SCHMIDT MICHAEL, burmistrz Gdańska
| (Nie pokazano 31 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | {{ | + | {{web}} |
| − | [[File: | + | [[File:1_Michael_Schmidt.jpg|thumb|Michael Schmidt, dziadek burmistrza Michaela, według [[STECH ANDREAS, malarz| Andreasa Stecha]] rytował Abraham Blooteling, 1687]] |
| − | '''MICHAEL SCHMIDT''' (11 XII 1694 Gdańsk – 11 IV 1760 Gdańsk), burmistrz | + | [[File:2_Michael_Schmidt.png|thumb|Johann Ernst Schmidt, ojciec burmistrza Michaela według Jacoba Houbrakena]] |
| + | [[File:Schmidt Michael.JPG|thumb|Michael Schmidt, wedle [[KLEIN DANIEL, malarz | Daniela Kleina]] miedzioryt Johanna Martina Bernigerotha, 1763]] | ||
| + | |||
| + | '''MICHAEL SCHMIDT''' (11 XII 1694 Gdańsk – 11 IV 1760 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz Gdańska]]. Był wnukiem Michaela Schmidta (16 XI 1626 Gdańsk – 28 VIII 1686), [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (1677), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (1678) i [[SĘDZIA | sędziego]] (1683), synem Johanna Ernsta Schmidta (21 I 1663 Gdańsk – 27 IX 1732 Gdańsk), ławnika (od 1712), rajcy (od 1719), i Concordii Renate, córki Emanuela Dilgera, rajcy (od 1677) i [[BURGRABIOWIE | burgrabiego królewskiego]] w Gdańsku (1695). Brat ławników Emanuela Ernesta (19 VI 1697 Gdańsk – 23 IX 1759 Gdańsk), w styczniu 1714 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiegom]], od 17 II 1728 posiadającego potwierdzone kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), Johanna Daniela (21 VII 1701 Gdańsk – 11 IV 1761 Gdańsk), od 24 I 1736 także mającego potwierdzone gdańskie kupieckie obywatelstwo (ojca [[SCHMIDT JOHANN BENJAMIN, ławnik, prawnik i historyk | Johanna Benjamina Schmidta]]) oraz Konstancji Renaty (27 III 1699 Gdańsk – 16 VIII 1731 Gdańsk), od 1726 żony późniejszego (już po jej śmierci) rajcy i burgrabiego gdańskiego Daniela Schumanna, syna burmistrza [[SCHUMANN SALOMON GABRIEL, burmistrz Gdańska | Salomona Gabriela Schumanna]]. <br/><br/> | ||
| + | W kwietniu 1711 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, naukę kończył 23 IV 1716 dysputą o sporze prawnym dotyczącym zatwardziałego przestępcy skazanego na śmierć, odbytą pod kierunkiem profesora [[WILLENBERG SAMUEL FRIEDRICH, profesor Gimnazjum Akademickiego | Samuela Friedricha Willenberga]]. Studiował na uniwersytetach w Halle w 1716 i w Lejdzie w 1718. 24 II 1724 wystarał się, tak jak bracia, o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind). W 1725 wszedł w skład [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako przedstawiciel [[KWARTAŁY | Kwartału Kogi]], na którego czele stał jako kwatermistrz od 1726. Od 1738 był ławnikiem, od 1746 rajcą, w 1748 i 1749 [[SĘDZIA | sędzią]]. W 1754 został burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w latach 1756 i 1760, drugiego – 1755 i 1759, trzeciego – 1754, 1757 i 1758, czwartego w 1756. Należał we władzach miejskich do grupy tzw. uczonych (Gelehrte), a więc pokolenia, które kładło duży nacisk zarówno na potrzebę dobrej edukacji jako warunku niezbędnego do właściwego zarządzania miastem, jak i na racjonalistyczne podejście do metody sprawowania rządów w mieście. <br/><br/> | ||
| + | W latach 1750–1752 zaangażował się w działania, które miały nie dopuścić do wprowadzenia w Gdańsku ordynacji królewskiej, narzuconej miastu przez króla polskiego Augusta III. W styczniu 1752 został zawieszony w prawach członka ordynków decyzją sądu asesorskiego w Warszawie i na wniosek Trzeciego Ordynku (będącego w sporze z władzami miejskimi Gdańska i popierającego wprowadzenie w mieście ordynacji królewskiej) pod zarzutem jawnego sprzyjania skonfliktowanej z władcą [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]]. <br/><br/> | ||
| + | 9 III 1724 ożenił się w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z Concordią (1698 Gdańsk – pochowana 22 I 1784 Gdańsk), córką rajcy Heinricha Rennera, siostrą burmistrza [[RENNER JOHANN, burmistrz Gdańska | Johanna Rennera]]. Ojciec 1/ Concordii Renaty (chrzest 10 XII 1724–1803), od 1748 żony Johanna Benjamina Engelcke (1722–1770) (wnuka burmistrza [[ENGELCKE FRIEDRICH GOTTLIEB, burmistrz Gdańska | Friedricha Gottlieba]]), 2/ młodo zmarłego Johanna Heinricha (5 VI 1727 – pochowany 8 I 1743) oraz 3/ sekretarza, ławnika i właściciela majątku w [[KUŹNICZKI | Kuźniczkach]], od 17 VI 1755 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska Michaela Gottfrieda (10 XI 1728 – 27 VI 1773, pochowany 5 VII 1773, kazanie pogrzebowe wygłosił [[UNSELT SAMUEL FRIEDRICH, rektor szkół gdańskich | Samuel Friedrich Unselt]]). <br/><br/> | ||
| + | Pochowany 20 IV 1760 w kościele NMP, w grobie który przejął w 1748 w spadku i gdzie pochowano także jego żonę i syna Johanna Heinricha (zachowała się płyta). Kazanie pogrzebowe wygłosił drugi pastor kościoła NMP [[KELTZ HEINRICH, pastor kościoła NMP| Heinrich Keltz]], [[KANTATA| kantatę]] pogrzebową skomponował [[FREISLICH JOHANN BALTHASAR CHRISTIAN, kompozytor | Johann Balthasar Christian Freislich]]. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 530, 531, 534, 540. <br/> | ||
| + | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 291, 295.<br/> | ||
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 180.<br/> | ||
| + | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 289. | ||
Aktualna wersja na dzień 22:15, 18 lis 2024
MICHAEL SCHMIDT (11 XII 1694 Gdańsk – 11 IV 1760 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Był wnukiem Michaela Schmidta (16 XI 1626 Gdańsk – 28 VIII 1686), ławnika (1677), rajcy (1678) i sędziego (1683), synem Johanna Ernsta Schmidta (21 I 1663 Gdańsk – 27 IX 1732 Gdańsk), ławnika (od 1712), rajcy (od 1719), i Concordii Renate, córki Emanuela Dilgera, rajcy (od 1677) i burgrabiego królewskiego w Gdańsku (1695). Brat ławników Emanuela Ernesta (19 VI 1697 Gdańsk – 23 IX 1759 Gdańsk), w styczniu 1714 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiegom, od 17 II 1728 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), Johanna Daniela (21 VII 1701 Gdańsk – 11 IV 1761 Gdańsk), od 24 I 1736 także mającego potwierdzone gdańskie kupieckie obywatelstwo (ojca Johanna Benjamina Schmidta) oraz Konstancji Renaty (27 III 1699 Gdańsk – 16 VIII 1731 Gdańsk), od 1726 żony późniejszego (już po jej śmierci) rajcy i burgrabiego gdańskiego Daniela Schumanna, syna burmistrza Salomona Gabriela Schumanna.
W kwietniu 1711 zapisany do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, naukę kończył 23 IV 1716 dysputą o sporze prawnym dotyczącym zatwardziałego przestępcy skazanego na śmierć, odbytą pod kierunkiem profesora Samuela Friedricha Willenberga. Studiował na uniwersytetach w Halle w 1716 i w Lejdzie w 1718. 24 II 1724 wystarał się, tak jak bracia, o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind). W 1725 wszedł w skład Trzeciego Ordynku jako przedstawiciel Kwartału Kogi, na którego czele stał jako kwatermistrz od 1726. Od 1738 był ławnikiem, od 1746 rajcą, w 1748 i 1749 sędzią. W 1754 został burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w latach 1756 i 1760, drugiego – 1755 i 1759, trzeciego – 1754, 1757 i 1758, czwartego w 1756. Należał we władzach miejskich do grupy tzw. uczonych (Gelehrte), a więc pokolenia, które kładło duży nacisk zarówno na potrzebę dobrej edukacji jako warunku niezbędnego do właściwego zarządzania miastem, jak i na racjonalistyczne podejście do metody sprawowania rządów w mieście.
W latach 1750–1752 zaangażował się w działania, które miały nie dopuścić do wprowadzenia w Gdańsku ordynacji królewskiej, narzuconej miastu przez króla polskiego Augusta III. W styczniu 1752 został zawieszony w prawach członka ordynków decyzją sądu asesorskiego w Warszawie i na wniosek Trzeciego Ordynku (będącego w sporze z władzami miejskimi Gdańska i popierającego wprowadzenie w mieście ordynacji królewskiej) pod zarzutem jawnego sprzyjania skonfliktowanej z władcą Radzie Miejskiej.
9 III 1724 ożenił się w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) z Concordią (1698 Gdańsk – pochowana 22 I 1784 Gdańsk), córką rajcy Heinricha Rennera, siostrą burmistrza Johanna Rennera. Ojciec 1/ Concordii Renaty (chrzest 10 XII 1724–1803), od 1748 żony Johanna Benjamina Engelcke (1722–1770) (wnuka burmistrza Friedricha Gottlieba), 2/ młodo zmarłego Johanna Heinricha (5 VI 1727 – pochowany 8 I 1743) oraz 3/ sekretarza, ławnika i właściciela majątku w Kuźniczkach, od 17 VI 1755 posiadającego potwierdzone kupieckie obywatelstwo Gdańska Michaela Gottfrieda (10 XI 1728 – 27 VI 1773, pochowany 5 VII 1773, kazanie pogrzebowe wygłosił Samuel Friedrich Unselt).
Pochowany 20 IV 1760 w kościele NMP, w grobie który przejął w 1748 w spadku i gdzie pochowano także jego żonę i syna Johanna Heinricha (zachowała się płyta). Kazanie pogrzebowe wygłosił drugi pastor kościoła NMP Heinrich Keltz, kantatę pogrzebową skomponował Johann Balthasar Christian Freislich.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 530, 531, 534, 540.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 291, 295.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 180.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 289.
