SKONKA CZESŁAW, działacz społeczny

Aktualna wersja na dzień 06:49, 27 lip 2023

Czesław Skonka podczas dekoracji Medalem księcia Mściwoja II, 2008

CZESŁAW LEON SKONKA (11 IV 1931 Łódź – 21 VI 2019 Gdańsk), ekonomista, działacz społeczny. Syn Stefana i Zofii z domu Palmowskiej, brat Krystyny i Leszka. Podczas II wojny światowej rodzina mieszkała w Brzezinach koło Łodzi, po jej zakończeniu powróciła do Łodzi, gdzie kontynuował naukę, przerwaną służbą wojskową. Maturę zdał w trybie korespondencyjnym w 1953 w Liceum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

W Gdańsku od listopada 1953. W latach 1957–1964 studiował zaocznie w Katedrze Geografii Ekonomicznej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie, magister ekonomii, obronił pracę magisterską Znaczenie turystyki dla rozwoju gospodarczego powiatu kartuskiego. Pracował m.in. jako robotnik w Stoczni Gdańskiej, instruktor kulturalny hoteli robotniczych, instruktor turystyki w Zarządzie Wojewódzkim Związku Młodzieży Polskiej (ZMP) oraz gdańskim Zarządzie Okręgu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Po studiach pracował w kilku gdańskich przedsiębiorstwach związanych z handlem, w tym jako wicedyrektor firmy handlu towarami dewizowymi Pewex. Od 1982 rencista, od 1991 emeryt.

Od 1954 członek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). W latach 1956–1959 i 1969–1972 wiceprezes, w 1954–1956 sekretarz Zarządu PTTK Okręgu Gdańskiego. W latach 1963–1964 zastępca przewodniczącego, w 1964–1969 przewodniczący Okręgowej Komisji Krajoznawczej PTTK w Gdańsku. W 1958–1959 członek prezydium Zarządu Oddziału PTTK „Trójmiasto”. W 1969 jeden z inicjatorów powstania i od 1970 członek Rady Programowej Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Gdańsku.

Od 1955 współpracował z prasą Wybrzeża, m.in. „Dziennikiem Bałtyckim”, „Głosem Wybrzeża”, „Pomeranią”, „Kaszëbë” i z wydawnictwami turystycznymi, zamieszczał artykuły na tematy historyczne i krajoznawcze, m.in. w „Ziemi”, „Poznaj swój kraj”, „Gościńcu”, „Turyście”, „Literach”. W 1958 współzałożyciel i w latach 1958–1966 pierwszy redaktor naczelny „Jantarowych Szlaków”, periodyku Oddziału PTTK „Trójmiasto” (od 1962 Oddziału PTTK Gdańsk) i członek kolegium redakcyjnego. W 1959 współzałożyciel Gdańskiego Klubu Krajoznawczego „Radunia” i członek jego prezydium. W latach 1962–1967 członek Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego PTTK. Inicjator powstania wielu tzw. Izb Pamięci, m.in. Józefa Wybickiego w Będominie, Wincentego Pola w Gdańsku Sobieszewie, Izydora Gulgowskiego w Iwicznej (Iwiczno, gmina Kaliska, powiat starogardzki), gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Winnej Górze, Józefa Wybickiego w Margoninie. Organizował przeglądy fotografii krajoznawczej, konkursy fotograficzne, imprezy o charakterze turystycznym i krajoznawczym. Był jednym z inicjatorów powołania w 1966 Słowińskiego Parku Narodowego. W 1961 ukończył kurs przewodnicki PTTK.

Po 1970 poświęcił się propagowaniu wiedzy o historii hymnu narodowego i o jego twórcy Józefie Wybickim. Zorganizował dziesiątki odczytów, sesji popularnonaukowych na ten temat w Gdańsku, na Pomorzu, w Polsce i za granicą. Od 1991 prezes gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Miłośników Tradycji Mazurka Dąbrowskiego. Od 1991 wydał kilkadziesiąt numerów czasopisma społeczno-kulturalnego „Pieśń Skrzydlata” poświęconego dziejom i tradycjom "Mazurka Dąbrowskiego" oraz innym polskim pieśniom patriotycznym, historii i kulturze polskiej w kraju i poza jego granicami, a także dziejom i tradycjom hymnów innych państw świata. Jeden z inicjatorów powstania Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie. Autor m.in. Izba Pamięci Wincentego Pola w Gdańsku – Sobieszewie. Kronika dziesięciolecia 1974–1984 (1985), Jan III Sobieski na Pomorzu Gdańskim (1985), Śladami Józefa Piłsudskiego w Gdańsku (1989), Śladami Józefa Wybickiego na Pomorzu (1990), Śladami generała Hallera (1995), Przejdziem Wisłę, Przejdziem Wartę ...(1996), Puck. Miasto zaślubin Polski z morzem (2007), „...za Gdańsk i brzeg morza...". Związki Ignacego Jana Paderewskiego z Gdańskiem i Pomorzem (2005). Członek m.in.: Stowarzyszenia Autorów Polskich, członek honorowy Towarzystwa Polsko-Austriackiego (2005), Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Stowarzyszenia „Wisła-Odra”, Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich (TRZZ), Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1972), Krzyżem Kawalerskim (1980) i Krzyżem Oficerskim (1997) Orderu Odrodzenia Polski, odznakami „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” i „Za zasługi dla Gdańska”, Medalem Księcia Mściwoja II (2008; za wytrwałą wieloletnią promocję wartości narodowych w Stowarzyszeniu Mazurka Dąbrowskiego i popularyzację historii i piękna Ziemi Gdańskiej”), odznakami „Zasłużony Działacz Turystyki”, „Zasłużony Działacz Kultury”, złotą odznaką „Za opiekę nad zabytkami”, „Zasłużony Działacz TRZZ”, złotą odznaką PTTK, „Zasłużony Działacz Frontu Jedności Narodu”, Medalem „Rodła”, Medalem Aleksandra Janowskiego, Medalem Mikołaja Kopernika, Medalem Konstytucji 3 Maja, Medalem 300-lecia Akademii Zamojskiej, odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, złotą odznaką Klubu „Spójnia” Gdańsk. Uhonorowany Nagrodami Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury w 2001 (z okazji jubileuszu 10-lecia wydania czasopisma „Pieśń Skrzydlata”), w 2004 (za całokształt pracy społeczno-kulturalnej), w 2007 (z okazji jubileuszu 15-lecia czasopisma „Pieśń Skrzydlata”), w 2011 (z okazji z okazji jubileuszu 20-lecia czasopisma „Pieśń Skrzydlata”), Nagrodą „Ziemi”, rocznika krajoznawczego PTTK (2013, za wieloletnią działalność krajoznawczą i walny udział w stworzeniu Muzeum Hymnu Narodowego).

Pochowany na cmentarzu Łostowickim. SR







Bibliografia:
Kozłowski F. Edwin, Wystąpienie na Jubileuszu 30-lecia pracy twórczej Czesława Skonki, maszynopis w Zbiorach Regionalnej Pracowni Krajoznawczej (RPK) PTTK w Gdańsku, sygn. VI 1413.
Kulas Jan, Czesław Skonka (1931–2019), „Nasz Gdańsk”, nr 6, 2023.
Rychtarski Jan, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze w województwie gdańskim w latach 1945-1975, Gdańsk 1987.
Skonka Czesław, „Jantarowe Szlaki”, nr 10-11, 1976.