WAHL JOHANN, burgrabia gdański
(korekta_EJ) |
|||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Johann_Wahl_burgrabia.jpg |thumb| Burgrabia gdański Johann Wahl według Izaaka Saala]] | [[File: Johann_Wahl_burgrabia.jpg |thumb| Burgrabia gdański Johann Wahl według Izaaka Saala]] | ||
[[File: Herb_rodziny_Wahl.jpg |thumb| Herb rodziny Wahl według Nicolausa Langa z 1694]] | [[File: Herb_rodziny_Wahl.jpg |thumb| Herb rodziny Wahl według Nicolausa Langa z 1694]] | ||
| − | '''JOHANN WAHL''' (7 IV 1588 Gdańsk – 30 III 1672 Gdańsk), kupiec, polityk, [[BURGRABIOWIE| burgrabia]] królewski w Gdańsku. Pochodził z rodziny przybyłej do Gdańska z Chełmna ok. połowy XVI w. Jeden z siedmiorga dzieci kupca Johanna (1557 – pochowany 28 I 1600 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w grobie teścia), kupca, witryka [[KOŚCIÓŁ ŚW. GERTRUDY | kościoła św. Gertrudy]], i | + | '''JOHANN WAHL''' (7 IV 1588 Gdańsk – 30 III 1672 Gdańsk), kupiec, polityk, [[BURGRABIOWIE| burgrabia]] królewski w Gdańsku. Pochodził z rodziny przybyłej do Gdańska z Chełmna ok. połowy XVI w. Jeden z siedmiorga dzieci kupca Johanna (1557 – pochowany 28 I 1600 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w grobie teścia), kupca, witryka [[KOŚCIÓŁ ŚW. GERTRUDY | kościoła św. Gertrudy]], i poślubionej 5 VI 1585 w kościele NMP |
| − | W 1592 | + | Cathariny (1565 – pochowana 20 IX 1605 obok męża), jedynej córki z drugiego, zawartego w 1563 małżeństwa kupca i armatora Hermanna von Bergen (pochowany 14 VII 1566 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 189, zakupioną w 1557) z Barbarą Roßen, zmarłą w połogu po jej urodzeniu.<br/><br/> |
| − | Od ślubu 16 VI 1614 w kościele NMP mąż Elisabeth (chrzest 7 IV 1594 – pochowana 9 II 1667 wraz z mężem), jednej z szóstki dzieci kupca Wigbolda Haxelberga (Guilbald; Hagsberg, Hacxberg; 11 XII 1569 – pochowany 1 IX 1618 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 52), zastawnika 14 wsi księcia Jana Zygmunta Radziwiłła na Nizinie Kwidzynskiej (Marienwerder Niederung) i poślubionej 31 I 1593 w kościele NMP Margarethe Gering (1568 Gdańsk – 18 IX 1646 Gdańsk). Ojciec dziewięciorga dzieci, z których jedno zmarło w wieku dziecięcym, a o Davidzie (1623 – 8 V 1676 | + | W październiku 1592 zapisany został do [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] w Gdańsku. Od 1619 witryk [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościoła św. Barbary]], od 1626 członek [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] z [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]], od 1633 jego mistrz. Od 1643 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnik]] [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] Gdańska, od 1646 [[RADA MIEJSKA | rajca]], w 1651 [[SĘDZIA | sędzia]], od 1652 [[KAMLARIA | kamlarz]]. 31 VIII 1658, za wierność w czasach wojen szwedzkich, otrzymał na sejmie w Warszawie indygenat (zatwierdzenie herbu własnego – srebrny topór w czerwonym polu – i zrównane z uprawnieniami szlachty polskiej). W 1666 z nominacji królewskiej burgrabia gdański. Właściciel dóbr Lagschau (Łaguszewo koło Trąbek Wielkich). Był właścicielem liczącego się księgozbioru. <br/><br/> |
| − | Pozostałymi dziećmi byli:<br/> | + | Od ślubu 16 VI 1614 w kościele NMP mąż Elisabeth (chrzest 7 IV 1594 – pochowana 9 II 1667 wraz z mężem), jednej z szóstki dzieci kupca Wigbolda Haxelberga (Guilbald; Hagsberg, Hacxberg, Haxberg; 11 XII 1569 – pochowany 1 IX 1618 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 52), zastawnika 14 wsi księcia Jana Zygmunta Radziwiłła na Nizinie Kwidzynskiej (Marienwerder Niederung) i poślubionej 31 I 1593 w kościele NMP Margarethe Gering (1568 Gdańsk – 18 IX 1646 Gdańsk). 50-lecie ich ślubu uczcił 24 VI 1664 okolicznościowym utworem pastor kościoła NMP [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanael Dilger]]. Pochowany 7 IV 1672 w kościele NMP pod zakupioną w 1664 płytą nagrobną nr 312.<br/><br/> |
| − | + | Ojciec dziewięciorga dzieci, z których jedno zmarło w wieku dziecięcym, a o Davidzie (1623 – 8 V 1676) niewiele wiadomo. Pozostałymi dziećmi byli:<br/> | |
| − | + | Johann (1616 – pochowany 11 I 1680 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 267), pocztmistrz, po ojcu właściciel Łaguszewa, od 21 I 1644 żonaty z Elisabeth (ok. 1626 – pochowana 17 I 1680 wraz z mężem), jedynym dzieckiem z pierwszego małżeństwa kupca Georga Friedrichsa (3 X 1593 – 16 VIII 1662 Gdańsk), ojciec 13 dzieci.<br/> | |
| − | + | Adelgunda (1618 – pochowana 21 X 1641 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 407), od 1638 żona kupca Berhnarda Möllera (1610 – pochowany 10 X 1678), z którym miała dwóch synów, w tym późniejszego pastora kościoła św. Jana [[MÖLLER SALOMON, pastor kościoła św. Jana | Salomona]].<br/> | |
| − | + | Concordia (chrzest 7 IX 1625 – pochowana 28 VI 1684 wraz z pierwszym mężem), od 19 III 1647 druga żona Friedricha Veddersa (pochowany 26 I 1657 w wieku 61 lat w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 77), od 15 II 1665 żona wdowca, burmistrza [[LINDE ADRIAN von der, II, burmistrz Gdańska | Adriana von der Linde]].<br/> | |
| − | + | Lucretia (15 IX 1627 – pochowana 22 IX 1685 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 305), od 4 II 1674 bezdzietnie zamężna z wdowcem Gottfriedem Königiem (30 V 1633 Gdańsk – 21 III 1690 pochowany wraz z nią), od 1642 uczniem Gimnazjum Akademickiego, kupcem.<br/> | |
| − | + | Elisabeth (1 XII 1629 – pochowana 29 XI 1675 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 189), od 11 V 1659 pierwsza żona poślubionego w kościele NMP kupca, rajcy Waltera Rosenberga (2 III 1619 – 11 V 1681).<br/> | |
| − | + | Salomon (31 III 1632 Gdańsk – 21 XII 1701 Gdańsk), w sierpniu 1649 zapisany do Gimnazjum Akademickiego, m.in. pobierający lekcje języka polskiego u [[ŁAGANOWSKI STEPHANI JAN, nauczyciel języka polskiego w Gimnazjum Akademickim | Stephana Jana Łaganowskiego]] i w nim jako uczeń publicznie przemawiał, później ławnik (od 1683) i rajca (od 1694), mąż Florentiny, córki ławnika Heinricha Schradera, ojciec m.in. burmistrza [[WAHL JOHANN, burmistrz Gdańska | Johanna]].<br/> | |
| − | + | Heinrich (pochowany 4 IX 1708 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 189), od 17 V 1665 mąż Florentiny Concordii (12 XII 1643 – 7 IX 1705), córki Christofa Schumanna (chrzest 13 XII 1595 w kościele NMP – pochowany 24 IV 1663 w NMP pod płytą nr 51), z którą miał ośmioro dzieci (dwoje z nich zmarło w dzieciństwie), córka Florentyna Elisabeth (chrzest 16 X 1668 – pochowana 2 IV 1728) była żoną profesora [[MÖLLER JOHANN GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego| Johann Gottlieba Möllera]] i pastora [[HANSCH MICHAEL, pastor kościołów św. Barbary i NMP | Michaela Hanscha]]. {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | |
| − | + | '''Bibliografia''':<br/> | |
| − | [[Category: | + | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 57, s. 165.<br/> |
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 5, 105. <br/> | ||
| + | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 359. | ||
Aktualna wersja na dzień 10:34, 14 maj 2024
JOHANN WAHL (7 IV 1588 Gdańsk – 30 III 1672 Gdańsk), kupiec, polityk, burgrabia królewski w Gdańsku. Pochodził z rodziny przybyłej do Gdańska z Chełmna ok. połowy XVI w. Jeden z siedmiorga dzieci kupca Johanna (1557 – pochowany 28 I 1600 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w grobie teścia), kupca, witryka kościoła św. Gertrudy, i poślubionej 5 VI 1585 w kościele NMP
Cathariny (1565 – pochowana 20 IX 1605 obok męża), jedynej córki z drugiego, zawartego w 1563 małżeństwa kupca i armatora Hermanna von Bergen (pochowany 14 VII 1566 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 189, zakupioną w 1557) z Barbarą Roßen, zmarłą w połogu po jej urodzeniu.
W październiku 1592 zapisany został do Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku. Od 1619 witryk kościoła św. Barbary, od 1626 członek Trzeciego Ordynku z Kwartału Wysokiego, od 1633 jego mistrz. Od 1643 ławnik Głównego Miasta Gdańska, od 1646 rajca, w 1651 sędzia, od 1652 kamlarz. 31 VIII 1658, za wierność w czasach wojen szwedzkich, otrzymał na sejmie w Warszawie indygenat (zatwierdzenie herbu własnego – srebrny topór w czerwonym polu – i zrównane z uprawnieniami szlachty polskiej). W 1666 z nominacji królewskiej burgrabia gdański. Właściciel dóbr Lagschau (Łaguszewo koło Trąbek Wielkich). Był właścicielem liczącego się księgozbioru.
Od ślubu 16 VI 1614 w kościele NMP mąż Elisabeth (chrzest 7 IV 1594 – pochowana 9 II 1667 wraz z mężem), jednej z szóstki dzieci kupca Wigbolda Haxelberga (Guilbald; Hagsberg, Hacxberg, Haxberg; 11 XII 1569 – pochowany 1 IX 1618 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 52), zastawnika 14 wsi księcia Jana Zygmunta Radziwiłła na Nizinie Kwidzynskiej (Marienwerder Niederung) i poślubionej 31 I 1593 w kościele NMP Margarethe Gering (1568 Gdańsk – 18 IX 1646 Gdańsk). 50-lecie ich ślubu uczcił 24 VI 1664 okolicznościowym utworem pastor kościoła NMP Nathanael Dilger. Pochowany 7 IV 1672 w kościele NMP pod zakupioną w 1664 płytą nagrobną nr 312.
Ojciec dziewięciorga dzieci, z których jedno zmarło w wieku dziecięcym, a o Davidzie (1623 – 8 V 1676) niewiele wiadomo. Pozostałymi dziećmi byli:
Johann (1616 – pochowany 11 I 1680 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 267), pocztmistrz, po ojcu właściciel Łaguszewa, od 21 I 1644 żonaty z Elisabeth (ok. 1626 – pochowana 17 I 1680 wraz z mężem), jedynym dzieckiem z pierwszego małżeństwa kupca Georga Friedrichsa (3 X 1593 – 16 VIII 1662 Gdańsk), ojciec 13 dzieci.
Adelgunda (1618 – pochowana 21 X 1641 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 407), od 1638 żona kupca Berhnarda Möllera (1610 – pochowany 10 X 1678), z którym miała dwóch synów, w tym późniejszego pastora kościoła św. Jana Salomona.
Concordia (chrzest 7 IX 1625 – pochowana 28 VI 1684 wraz z pierwszym mężem), od 19 III 1647 druga żona Friedricha Veddersa (pochowany 26 I 1657 w wieku 61 lat w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 77), od 15 II 1665 żona wdowca, burmistrza Adriana von der Linde.
Lucretia (15 IX 1627 – pochowana 22 IX 1685 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 305), od 4 II 1674 bezdzietnie zamężna z wdowcem Gottfriedem Königiem (30 V 1633 Gdańsk – 21 III 1690 pochowany wraz z nią), od 1642 uczniem Gimnazjum Akademickiego, kupcem.
Elisabeth (1 XII 1629 – pochowana 29 XI 1675 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 189), od 11 V 1659 pierwsza żona poślubionego w kościele NMP kupca, rajcy Waltera Rosenberga (2 III 1619 – 11 V 1681).
Salomon (31 III 1632 Gdańsk – 21 XII 1701 Gdańsk), w sierpniu 1649 zapisany do Gimnazjum Akademickiego, m.in. pobierający lekcje języka polskiego u Stephana Jana Łaganowskiego i w nim jako uczeń publicznie przemawiał, później ławnik (od 1683) i rajca (od 1694), mąż Florentiny, córki ławnika Heinricha Schradera, ojciec m.in. burmistrza Johanna.
Heinrich (pochowany 4 IX 1708 w kościele NMP pod płytą nagrobną nr 189), od 17 V 1665 mąż Florentiny Concordii (12 XII 1643 – 7 IX 1705), córki Christofa Schumanna (chrzest 13 XII 1595 w kościele NMP – pochowany 24 IV 1663 w NMP pod płytą nr 51), z którą miał ośmioro dzieci (dwoje z nich zmarło w dzieciństwie), córka Florentyna Elisabeth (chrzest 16 X 1668 – pochowana 2 IV 1728) była żoną profesora Johann Gottlieba Möllera i pastora Michaela Hanscha.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 57, s. 165.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 5, 105.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 359.
