WIZYTY KANCLERZ REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC ANGELI MERKEL W GDAŃSKU
| < Poprzednie | Następne > |
WIZYTY KANCLERZ REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC ANGELI MERKEL (ur. 17 VII 1954 Hamburg, Niemcy), fizyczki, doktor nauk przyrodniczych specjalizującej się w chemii kwantowej, polityczki, minister do spraw kobiet i młodzieży w latach 1991–1994, minister środowiska, ochrony przyrody i bezpieczeństwa reaktorów atomowych 1994–1998, kanclerz Niemiec 2005–2021 oraz przewodniczącej Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej Niemiec (CDU) 2000–2018.
Pierwsza wizyta (nieoficjalna, 1981)
W 1981, za czasów rozkwitu działalności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, Angela Merkel trzykrotnie podróżowała do Polski w ramach Wolnej Młodzieży Niemieckiej (Freie Deutsche Jugend, FDJ). Pracowała wówczas jako fizyk w Centralnym Instytucie Chemii Fizycznej Akademii Nauk NRD. Do Gdańska przyjechała prywatnie (w wieku 27 lat), na przełomie lipca i sierpnia tego roku. Odwiedziła wówczas w towarzystwie koleżanki Gdańsk i Malbork. Wybór Gdańska związany był nie tylko ze śledzeniem bieżących wydarzeń politycznych, lecz także poszukiwaniem śladów rodzinnych, w Gdańsku urodziła się bowiem jej matka Herlind Kasner (8 VII 1928 – 10 IV 2019) (zob. Willi Jentzsch. Przyszła niemiecka kanclerz była wówczas m.in. pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970, brała również udział w gdańskiej premierze filmu „Człowiek z żelaza” Andrzeja Wajdy.
12 VIII 1981 wracając z Gdańska, na granicy w pobliżu Frankfurtu nad Odrą, o 21:10 została wraz z koleżanką zatrzymana przez celnika straży granicznej NRD. Podczas rewizji bagażu znaleziono u niej zakazane wówczas materiały „solidarnościowe”: dwa zdjęcia gdańskiego pomnika Poległych Stoczniowców, czasopismo oraz odznakę „Solidarności”. Incydent zakończył się wysłaniem noty w tej sprawie do Berlina. Po latach Angela Merkel tak wspominała tamtą sytuację: „Nigdy nie zapomnę, jak wracałam z wycieczki do Gdańska i kłóciłam się z celnikiem NRD podczas przekraczania granicy o to, czy pocztówka z pomnikiem przed Stocznią Gdańską to polityczna prowokacja, czy ma ona jedynie status pocztówki”.
Druga wizyta (2008)
Pierwszą oficjalną, kilkugodzinną wizytę jako kanclerz Niemiec złożyła w Gdańsku 16 VI 2008. Przybyła na zaproszenie polskiego premiera Donalda Tuska, na trzy dni przed szczytem w Brukseli, podczas którego polska strona miała przekonywać przywódców Unii Europejskiej do planu Wschodniego Partnerstwa z krajami byłego Związku Radzieckiego.
Samolot z kanclerz na pokładzie wylądował na lotnisku w Rębiechowie o godzinie 13:30, z 15-minutowym opóźnieniem. Przybyłych powitał prezydent Gdańska Paweł Adamowicz i wojewoda pomorski Roman Zaborowski. Bezpośrednio z lotniska, obwodnicą zachodnią przez węzeł Gdańsk Karczemki i al. Armii Krajowej, udano się do Dworu Artusa, na którego progu o 13:50 powitał kanclerz premier Donald Tusk. Ich przeprowadzona w hali Dworu Artusa rozmowa dotyczyła m.in. unijnej polityki wschodniej, sytuacji w Unii Europejskiej po braku ratyfikacji przez Irlandię traktatu lizbońskiego, konsultacji przed IV szczytem tej organizacji oraz kwestii budowy w Gdańsku Muzeum II Wojny Światowej. Na odbytej następnie konferencji prasowej polski premier zapowiedział, że strona niemiecka zostanie zaproszona do współpracy przy tworzeniu części ekspozycji planowanego muzeum, kanclerz zadeklarowała pomoc w tworzeniu tego projektu, jeśli takie będzie życzenie strony polskiej.
Ok. godziny 16:00 kanclerz i polski premier pozowali do wspólnego zdjęcia przed fontanną Neptuna, następnie przez Zieloną Bramę i Długie Pobrzeże przybyli udali się na ul. Mariacką, gdzie zaplanowany były pokaz wyrobów z bursztynu, na co jednak zabrakło już czasu. Po krótkiej wizycie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, ok. godziny 17:00 kanclerz udała się na lotnisko w Rębiechowie, skąd kanclerz odleciała do Wiednia na wieczorny mecz piłkarskiej reprezentacji Niemiec z Austrią (1:0) w ramach trwającego Euro 2008.
Po zakończonej wizycie premier Donald Tusk poinformował, że kanclerz Niemiec udzieliła poparcia dla polsko-szwedzkiego projektu Wschodniego Partnerstwa, przewidującego utworzenie forum regionalnej współpracy 27 państw Unii Europejskiej z pięcioma sąsiadami wschodnimi: Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią oraz na poziomie techniczno-eksperckim z Białorusią. Wizytę kanclerz Angeli Merkel w Gdańsku relacjonowało ponad 160 dziennikarzy, w tym ponad 20 z Niemiec.
Trzecia wizyta (2009)
Trzecią, a drugą oficjalną wizytę w Gdańsku kanclerz Angela Merkel złożyła 1 IX 2009 z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Na uroczystości te przyleciały do Gdańska delegacje z ponad 30 państw z całego świata, w tym ponad 20 premierów.
Samolot kanclerz Niemiec wylądował na lotnisku w Rębiechowie, skąd udano się na miejsce głównych uroczystości na Westerplatte. Rozpoczęły się one o godzinie 15:00 ośmioma przemówieniami zaproszonych gości. Kanclerz Niemiec wygłosiła swoje przemówienie jako czwarta, po polskim prezydencie Lechu Kaczyńskim, szefie Parlamentu Europejskiego Jerzym Buzku i polskim premierze Donaldzie Tusku. Rozpoczęła wystąpienie od słów: „Pochylam głowę nad ofiarami”, następnie mówiła wprost o winie Niemców, zagładzie sześciu milionów Żydów europejskich i wszystkich tych, którzy zginęli straszną śmiercią w niemieckich obozach zagłady, a także o milionach, które straciły życie, walcząc przeciwko okupacji niemieckiej, o zniszczonych miastach, wsiach oraz o zupełnie zrujnowanej Warszawie. Wspomniała też o tych, którzy ponosili konsekwencje, chorowali i ginęli z powodu chorób, niedostatku i głodu w czasie II wojny światowej. Uznała za cud, że ówcześnie Europa stała się kontynentem pokoju. Kanclerz przyznała, że Niemcy nie mogą odczynić tego zła, że blizny będą widoczne zawsze, ale niemieckim zadaniem jest przyjęcie odpowiedzialności za to, co się stało. Stwierdziła, że właśnie w tym duchu Europa przemieniła się z kontynentu przemocy i terroru w kontynent bezpieczeństwa i pokoju. Nawiązała również do upadku muru berlińskiego, zjednoczenia Niemiec i Europy.
Po zakończonych uroczystościach na Westerplatte goście udali się do Dworu Artusa, gdzie premier Donald Tusk wydał przyjęcie. Kanclerz opuściła Gdańsk, odlatując z lotniska w Rębiechowie tego samego dnia w godzinach wieczornych.
Czwarta wizyta (nieoficjalna, 2011)
Kolejna wizyta kanclerz Angeli Merkel odbyła się 9 VII 2011. Towarzyszył jej mąż, profesor chemii kwantowej Joachim Sauer (ur. 19 IV 1949). Wizyta miała charakter nieformalny, a kanclerz przybyła na zaproszenie polskiego prezydenta Bronisława Komorowskiego. Goście, w towarzystwie Bronisława Komorowskiego i jego małżonki Anny, przeszli ul. Długą, zwiedzili Dom Uphagena, następnie spacerowali Długim Targiem i Długim Pobrzeżem. Zakończyli spacer w restauracji „Goldwasser” w niedalekim sąsiedztwie Żurawia, gdzie m.in. spróbowali także słynnego gdańskiego trunku (zob. Goldwasser).
Następnie kanclerz Niemiec z mężem i polski prezydent z małżonką z nabrzeża nad Motławą odpłynęli na Półwysep Helski, zatrzymując się krótko na Westerplatte. W prezydenckiej rezydencji w Juracie spędzono weekend (9–10 VII 2011), podczas którego miała miejsce uroczysta kolacja z udziałem m.in. premiera Donalda Tuska i jego małżonki. 10 VII 2011, po porannym spacerze po plaży, ok. godziny 13:00 Angela Merkel i jej mąż odlecieli z lotniska w Rębiechowie do Berlina.
Jak poinformowało Biuro Prasowe prezydenta Bronisława Komorowskiego, z uwagi na prywatny charakter wizyty na Wybrzeżu, nie rozmawiano o polityce.
Piąta wizyta (nieoficjalna, 2012)
Kanclerz po raz kolejny odwiedziła Gdańsk 6 VI 2012. Wizyta miała charakter prywatny i związana była ze spotkaniem z niemieckimi piłkarzami, którzy przygotowywali się w Gdańsku do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012.
Samolot z kanclerz na pokładzie wylądował o godzinie 19:10 na gdańskim lotnisku w Rębiechowie. Bezpośrednio z lotniska kanclerz udała się do Dworu Oliwskiego, gdzie na czas Euro 2012 zatrzymała się niemiecka drużyna piłkarska. Spotkała się tam z piłkarzami, trenerem i z całym sztabem szkoleniowym reprezentacji Niemiec. Ze względu na prywatny charakter spotkania było ono zamknięte dla dziennikarzy. Po uroczystej kolacji, trwającej ok. 90 minut, kanclerz na pokładzie niemieckiego samolotu rządowego odleciała z gdańskiego lotniska w Rębiechowie do Berlina.
Szósta wizyta (2012)
Po raz szósty kanclerz Angela Merkel przybyła do Gdańska 22 VI 2012. Przyjęła zaproszenie premiera Donalda Tuska na wspólne oglądanie na stadionie miejskim w Gdańsku-Letnicy meczu Niemcy–Grecja (4:2), rozegranego w ramach ćwierćfinałów EURO 2012.
Jeszcze dwa dni przed planowanym meczem nie było pewne, czy kanclerz przybędzie do Gdańska. Tego samego dnia miała zaplanowane w Rzymie spotkanie z szefami rządów kilku europejskich krajów, które udało się ostatecznie przesunąć o dwie godziny. Oprócz Donalda Tuska i jego małżonki Małgorzaty, mecz obejrzała w towarzystwie m.in. Lecha Wałęsy, marszałka polskiego senatu Bogdana Borusewicza i szefa Unii Europejskich Związków Piłkarskich (Union of European Football Associations, UEFA) Michela Platiniego. Po meczu kanclerz opuściła Gdańsk.
Bibliografia (wybór):
(Współpraca BMK), Spotkanie dwóch prawd historycznych, „Dziennik Bałtycki” 2 IX 2009, nr 205 (19708), s. 4–5.
„Gespräch über Europa” nach der Vorstellung des Buchs "Angela Merkel – Die Kanzlerin und ihre Welt" von Stefan Kornelius. Sprecher: Bundeskanzlerin Angela Merkel, Ministerpräsident Donald Tusk und Stefan Kornelius, https://www.bundesregierung.de/breg-de/service/archiv/alt-inhalte/-gespraech-ueber-europa-nach-der-vorstellung-des-buchs-angela-merkel-die-kanzlerin-und-ihre-welt-von-stefan-kornelius-848692.
Była, a jakby jej nie było. Cicha wizyta Merkel u niemieckich piłkarzy https://www.dziennik.pl/euro2012dziennikpl/galeria/393400,kanclerz-niemiec-angela-merkel-odwiedzila-w-gdansku-niemieckich-pilkarzy-przed-pilkarskimi-mistrzostwami-euro-2012.htm.
Katka Krzysztof, Polsko-niemieckie rozmowy i spacery, „Gazeta Wyborcza” 17 VI 2008, s. 1.
Katka Krzysztof, Przyjaciele pomówią o przyszłości Unii, „Gazeta Wyborcza” 16 VI 2008, s. 1.
Katka Krzysztof, Westerplatte 4.45. Odgłosy walki na Westerplatte o świcie wstrząsną Gdańskiem. Pokaz multimedialny rozpocznie uroczystości 70. Rocznicy wybuchu II wojny światowej. Przyjadą delegacje 31 rządów. Całe miasto jest w pogotowiu, „Gazeta Wyborcza” 1 IX 2009, s. 1.
Kiwnik Jowita, Burmistrzowie miast symboli II wojny światowej spotkali się w Gdańsku. Ziemia jako znak jedności, „Gazeta Wyborcza” 2 IX 2009, s. 2.
Kozłowska Aleksandra, Trawy na zielono nie pomalowali, „Gazeta Wyborcza” 2 IX 2009, s. 4.
MAC, PAP., Angela Merkel przyleci do Gdańska na mecz, „Gazeta Trójmiasto” 21 VI 2012, s. 3.
MJ, SLA., Obchody na Westerplatte, korki w całym mieście, „Gazeta Wyborcza” 2 IX 2009, s. 4.
Pokój Gdański. Wyjątkowe obchody rocznicy wybuchu wojny. Hołd obrońcom Westerplatte złożyli szefowie 21 państw. Miasta symbole wojny wspólnie zbudują w Gdańsku muzeum jej poświęcone, „Gazeta Wyborcza” 2 IX 2009, s. 1.
Rydzyński Paweł, Historia i polityka na Westerplatte, „Dziennik Bałtycki” 1 IX 2009, nr 204 (19707), s. 2–3.
Sandecki Maciej, Gdyby nie te korki, „Gazeta Wyborcza” 2 IX 2009, s. 3.
Sandecki Maciej, Kanclerz Angela Merkel odpoczywała w Gdańsku, „Gazeta Wyborcza” 11 VII 2011, s. 3.
