KOBYLIŃSKI LECH KONRAD, profesor Politechniki Gdańskiej

Aktualna wersja na dzień 09:38, 5 cze 2023

Lech Kobyliński

LECH KONRAD KOBYLIŃSKI (1 V 1923 Wilno – 23 I 2022 Gdańsk), współtwórca polskiego okrętownictwa, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Tadeusza (27 x 1892 Ostrów – 16 II 1946 Gdańsk), prawnika po Uniwersytecie Warszawskim, ochotnika w Legii Akademickiej w 1920 podczas wojny polsko-rosyjskiej, pracownika Komisariatu Rządu na miasto stołeczne Warszawa, i Aliny z domu Jabłońskiej (1899 – 5 I 1995, oboje pochowani w Gdańsku, na cmentarzu Srebrzysko). W 1939 absolwent gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie, w 1942 absolwent Państwowej Szkoły Techniczno-Mechanicznej w specjalności żeglugi śródlądowej, w 1944 ukończył pierwszy rok studiów w Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej. Podczas II wojny światowej pod pseudonimem „Konrad” organizator i dowódca wchodzącego w skład Gwardii Ludowej, a następnie Armii Ludowej, batalionu szturmowego im. Czwartaków. Główny uczestnik (drugiego) zamachu (11 VII 1943) na Café Club w Warszawie, porucznik. Uczestnik powstania warszawskiego, walczył na Starówce i Żoliborzu, awansowany do stopnia kapitana, w dniu kapitulacji powstania przez Wisłę dotarł na Pragę. Do lipca 1945 pracował w Sztabie Głównym Wojska Polskiego, awansował do stopnia majora.

Skierowany w maju 1945 do Gdańsku, organizował straż stoczniową w Zjednoczeniu Stoczni Polskich. Od 1 X 1945 do 1950 studiował (rozpoczął od drugiego roku) na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej (PG). W latach 1950–1952 powołany do wojska, służył w Marynarce Wojennej, był wykładowcą Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej i konstruktorem w Biurze Konstrukcyjnym Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni, awansował do stopnia komandora porucznika. Od 1953 kierował Katedrą i Zakładem Teorii Okrętów PG, w latach 1954–1961 pracował też w Instytucie Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk. Od 1961 doktor nauk technicznych (w zakresie budowy i eksploatacji maszyn), 1963 doktor habilitowany, 1969 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1969 profesor zwyczajny. Od 1976 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (PAN).

Od 1961 początkowo pełniący obowiązki kierownika Katedry Hydromechaniki Okrętu, następnie do emerytury w 1993 kierownik. W latach 1963–1975 i 1983–1990 dyrektor Instytutu Okrętowego PG, od 1990 dziekan Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa. W latach 1976–1982 jako członek sekretariatu Międzynarodowej Organizacji Morskiej przebywał w Londynie, odpowiadał m.in. za opracowanie przepisów z zakresu bezpieczeństwa statków. Był profesorem wizytującym m.in. w Petersburgu, Bremie, Trondheim, Teheranie i Bandar-e Abbas.

Specjalista w zakresie hydromechaniki okrętu i bezpieczeństwa ruchu morskiego. Twórca Ośrodka Badań Modelowych na Jeziorze Jeziorak w Iławie, w którym testowano zachowanie się modeli statków w warunkach rzeczywistego falowania (przebadano około 200 modeli statków). Konstruktor wodolotów i poduszkowców (zob. Stocznia Wisła), inicjator szkolenia kapitanów statków na modelach załogowych w zakresie manewrowania (w powstałym w okresie 1985–1989 ośrodku szkoleniowo-badawczym na Jeziorze Slim koło Iławy, obecna Fundacja Bezpieczeństwa Żeglugi i Ochrony Środowiska). Autor m.in.: Śruby okrętowe (1955), Teoria oporu i badania modelowe (1961), Słownik budowy okrętów: teoria okrętu (współautor, 1972, także w wersji angielskiej i rosyjskiej), Freeboard Calculation – Traditional and Future Approach. Marine Technology and Transportation (1995), Safety and Stability of Ships (z S. Kastnerem, 2003). Także autor wspomnień (Garść wspomnień z długiego życia, Gdańsk 2018).

W latach 1959–2016 przewodniczący Rady Technicznej Polskiego Rejestru Statków, 1985–2007 przewodniczący Rady Naukowej Centrum Techniki Morskiej, od 1990 przewodniczący Rady Fundacji Bezpieczeństwa Żeglugi i Ochrony Środowiska. Od 1985 przewodniczący Komisji Morskiej przy Oddziale PAN w Gdańsku, 1986–1990 sekretarz naukowy tego Oddziału, 1972–1976 redaktor naczelny czasopisma „Budownictwo Okrętowe”, 1991–2008 „Marine Technology”, 1976–1997 członek International Maritime Organisation IMO, 1986–1990 członek założyciel International Stability Forum; członek honorowy Royal Institution of Naval Architects (Londyn).

W 1989 doktor honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Leningradzie (Sankt Petersburg), w 1990 Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, w 2004 PG. W 1957–1987 członek PZPR, w 1958 wchodził w skład Miejskiego Komitetu Obchodów 40-lecia Komunistycznej Partii Polski, w 1964 był delegatem gdańskim na IV Zjazd PZPR, w 1986–1989 członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim. W 1994 był członkiem honorowym Komitetu Obchodów 50. Rocznicy Powstania Warszawskiego.

Honorowy obywatel Iławy, honorowy Kapitan Żeglugi Wielkiej (tytuł przyznany przez Stowarzyszenie Kapitanów Żeglugi Wielkiej), honorowy Członek Stowarzyszenie Okrętowców „Korab”. Odznaczony m.in Krzyżem Walecznych, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (1945), Orderem Virtuti Militari IV klasy (1946), Złotym Krzyżem Zasługi, Orderem Budowniczego Polski Ludowej (1969), Krzyżem Partyzanckim, Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1981), Krzyżem Oficerskim (1969) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003), Medalem za Warszawę 1939–1945. Laureat nagrody CEMT (Confederation of European Maritime Technology Association). W 2015 wyróżniony tytułem Honorowego Profesora Emeritus Politechniki Gdańskiej.

Żonaty ze Stefanią z domu Mierzejewską, ojciec Krystyny Gutowskiej (ur. 6 XII 1947 Gdańsk), doktor filozofii, pracującej na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej oraz Zbigniewa (ur. 14 XII 1953 Gdańsk), archeologa, profesora zwyczajnego Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Po raz drugi żonaty z Marią z domu Górską, ojciec Szymona (ur. 28 X 1970 Gdańsk), muzyka rockowego, w latach 1991–2006 frontmana zespołu Blenders, od 2010 projektanta rowerów, jego model Rondo HVRT CF0 zdobył tytuł Bike of the Year 2019.

Pochowany na cmentarzu Srebrzysko. BŚ