POTOK OLIWSKI
| < Poprzednie | Następne > |
POTOK OLIWSKI (od 1966 według Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych; 1784 Glettkau Wasser, 1879 Olivaer Bach, 1879 Glettkauer Fließ, 1881 Jelitkowska Struga, 1938 Glettkau Bach, 1955 Radosna, 1957 Potok Oliwski, 1953 Potok Jelitkowski, 1959 Jelitkówka, 1959 Radosna Struga), Oliwski Potok (1966). Ciek wypływający z okolic na północ od Matarni, na Wysoczyźnie Gdańskiej, gdzie rzędna terenu przyjmuje wartość do 140 m n.p.m.; odwadniając kompleks Lasów Oliwskich w obrębie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego oraz Oliwę i Jelitkowo, uchodzi do Zatoki Gdańskiej. Od północy graniczy ze zlewnią Potoku Świemirowskiego (w granicach administracyjnych Sopotu), od południa ze zlewnią Strzyży; obszar źródłowy stanowi Dolina Bobrów (w rejonie trójmiejskiej obwodnicy). Zasilany jest przez cieki, z których część nie ma nazw; główne dopływy: Potok Rynarzewski, Potok Prochowy oraz Potok Zajączkowski. Długości 9,7 km, o średnim spadku 14,1‰ i powierzchni zlewni około 30 km²; wartość średniego spadku doliny potoku jest znacznie wyższa w górnym biegu, na odcinku pierwszych 2 km od źródła, wynosi 24,18‰ (spadek charakterystyczny dla cieków górskich); bieg środkowy (między 2. a 6. km biegu doliny) charakteryzuje spadek doliny rzędu 13,9–14,3‰, w odcinku ujściowym (na platformie abrazyjnej) spadek doliny wynosi 0,81‰. Wzdłuż potoku funkcjonowały liczne urządzenia, obiekty zabudowy hydrotechnicznej: przegrody z przepustami, stawy, zbiorniki młyńskie oraz urządzenia gospodarcze: młyny, kuźnie, folusze ( młyny nad Potokiem Oliwskim i dopływami). Przecinający go nowy most, łączący Oliwę z obwodnicą (w ciągu ul. Stary Rynek Oliwski), o nośności 5 ton i szerokość jezdni 8,2 m, oddano do użytku 4 V 1994.
Na potoku funkcjonuje 10 powierzchniowych zbiorników retencyjnych: Zbiornik Bytowska 4a, Zbiornik Bytowska 4, Zbiornik Kuźnia Wodna, Zbiornik Spacerowa, Zbiornik Park Oliwski, Zbiornik Opacka, Zbiornik Grunwaldzka, Zbiornik Subisława, Zbiornik Chłopska, Zbiornik Orłowska, Zbiornik Jelitkowski. Od 2009 funkcjonuje w zlewni (połączony rurami) Zbiornik Orłowska II na granicy Gdańska i Sopotu. Na Zbiorniku Grunwaldzka w 2015 uruchomiono podświetlaną o zmierzchu (wiosna-jesień) fontannę-wodotrysk, ufundowaną przez Wspólnotę Gdańską.
