TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File: Lasy_Trójmiejskiego_Parku_Krajobrazowego.jpg |thumb| Lasy Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, okolice [[DOLINA RADOŚCI | Doliny Radości]]]] |
| − | '''TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY''' (TPK), rozległy obszar leśny (19 930 ha), otoczony ochroną ze względu na wartości | + | [[File:Buki_w_Trójmiejskim_Parku_Krajobrazowym.JPG|thumb|Buki w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym]] |
| + | [[File: Trójmiejski_Park_Krajobrazowy.jpg |thumb| Trójmiejski Park Krajobrazowy]] | ||
| + | [[File: Kamienne_drogowskazy.jpg |thumb| Kamienne drogowskazy w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym]] | ||
| + | '''TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY''' (TPK), rozległy obszar leśny (19 930 ha), otoczony ochroną ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe w celu ich zachowania, popularyzacji i upowszechniania w warunkach zrównoważonego rozwoju. Liczący początkowo 20 104 ha powierzchni, został powołany 3 V 1979 uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku. 8 XI 1994 rozporządzeniem wojewody gdańskiego powiększono jego powierzchnię do 20 312 ha i wyznaczono zasięg otuliny (16 542 ha). 3 IX 1998 rozporządzeniem wojewody gdańskiego zmniejszono jego powierzchnię do 19 930 ha. 1 VIII 2009 zarząd nad parkiem przejął Samorząd Województwa Pomorskiego. 1 VII 2010 TPK oraz Nadmorski Park Krajobrazowy we Władysławowie, Park Krajobrazowy „Dolina Słupi” w Słupsku, Kaszubski Park Krajobrazowy w Kartuzach, Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” w Stegnie, Wdzydzki Park Krajobrazowy w Kościerzynie i Zaborski Park Krajobrazowy w Charzykowach zostały połączone w jeden zespół pod nazwą Parki Krajobrazowe Województwa Pomorskiego, z siedzibą w Słupsku. <br/><br/> | ||
| + | TPK obejmuje fragment wysoczyzny morenowej Pojezierza Kaszubskiego oraz jej strefę krawędziową, bezpośrednio przylegające od strony zachodniej do aglomeracji gdańskiej. Składa się z dwóch, rozdzielonych zabudową, obszarów leśnych: północnego, w którego skład wchodzi część terenów Gdyni, Rumi, Szemudu i Wejherowa ze śródleśnymi enklawami rolniczymi wsi Gniewowo, Zbychowo, Nowy Dwór Wejherowski, Reszki i Bieszkowice, oraz południowego, dwukrotnie mniejszego, z terenami w przeważającej części należącymi do Gdańska i Sopotu, w mniejszym stopniu – do Gdyni. <br/><br/> | ||
| + | Około 90% powierzchni TPK zajmują lasy, wśród których przeważają lasy bukowe (żyzna i kwaśna buczyna niżowa) i mieszane z bukiem (kwaśna dąbrowa). Napotyka się też fragmenty grądów łęgów, borów bagiennych, a także zbiorowisk nieleśnych, jak na przykład półnaturalne łąki. <br/><br/> | ||
| + | Do najcenniejszych walorów przyrodniczych TPK należy jego polodowcowy krajobraz z licznymi obszarami źródliskowymi, niedużymi śródleśnymi jeziorami (Wyspowo, Borowo, Pałsznik, Wygoda, Bieszkowickie, Zawiat, Okuniewko, Długie), torfowiskami, głazami narzutowymi oraz urozmaiconą rzeźbą terenu, która została uformowana około 15–13 tysięcy lat temu przez lodowiec, w czasie zlodowacenia północnopolskiego. W zachodniej wysoczyznowej części parku przeważają połacie falistej moreny dennej, z lokalnymi wzniesieniami czołowomorenowymi i innymi polodowcowymi formami rzeźby terenu o różnej genezie, na przykład równinami sandrowymi, rynnami jeziornymi i nieckami wytopiskowymi. W części wschodniej i północno-wschodniej dominuje krajobraz strefy rozcięć erozyjnych krawędzi wysoczyzny, z licznymi pagórkami (wysokości względne sięgają 100 m) i dużym nachyleniu stoków (do 40%) oraz gęstą siecią różnej wielkości dolin erozyjnych, często wielokrotnie rozgałęzionych, którymi spływają wartkie potoki (Cedron, Cisówka, Marszewska Struga, Swelinia, Potok Świemirowski, [[POTOK RYNARZEWSKI | Potok Rynarzewski]], [[POTOK PROCHOWY | Potok Prochowy]], [[POTOK ZAJĄCZKOWSKI | Potok Zajączkowski]], Gościcina, Zagórska Struga, Potok Kaczy, [[POTOK OLIWSKI | Potok Oliwski]] i potok [[STRZYŻA | Strzyża]]). Krajobraz TPK jest uważany za unikat geomorfologiczny w skali europejskiej. <br/><br/> | ||
| + | Duża różnorodność warunków siedliskowych i mikroklimatycznych wpłynęła na wykształcenie się specyficznej struktury przyrodniczej, unikatowej w skali Niżu Europejskiego. W parku występuje ponad 50 gatunków roślin chronionych, także reliktowych, typowych dla minionych okresów klimatycznych, na przykład poryblin kolczasty, malina moroszka, turzyca bagienna, żebrowiec górski oraz bardzo rzadkie mszaki, porosty i grzyby. <br/><br/> | ||
| + | Świat zwierząt reprezentowany jest przez 150 gatunków ptaków, w tym 122 gatunki lęgowe. Są pośród nich rzadkie ptaki drapieżne – orzeł bielik i kania ruda oraz jastrzębie, krogulce, myszołowy i trzmielojady. Poza tym występują: bocian czarny, brodziec samotny, żuraw, sowa włochatka, sowa uszatka, puszczyk, dzięcioł czarny i zielony, gołąb siniak, orzechówka, pluszcz, zimorodek, pliszka górska, świstunka zielonawa, wójcik i zniczek itd. Spotyka się tu dziki, sarny, jelenie szlachetne, łosie (sporadycznie), zające szaraki, dzikie króliki, wiewiórki, lisy, borsuki, wydry, kuny domowe i leśne, tchórze, łasice, jeże wschodnie i wiele innych. Z małych ssaków warto wymienić rzęsorka rzeczka oraz [[NIETOPERZE | nietoperze]]: borowca wielkiego i nocka dużego. <br/><br/> | ||
| + | Najbardziej wartościowe elementy środowiska przyrodniczego parku i jego otuliny: naturalne lub półnaturalne ekosystemy, stanowiska rzadkich i ginących gatunków, interesujące elementy przyrody nieożywionej, zostały otoczone dodatkową ochroną poprzez wyodrębnienie na terenie parku 10 rezerwatów przyrody. W granicach miasta Gdańska znajdują się: Źródliska w Dolinie Ewy od roku 1983, Wąwóz Huzarów od 2005, Lasy w Dolinie Strzyży od 2007 ([[REZERWATY PRZYRODY | rezerwaty przyrody]]). W 2008 roku został powołany zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Strzyży (381 ha). {{author: KR}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Środowisko i przyroda]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:42, 4 kwi 2021
TRÓJMIEJSKI PARK KRAJOBRAZOWY (TPK), rozległy obszar leśny (19 930 ha), otoczony ochroną ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe w celu ich zachowania, popularyzacji i upowszechniania w warunkach zrównoważonego rozwoju. Liczący początkowo 20 104 ha powierzchni, został powołany 3 V 1979 uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku. 8 XI 1994 rozporządzeniem wojewody gdańskiego powiększono jego powierzchnię do 20 312 ha i wyznaczono zasięg otuliny (16 542 ha). 3 IX 1998 rozporządzeniem wojewody gdańskiego zmniejszono jego powierzchnię do 19 930 ha. 1 VIII 2009 zarząd nad parkiem przejął Samorząd Województwa Pomorskiego. 1 VII 2010 TPK oraz Nadmorski Park Krajobrazowy we Władysławowie, Park Krajobrazowy „Dolina Słupi” w Słupsku, Kaszubski Park Krajobrazowy w Kartuzach, Park Krajobrazowy „Mierzeja Wiślana” w Stegnie, Wdzydzki Park Krajobrazowy w Kościerzynie i Zaborski Park Krajobrazowy w Charzykowach zostały połączone w jeden zespół pod nazwą Parki Krajobrazowe Województwa Pomorskiego, z siedzibą w Słupsku.
TPK obejmuje fragment wysoczyzny morenowej Pojezierza Kaszubskiego oraz jej strefę krawędziową, bezpośrednio przylegające od strony zachodniej do aglomeracji gdańskiej. Składa się z dwóch, rozdzielonych zabudową, obszarów leśnych: północnego, w którego skład wchodzi część terenów Gdyni, Rumi, Szemudu i Wejherowa ze śródleśnymi enklawami rolniczymi wsi Gniewowo, Zbychowo, Nowy Dwór Wejherowski, Reszki i Bieszkowice, oraz południowego, dwukrotnie mniejszego, z terenami w przeważającej części należącymi do Gdańska i Sopotu, w mniejszym stopniu – do Gdyni.
Około 90% powierzchni TPK zajmują lasy, wśród których przeważają lasy bukowe (żyzna i kwaśna buczyna niżowa) i mieszane z bukiem (kwaśna dąbrowa). Napotyka się też fragmenty grądów łęgów, borów bagiennych, a także zbiorowisk nieleśnych, jak na przykład półnaturalne łąki.
Do najcenniejszych walorów przyrodniczych TPK należy jego polodowcowy krajobraz z licznymi obszarami źródliskowymi, niedużymi śródleśnymi jeziorami (Wyspowo, Borowo, Pałsznik, Wygoda, Bieszkowickie, Zawiat, Okuniewko, Długie), torfowiskami, głazami narzutowymi oraz urozmaiconą rzeźbą terenu, która została uformowana około 15–13 tysięcy lat temu przez lodowiec, w czasie zlodowacenia północnopolskiego. W zachodniej wysoczyznowej części parku przeważają połacie falistej moreny dennej, z lokalnymi wzniesieniami czołowomorenowymi i innymi polodowcowymi formami rzeźby terenu o różnej genezie, na przykład równinami sandrowymi, rynnami jeziornymi i nieckami wytopiskowymi. W części wschodniej i północno-wschodniej dominuje krajobraz strefy rozcięć erozyjnych krawędzi wysoczyzny, z licznymi pagórkami (wysokości względne sięgają 100 m) i dużym nachyleniu stoków (do 40%) oraz gęstą siecią różnej wielkości dolin erozyjnych, często wielokrotnie rozgałęzionych, którymi spływają wartkie potoki (Cedron, Cisówka, Marszewska Struga, Swelinia, Potok Świemirowski, Potok Rynarzewski, Potok Prochowy, Potok Zajączkowski, Gościcina, Zagórska Struga, Potok Kaczy, Potok Oliwski i potok Strzyża). Krajobraz TPK jest uważany za unikat geomorfologiczny w skali europejskiej.
Duża różnorodność warunków siedliskowych i mikroklimatycznych wpłynęła na wykształcenie się specyficznej struktury przyrodniczej, unikatowej w skali Niżu Europejskiego. W parku występuje ponad 50 gatunków roślin chronionych, także reliktowych, typowych dla minionych okresów klimatycznych, na przykład poryblin kolczasty, malina moroszka, turzyca bagienna, żebrowiec górski oraz bardzo rzadkie mszaki, porosty i grzyby.
Świat zwierząt reprezentowany jest przez 150 gatunków ptaków, w tym 122 gatunki lęgowe. Są pośród nich rzadkie ptaki drapieżne – orzeł bielik i kania ruda oraz jastrzębie, krogulce, myszołowy i trzmielojady. Poza tym występują: bocian czarny, brodziec samotny, żuraw, sowa włochatka, sowa uszatka, puszczyk, dzięcioł czarny i zielony, gołąb siniak, orzechówka, pluszcz, zimorodek, pliszka górska, świstunka zielonawa, wójcik i zniczek itd. Spotyka się tu dziki, sarny, jelenie szlachetne, łosie (sporadycznie), zające szaraki, dzikie króliki, wiewiórki, lisy, borsuki, wydry, kuny domowe i leśne, tchórze, łasice, jeże wschodnie i wiele innych. Z małych ssaków warto wymienić rzęsorka rzeczka oraz nietoperze: borowca wielkiego i nocka dużego.
Najbardziej wartościowe elementy środowiska przyrodniczego parku i jego otuliny: naturalne lub półnaturalne ekosystemy, stanowiska rzadkich i ginących gatunków, interesujące elementy przyrody nieożywionej, zostały otoczone dodatkową ochroną poprzez wyodrębnienie na terenie parku 10 rezerwatów przyrody. W granicach miasta Gdańska znajdują się: Źródliska w Dolinie Ewy od roku 1983, Wąwóz Huzarów od 2005, Lasy w Dolinie Strzyży od 2007 ( rezerwaty przyrody). W 2008 roku został powołany zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Strzyży (381 ha).
