MIRAU STEFAN WAWRZYNIEC, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
STEFAN WAWRZYNIEC MIRAU (2 VIII 1901 Różyny koło Gdańska – 24 IV 1942 Stutthof), lekarz, działacz społeczno-polityczny, patron gdańskiej ulicy. Syn rolnika Jana Wawrzyńca i Heleny Marii z domu Kręckiej. Na jego wychowanie decydujący wpływ wywarł wuj Franciszek Kręcki. Ukończył szkołę powszechną w Kościerzynie i w 1921 Gimnazjum Miejskie. Jako uczeń gimnazjum w 1917 wraz m.in. z Alfonsem Liczmańskim założył tajne Towarzystwo Filaretów, będące zalążkiem polskiego harcerstwa w II Wolnym Mieście Gdańsku. Drużynowy pierwszej w Gdańsku polskiej harcerskiej drużyny im. Zygmunta Augusta, założonej 8 VIII 1920. Kilka miesięcy później przyczynił się do powstania kierowanej przez Zofię Cezarównę drużyny harcerskiej dziewcząt im. Emilii Plater i został jej pierwszym opiekunem.
Po zdaniu matury, w latach 1921–1926 studiował medycynę na uniwersytecie w Monachium, Berlinie (Uniwersytet im. Humboldta), gdzie 16 II 1928 uzyskał doktorat na podstawie pracy Technika transfuzji krwi (promotor: prof. Alfred Grotjahn, dziekan tamtejszego Wydziału Medycyny). Jako internista kardiolog pełnił obowiązki ordynatora oddziału wewnętrznego w szpitalach –
początkowo w szpitalu św. Jadwigi, następnie w szpitalu św. Józefa – w Berlinie, zdobył specjalizację w dziedzinie interny, neurologii i kardiologii. Od 1932 ponownie w Gdańsku, w 1933 uzyskał tu zgodę Izby Lekarskiej na podjęcie pracy w charakterze specjalisty chorób wewnętrznych. Był kierownika ambulatorium położniczo-dziecięcego Poradni dla Matki i Dziecka w Polskim Czerwonym Krzyżu (PCK) przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego). Dążąc do zmniejszenie zachorowalności i śmiertelności noworodków, z końcem 1933 zainicjował dystrybucję mleka modyfikowanego dla niemowląt (dla matek niemogących karmić piersią). Wygłaszał liczne prelekcje dla Polaków popularyzujące wiedzę medyczną, przyjmował ich na badania; leczył bezpłatnie polskich kolejarzy, pocztowców, harcerzy i podopiecznych PCK.
Działał w Gminie Polskiej, Towarzystwie Ludowym Jedność, Towarzystwie Przyjaciół Nauki i Sztuki, w Gdańskiej Macierzy Szkolnej. Od 1936 ponownie działał w gdańskim harcerstwie; członek Zarządu Gdańskiego Okręgu Związku Harcerstwa Polskiego; dostał nominację na kierownika Referatu Lekarskiego w Komendzie Gdańskiej Chorągwi Harcerskiej.
1 IX 1939 pozbawiony prawa wykonywania zawodu, 8 września aresztowany i osadzony w Victoriaschule, przejściowym obozie dla jeńców cywilnych, skąd 23 IX 1939 przeniesiony do obozu dla Polaków w Nowym Porcie. W wyniku interwencji (na prośbę matki) prof. Alfreda Grotjahna (promotora pracy doktorskiej), dr. Wolfa i innych niemieckich lekarzy szef komendantury obozów jenieckich Gdańska Max Pauly (1 VI 1907 Wesselburen (Szlezwik/Schleswig) – jako zbrodniarz wojenny powieszony 8 X 1946 Hamelin (Saksonia)) uwolnił go 12 X 1939 i jednocześnie nakazał zatrudnić w Gdańsku. Po interwencji Gdańskiej Izby Lekarskiej w gdańskim Gestapo, 23 października ponownie aresztowany. W obozie w Nowym Porcie przebywał do lutego 1940, następnie został przeniesiony do obozu Stutthof, gdzie pracował jako lekarz w rewirze dla więźniów. Zmarł wskutek zarażenia tyfusem plamistym. Pochowany na cmentarzu na Zaspie.
Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938). Był kawalerem. Jego imię od 1945 nosi ulica w Gdańsku-Oliwie. Jego nazwisko figurowało na pamiątkowej tablicy pierwszego Pomnika Harcerzy, odsłoniętego w 1946 przy ówczesnej al. Marszałka Rokossowskiego (zob. al. Zwycięstwa), figuruje na tablicy na Domu Harcerza (zob. Dwór Miejski), upamiętniającej gdańskich harcerzy poległych i pomordowanych podczas II wojny światowej. W 2010 przy ul. Długiej, gdzie znajdował się jego gabinet lekarski, odsłonięto tablicę pamiątkową.
