ''Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII wieku'', Wrocław 1972 (przez indeks).<br/> | Cieślak Edmund, ''Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII wieku'', Wrocław 1972 (przez indeks).<br/> | ||
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 189, 219. <br/> | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 189, 219. <br/> | ||
Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 107. | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 107. | ||
Aktualna wersja na dzień 14:32, 12 gru 2024
CHRISTIAN FRIESE (3 VII 1701 Stralsund – 22 I 1782 Gdańsk), burgrabia gdański. Przybył ze Stralsundu i 4 III 1735 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska. Zajmował się pośrednictwem w handlu (komisant). W 1738 został kwatermistrzem Kwartału Wysokiego. W okresie sporów o zakres władzy między Radą Miejską a Trzecim Ordynkiem i wspierającym go królem Augustem III Wettynem, powołany został w 1749 w skład ośmioosobowej delegacji Trzeciego Ordynku (m.in. wraz późniejszym burmistrzem Danielem Gralathem I), skierowanej do prac w komisji mającej za zadanie rewizję dotychczasowego wilkierza i opracowanie nowego. W marcu 1750 był wśród 14 kandydatów Trzeciego Ordynku, spośród których Rada Miejska miała dokonać wyboru czterech na stanowisko rajców i trzech na stanowisko ławników Głównego Miasta. Nie został wówczas wybrany.
W 1752, po powołaniu w skład Rady Miejskiej Gotthilfa Wernicka, ponownie został wysunięty jako jeden z czterech kandydatów Trzeciego Ordynku na opróżnione tym awansem miejsce ławnika. Tym razem objął ten urząd. Gratulował mu wierszem awansu ówczesny uczeń Gimnazjum Akademickiego Johann Daniel Steffen (1734–1799), późniejszy (od 1772) kaznodzieja w Lazarecie przy Bramie Oliwskiej. W 1756 był członkiem Rady Wojennej i wielu deputacji (komisji), m.in. ds. Kamlarii, kontroli dóbr i dochodów miasta, poszukiwania gotówki, kontroli miar, hali ( Dworu św. Jerzego, w którym stemplowano sukno), miejskich bruków. W 1759 został powołany w skład Rady Miejskiej, w 1771 i 1778 powoływany był przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego na urząd gdańskiego burgrabiego. Wchodził w skład licznych komisji (deputacji) miejskich, m.in. w 1774 był jednym z tzw. Panów Szpitalnych, z ramienia miasta sprawujących kontrolę nad szpitalami, w 1777 jako jeden z dwóch rajców tzw. Apotheker Herren wspomagał w kwwestiach kontroli aptek i aptekarzy fizyka (lekarza) miejskiego, w 1779 był prowizorem (witrykiem) kościoła w Lazarecie.
8 II 1735 ożenił się w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) z Dorotheą Constantiną (pochowana tamże 30 IV 1789 w wieku 79 lat), córką kupca Christiana Jacoba Hadreschlieffa (1672–1750). Ojciec 1/ Christiana (4 XI 1735 – 12 IX 1789) (szczegóły przy jego z kolei syny, Johannie Carlu Friese), 2/ Karla Joachima (10 III 1739 Gdańsk – 2 III 1795), 23 VIII 1755 zapisanego na uniwersytet w Królewcu, od 13 X 1762 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwa Gdańska ((jako tzw. Bürger-Kind), ławnika (od 1779) i rajcy (od 1792), właściciela kamienicy przy Langgasse 374 (ul. Długa 16), żonatego z Renatą Charlottą, córką lekarza Johann Leonhard Weickhmann (jego z kolei córka, Christiana Augusta Friese, była żoną senatora I WMG Wilhelma Ernsta Friedricha Soermannsa), oraz 3/ Johanna Theodora (1745–1790), który od 6 X 1778 również posiadał kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind).
Pochowany został 14 II 1782 w kościele NMP, w grobie nr 182, który zakupił w 1772.
Bibliografia:
Das jetzte-lebende Dantzig, Dantzig 1756 i dalsze.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911/1912, s. 461.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 87, 444, VIII, s. 246.
Cieślak Edmund, Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII wieku, Wrocław 1972 (przez indeks).
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 189, 219.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 107.
