SCHOLTZ HEINRICH, nadburmistrz Gdańska, były patron ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
HEINRICH SCHOLTZ (20 III 1874 Vechta koło Oldenburga – 8 X 1918 Gdańsk), nadburmistrz Gdańska. Syn Heinricha Scholtza, właściciela apteki w Vechta, i Augusty Nieländer. Po ukończeniu gimnazjum w Oldenburgu w latach 1893–1896 studiował prawo i ekonomię gmin miejskich w Monachium, Bonn i Berlinie. W 1900 zdał wyższy egzamin prawniczy. W okresie 1900–1901 pracował w magistracie w Oldenburgu. Od 1901 do 1907 był dyrektorem policji w Lüneburgu koło Hamburga, 18 IV 1907 został radcą w Zarządzie Miasta w Magdeburgu.
20 VII 1910 Rada Miejska wybrała go na pierwszego burmistrza Gdańska; po zatwierdzeniu wyboru przez władze państwowe został wprowadzony na urząd przez prezydenta rejencji gdańskiej Jaroslawa Jarotzkiego. Po złożeniu przysięgi rozpoczął pracę 12 VIII 1910. Tytuł nadburmistrza Gdańska, nadany przez cesarza Wilhelma II, otrzymał 26 VIII 1910 z jego rąk, w czasie bankietu wydanego w Dworze Artusa przez władze miejskie na część cesarza i jego rodziny oraz berlińskich członków dworu. Wilhelm II uczestniczył wówczas w powitaniu niemieckiej floty na wodach Zatoki Gdańskiej, a 27 sierpnia w paradzie wojsk 17. Korpusu Armijnego na poligonie na Zaspie.
Po dopuszczeniu na terenie Prus kremacji (1911) wspierał działania na rzecz powstania w Gdańsku krematorium. Podczas I wojny światowej nadburmistrz kierował Gdańskiem w trudnym okresie gospodarki wojennej i drastycznych ograniczeń żywnościowych, był m.in. organizatorem Pomocy Wojennej dla Gdańska. Jesienią 1918 na Pomorze i do Gdańska dotarła epidemia grypy, zwanej od jej źródeł „hiszpanką”, której padł ofiarą.
Był żonaty z Heleną Bergmann (1885–1956 Bonn), córką właściciela fabryki w Mönchen-Gladbach koło Düsseldorfu w Westfalii, m.in. w czasie I wojny światowej stojącej na czele jednej z komisji Pomocy Wojennej dla Gdańska. W Gdańsku w 1918 mieszkał przy Ferberweg 18 (ul. Miszewskiego). Pozostawił kilkoro niepełnoletnich dzieci, w tym syna Clausa, w czasie II wojny światowej żołnierza frontowego, odznaczonego za męstwo na polu walki Rycerskim i Żelaznym Krzyżem, po 1949 pułkownika Bundeswehry, syna Jürgena oraz córkę Ruth. Wdowa w 1921 mieszkała przy Hauptstraße 30 (al. Grunwaldzka), w 1928 przy Kastanienweg 8 (ul. Lendziona). Po 1930 nienotowana w Gdańsku.
Zgodnie z miejską tradycją 10 X 1918 w Ratuszu Głównego Miasta odbyło się – mimo wojny – poświęcone pamięci Heinricha Scholtza nadzwyczajne posiedzenie Rady Miejskiej z przemówieniami jej przewodniczącego Rudolfa Kerutha i burmistrza Hugona Baila. Następnego dnia w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) odbyło się nabożeństwo żałobne z udziałem rodziny, władz państwowych: nadprezydenta prowincji Prusy Zachodnie Ernsta Ludwiga Jagowa, prezydenta rejencji gdańskiej Lothara Förstera, miejskich notabli, przedstawicieli wojska, miejskich instytucji. Mową żegnał go pastor kościoła NMP Paul Friedrich Max Kalweit, na organach grał Otto Krieschen, chórem dyrygował Fritz Binder. Po nabożeństwie ukwiecony karawan w honorowej asyście miejskich strażaków udał się do krematorium przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta). Urna z prochami spoczęła na jednym z gdańskich cmentarzy. Rodzinie i władzom miasta kondolencje przesłali: kronprinz Wilhelm von Preussen (1882–1951), minister robót publicznych i transportu Paul Justin Breitenbach, nadburmistrzowie wielu miast pomorskich, w tym Torunia i Grudziądza. Do 1945 jego imię nosiła obecna ul. Powstańców Warszawskich.
Bibliografia:
Urząd Stanu Cywilnego Gdańsk, nr 2750/18 (akt zgonu).
„Danziger Zeitung”, 9 i 12 X 1918 (nekrologi).
Altpreuss. Biogr., Bd. 2, s. 631.
