KUROPATWIŃSKI STANISŁAW, inżynier, działacz społeczny

Aktualna wersja na dzień 21:16, 2 lip 2024

Stanisław Kuropatwiński, koniec lat 40. XX wieku

STANISŁAW KUROPATWIŃSKI (21 IX 1917 Józówka (obecnie Donieck), Ukraina – 13 VII 2003 Gdańsk), żołnierz Armii Krajowej, wykładowca na Politechnice Gdańskiej (PG), działacz społeczny. Syn Emilii z domu Aleksandrowicz i Franciszka (6 III 1875 Jabłonna Lacka – 25 XII 1958 Gdańsk), studenta matematyki Uniwersytetu Warszawskiego, Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej (PW), absolwenta Instytutu Technologicznego w Petersburgu, inżyniera technologa i elektrotechnika; w latach 1928–1939 inspektora elektryczno-mechanicznego Polskiego Monopolu Solnego, podczas II wojny światowej wiceprezesa zarządu Fabryki Wyrobów Ceramicznych w Opocznie; od 1945 do 1948 dyrektora papierni w Łomnicy i Dąbrownicy w powiecie jeleniogórskim, od 1950 do 1958 dyrektora Centralnego Biura Projektów Przemysłu Rolnego i Spożywczego w Warszawie.

Po zakończeniu I wojny światowej wrócił z rodzicami do Polski, od 1931 mieszkał w Warszawie. W 1936 absolwent Gimnazjum Państwowego im. Joachima Lelewela w Warszawie, podjął studia na Wydziale Elektrycznym PW. Od 1928 należał do Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), od 1932 drużynowy 5. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. Był uczestnikiem zlotu ZHP w 1935 w Spale i w 1933 IV Jamboree (Światowy Zlot Skautów) w Gödöllő pod Budapesztem. Od marca do sierpnia 1939 instruktor w komendzie chorągwi warszawskiej ZHP. Żołnierz wojny obronnej w 1939, po rozformowaniu oddziału w okolicy Lwowa powrócił do Warszawy. Pracował początkowo jako szklarz, w 1940 w zakładzie inżyniera Szymańskiego przy wydobyciu zbiorników na paliwo we wsi Rzeczyca pod Kraśnikiem. Od 28 XI 1940 do 28 VII 1944 w Fabryce Aparatów Elektrycznych inż. Kazimierza Szpotańskiego był spawaczem i monterem aparatów elektrycznych w Międzylesiu, gdzie zamieszkał.

Od maja 1940 do września 1944 posługiwał się nazwiskiem Jan Wrotek. Żołnierz Szarych Szeregów, Związku Walki Zbrojnej, od 1942 w Armii Krajowej, od kwietnia 1944 mat podchorąży po kursie podoficerskim w Warszawie. W stopniu kaprala podchorążego walczył w powstaniu warszawskim w Batalionie „Zośka” (pseudonim „Stanisław”). 1 X 1944, w stroju pielęgniarza, wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, zamieszkał w Morach koło Ożarowa Mazowieckiego.

Od czerwca do sierpnia 1945 kontynuował studia w Lublinie, w tymczasowej siedzibie PW, na Wydziale Elektromechanicznym. W Gdańsku od października 1945, od listopada studiował na Wydziale Elektrycznym PG, na którym we wrześniu 1946 uzyskał dyplom magistra inżyniera elektryka. Od 15 X 1945 do lutego 1950 był członkiem Akademickiego Kręgu Harcerskiego „Wodnik” i podczas studiów członkiem Zarządu Bratniej Pomocy Studentów PG. W 1945, uczestnicząc w odbudowie uczelni, został projektantem instalacji elektrycznej na Wydziale Chemicznym.

W latach 1946–1949 pracował w Katedrze Elektrotechniki Okrętowej na Wydziale Elektrycznym PG. Od października 1946 pracownik Zjednoczenia Stoczni Polskich, od 1 XI 1948 do listopada 1950 kierownik oddziału elektrycznego, od grudnia 1950 do kwietnia 1951 główny elektryk. Jednocześnie w latach 1948–1952 pracował w Biurze Projektów Budownictwa Morskiego w Gdańsku jako projektant instalacji elektrycznych urządzeń dźwigowych. W latach 1951–1959 zatrudniony był w Zakładzie Elektrotechniki Okrętowej w Ośrodku Badawczym przy Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych (CBKO) w Gdańsku, w 1959–1967 w CBKO pełnił funkcję kierownika Zakładu Elektrotechniki Okrętowej. W 1956 był projektantem instalacji prądu przemiennego, zastosowanej po raz pierwszy na statkach Polskiej Marynarki Handlowej. Od listopada 1956 do lutego 1957, podczas rejsu do Afryki i Azji na m/s „Marceli Nowotko” (Polskie Linie Oceaniczne, PLO), wykonał pomiary badawcze dotyczące stanu technicznego statku: naprężeń w kadłubach, obciążeń prądnic elektrycznych i pracy mechanizmów pomocniczych. Od grudnia 1958 do kwietnia 1959, podczas rejsu na m/s „Polanica” do USA, wykonał pomiary obciążenia elektrycznego statku. Od października 1962 do marca 1963 w Paryżu brał udział (w zorganizowanym przez Stowarzyszenie dla Organizowania Praktyk w Francji) kursie poświęconym zagadnieniom antykorozji.

W latach 1968–1970 zatrudniony był w Branżowym Ośrodku Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej BOINTE, w 1970–1975 pracował jako starszy projektant, następnie kierownik Zespołu Informacji w Dziale Studiów PROMOR Centrum Techniki Wytwarzania Przemysłu Okrętowego. Od 1975 do 1978 pracował w Oddziale Gdańskim Instytutu Elektrotechniki, gdzie pełnił funkcję kierownika Zespołu Informacji. Od 1978 na emeryturze.

W latach 1952–1966 był redaktorem „Biuletynu Informacyjnego Centralnego Biura Konstrukcji Okrętowych nr 1”. Od 1956, po zdaniu egzaminu w Centralnym Zarządzie Przemysłu Okrętowego, posiadał uprawnienie tłumacza w zakresie terminologii technicznej z języków niemieckiego, rosyjskiego, francuskiego i angielskiego. 12 X 1957 zorganizował I Krajową Naradę Elektrotechniki Okrętowej na PG. W latach 1947–1953 i 1957–1965 był członkiem Komisji Okrętowych Urządzeń Elektrycznych Polskiej Komisji Normalizacyjnej. W 1964 współtworzył Branżową Klasyfikację Dziesiętną Zagadnień Techniki Okrętowej do celów bibliograficznych, wydawaną przez Ośrodek Badawczy Przemysłu Okrętowego w CBKO. Autor artykułów, tłumaczeń, ekspertyz na temat elektrotechniki, elektrotechniki okrętowej, automatyki okrętowej, współautor Energoelektrycznych Układów Okrętowych (Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1972; współautorzy T.Lipski, S. Roszczyk, M. Wierzejski), autor m.in. Rok 1973 w światowym przemyśle okrętowym, Sytuacja w przemyśle okrętowym w wybranych krajach w 1973 roku. W latach 1959–1983 był członkiem redakcji „Budownictwa Okrętowego”, redaktorem działu „Elektrotechnika okrętowa”.

Autor dokumentacji fotograficznej Gdańska z lat 1980–1981, m.in. budowy i odsłonięcia Pomnika Poległych Stoczniowców. 1 IX 1981 był jednym z inicjatorów montażu krzyża na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na Zaspie. Od 1980 zaangażowany był w pomoc dla internowanych i więźniów politycznych na terenie Gdańska-Wrzeszcza i kolporterem niezależnej prasy. Współzałożyciel Stowarzyszenia „Sybir – pro memento” i współzałożyciel pomorskiego oddziału „Wspólnoty Polskiej” oraz Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego w województwie gdańskim.

Od 1957 członek gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP), był współorganizatorem XI Walnego Zjazdu SEP w Gdańsku (16–18 X 1958). W latach 1966–2000 członek Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie i w Gdańsku, 8 XII 1980 – 13 XII 1981 i 1988–2000 członek zarządu (zob. Klub Inteligencji Katolickiej). Wraz z żoną był inicjatorem utworzenia Sekcji Łączności z Polakami za Granicą w ramach Klubu Inteligencji Katolickiej, należał do Związku Harcerstwa Polskiego, od 1989–2000 Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. W latach 1989–2000 w jego mieszkaniu działała sekcja Charytatywna „Dary”. Autor wspomnień Moja droga do Gdańska (Gdańsk 2004).

Żonaty był z Hanną z domu Godlewską (12 X 1918 Warszawa – 26 III 2004 Gdańsk), ojciec 1/ Leszka (ur. 1943), 2/ Hanny (ur. 1945), 3/ Zbigniewa (1946–1985 Gdańsk), 4/ Wandy (ur. 1947), 5/ Marii (ur. 1948), 6/ Zofii (ur. 1949), 7/ Piotra (ur. 1950).

Córka Zofia, magister fizyki, była nauczycielką fizyki w Technikum Budowy Okrętów i XVIII Liceum Ogólnokształcącego, działaczką Komisji Oświaty NSZZ „Solidarność”, podharcmistrzem w Związku Harcerstwa Polskiego i Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej. Wiceprezeska Akcji Katolickiej przy kościele św. Stanisława Biskupa Męczennika i przewodnicząca oraz skarbnik oddziału Akcji Katolickiej i członkini Rady Parafialnej kościoła św. Andrzeja Boboli, członkini Zarządu Akcji Katolickiej w archidiecezji Gdańskiej, Stowarzyszenia Przyjaciół Ludzkiego Życia.

Pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Srebrzysko. WP







Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Kuropatwinski Stanisław, Moja droga do Gdańska, Gdańsk 2004.