SANKIEWICZ-BUDZYŃSKA MARIANNA, prorektor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
MARIANNA SANKIEWICZ-BUDZYŃSKA (26 IX 1921 Przerośl, województwo suwalskie – 29 V 2018 Gdańsk), docent, prorektor ► Politechniki Gdańskiej (pierwsza kobieta na tym stanowisku w PG). Córka Kazimierza (zm. 1936) i Marianny z domu Piszczako, kierowników Schroniska nad Wigrami. Od 1934 uczyła się w Państwowym Liceum i Gimnazjum Żeńskim im. Marii Konopnickiej w Suwałkach, gdzie w 1939 zdała maturę. Należała do Związku Harcerstwa Polskiego. Od czerwca do października 1939 mieszkała w Starogardzie Gdańskim, następnie w Wilnie; od 1941 pracowała w kawiarni. Od 1942 żołnierz Armii Krajowej (AK) Okręgu Wileńskiego. W czerwcu 1942 została wywieziona do pracy przymusowej w Niemczech; pracowała w Roderbeck (Rynica koło Gryfina), Altenweddingen, Pritzwalk, Wanzleben i Szczecinie. Nawiązała kontakt z polską tajną organizacją jeniecką w Stalagu II B Hammerstein, zbierała informacje o ośrodku broni rakietowych V1 i V2 w Peenemünde. Aresztowana w 1944, w więzieniu w Szczecinie przesłuchiwana przez Gestapo.
Od 20 lutego do sierpnia 1945 pracowała w Polskim Radiu w Warszawie, a następnie od września 1945 do 1992 w ► Radiu Gdańsk. W Gdańsku prowadziła pierwsze szkolenie z akustyki oraz dźwięku dla specjalistów pionu technicznego i programowego z ośrodków Polskiego Radia i oddziałów regionalnych Telewizji Polskiej (Gdańsk, Koszalin, Olsztyn, Szczecin).
Jednocześnie od października 1945 studiowała na Wydziale Elektrycznym PG w sekcji radiotechniki. W 1950 uzyskała stopień magistra inżyniera elektryka w specjalności radiotechnika. Podczas studiów należała do Bratniej Pomocy Studentów PG, ► Akademickiego Kręgu Harcerskiego „Wodnik” i ► Polskiego Klubu Morskiego.
W latach 1950–1992 pracowała na PG, od 1951 do 1953 zatrudniona także na stanowisku konstruktora w Przemysłowym Instytucie Telekomunikacji w Gdańsku. Od 1968 doktor na Wydziale Elektroniki, od 1970 docent. W latach 1960–1962 i 1964–1967 prodziekan do spraw kształcenia na Wydziale Łączności, od września 1969 do 31 VIII 1981 na Wydziale Elektroniki PG. W okresie 1969–1972 zastępca dyrektora do spraw naukowo-dydaktycznych Instytutu Radiokomunikacji na Wydziale Elektroniki, w latach 1970–1972 kierownik Zakładu Elektrofonii w Zakładzie Hydroakustyki i Elektrofonii Instytutu Telekomunikacji. Od 1981 do 1984 prorektor PG do spraw kształcenia. Po wprowadzeniu ► stanu wojennego (13 XII 1981) interweniowała u władz w sprawie zatrzymanych studentów PG (w samym tylko pierwszym półroczu 1982 podjęła ponad 150 takich interwencji).
W 1968 z mężem, ► Gustawem Budzyńskim, zorganizowała Pracownię Elektrofonii, a w 1982 Zakład Inżynierii Dźwięku na Wydziale Elektroniki. W 1970 dzięki ich staraniom na tym samym wydziale utworzono nowatorską w skali kraju specjalizację inżynieria dźwięku. Na przełomie lat 80/90. XX wieku była pełnomocniczką rektora PG ds. kontaktów z Aristotle University of Thessaloniki (Grecja). Od 1992 na emeryturze.
Autorka publikacji na temat elektroniki, akustyki, dźwięku i historii PG. Redaktorka monografii, m.in. Księgi jubileuszowej XL-lecia Wydziału Elektroniki Politechniki Gdańskiej 1952–1992 (1992) oraz Forum absolwentów. Jubileusz 50-lecia Wydziału Łączności, Elektroniki oraz Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki (ETI) Politechniki Gdańskiej (2002). Zwolenniczka i propagatorka humanizacji studiów technicznych, sprzyjała inicjatywom kulturalnym studentów (np. wystawienia w klubie „Hi-Fi” komedii opartej na „Teatrzyku Zielona Gęś” Gałczyńskiego, 1980). Z jej inicjatywy w latach 1979–1981 odbywały się cyklicznie w audytorium Wydziału Elektroniki PG „Spotkania z muzyką”, prowadzone przez ► Wandę Obniską oraz „Spotkania z architekturą”, odczyty prof. ► Jerzego Stankiewicza, ilustrowane własnymi przeźroczami.
Członkini ► Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Polskiego Towarzystwa Akustycznego (od 1966, od 2000 członek honorowy), Towarzystwa im. Stanisława ze Skarbimierza, Światowego Związku Żołnierzy AK, Stowarzyszenia Absolwentów PG (w 1988 współzałożycielka, w latach 1988–2003 członek zarządu), Société Française d’Acoustique, Groupement d’Acousticiens de Langue Française, Hellenic Acoustical Society, Audio Engineering Society, Wydziału IV Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk (1994–2006). W latach 1991–1994 pełniła funkcję prezydenta zorganizowanego przez siebie polskiego oddziału Audio Engineering Society (AES), zainicjowała także powstanie sekcji AES w Litwie, Białorusi, Ukrainie i Rosji.
Odznaczona m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1965), Krzyżem Kawalerskim (1973) i Krzyżem Komandorskim (2011) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1977), Medalem 10.-lecia PRL (1955), Medalem 20.-lecia PRL (1974), Medalem 40.-lecia PRL (1984),
odznaką ► „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1965) i wieloma innymi, wspólnie z mężem medalem „Zasłużeni w Historii Miasta Gdańska” (2016), medalem Polskiego Towarzystwa Akustycznego oraz Audio Engineering Society Fellowship Award (2005).
Od 1956 zamężna z ► Gustawem Budzyńskim, ślubu w Zakopanem udzielił im ks. ► Józef Zator-Przytocki. Mieszkała w Gdańsku przy ul. Fiszera. Pochowana na ► cmentarzu Srebrzysko. 17 X 2018 na PG powstał Klub Honorowych Dawców Krwi Polskiego Czerwonego Krzyża im. doc. dr inż. Marianny Sankiewicz-Budzyńskiej. W 2019 jej imię nadano audytorium nr 2 na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, odsłaniając z tej okazji poświęconą badaczce tablicę pamiątkową.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Gapiński Szczepan, Absolwenci Politechniki Gdańskiej i ich osiągnięcia w dziedzinie mechaniki i okrętownictwa, Gdańsk 2020, s. 142–143.
Rektorzy i prorektorzy Politechniki Gdańskiej 1904–2014, red. Bolesław Mazurkiewicz, Gdańsk 2014, s. 79.
