MARSZAL BOGUSŁAW, artysta grafik
| < Poprzednie | Następne > |
BOGUSŁAW MARSZAL (22 VIII 1921 Drohobycz – 8 IV 1995 Gdańsk), artysta grafik, twórca mozaik, fresków i witraży. Urodził się jako Bogusław Marschall, pisownię nazwiska spolszczył w latach sześćdziesiątych. Syn Wilhelma i Stefanii z domu Dzija. Brat Rudolfa i Ottokara. Stryj artysty rzeźbiarza Bolesława Marschalla (syna Ottokara) (ur. 1938 Toruń), absolwenta ► Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku.
Do 1939 był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu, pobierał prywatne lekcje rysunku u Brunona Schulza, nauczyciela prac ręcznych. W 1939 przebywał na Politechnice Lwowskiej na kursie rysunku i malarstwa prowadzonym przez ► Władysława Lama. W latach 1940–1941 studiował w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie, przerwanych przez wybuch wojny niemiecko-radzieckiej. W czasie II wojny światowej, podobnie jak rodzice i bracia, pracował na kolei w Drohobyczu. Od 1945 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskując w 1950 dyplom z grafiki.
W Gdańsku od 1952, mieszkał na ► Siedlcach, do lat 60. XX wieku użytkował pracownię plastyczną przy ul. Szerokiej 52/54. Przez około dwa lata pracował w ► Muzeum Pomorskim, w którym w 1954 zorganizował wystawę „Witraż i jego technika”.
Autor licznych drzeworytów, linorytów, litografii, miedziorytów, akwafort, akwatint, grafik wykonywanych technikami suchej igły i elektrotinty (polegającej na trawieniu płyt metalowych prądem, a nie kwasem). Twórca autorskiego połączenia technik linorytu i odbitek z rytów w płycie wiórowej, co dawało interesujące wizualnie efekty. Uprawiał malarstwo olejne, pastel, rysował węglem. Tworzył ekslibrisy, ilustrował książki – między innymi powieść dla młodzieży Sewer szuka skarbu Juliana Podoskiego (Warszawa 1950), Szkice o drukarstwie Barbary Wysockiej (Toruń 1948), Mikołaj Kopernik Kazimierza Hartlieba (Toruń 1948). Wykonywał grafikę użytkową: projekty zaproszeń, programy koncertów, papeterię, pocztówki.
Wydał teki graficzne: Toruń (1947), Gdańsk w drzeworycie. Jego prace zamieszczono w tekach zbiorowych z lat 60. XX wieku: Gdańsk w grafice i Gdańsk w grafice II.
Twórca witraży i fresków w kościołach w Chojnicach, Iławie, Gorecznicy, Osieku Rypińskim, Lubawie, Gronowie i Gdańsku, w ► kościele Matki Boskiej Bolesnej. Twórca mozaiki w kościołach Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni, Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sopocie, świętego Piotra i Pawła w Warszawie, w kościołach w Grudziądzu, Pszczółkach, Zalewie. Jego twórczości kościelnej poświęcona została praca magisterska ks. Wincentego Pytlika „Twórczość sakralna artysty malarza Bogusława Marszala” (1991, seminarium z historii sztuki kościelnej ks. Janusza Pasierba, Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie).
Brał udział w wystawach: Ogólnopolskie Wystawy Plastyki (Warszawa 1950, 1952, 1954), Ogólnopolska Wystawa Grafiki Artystycznej (Warszawa 1956), Gdańsk i morze w grafice (Gdańsk 1956, Gdynia 1957), Ogólnopolskie Wystawy Ilustracji (Warszawa 1951, 1953, 1964), Salon Grafiki Gdańskiej (Gdańsk 1958), Międzynarodowe Biennale Ekslibrisu (Malbork 1963, 1969), XX lat PRL w Twórczości Plastycznej (Warszawa 1965), XX i XXI Festiwal Sztuk Plastycznych (Sopot 1967, 1968), Gdańsk w malarstwie, rzeźbie, grafice (Warszawa, Gdańsk 1968), II Polsko-Fińska Wystawa Grafiki Marynistycznej (Gdańsk, Szczecin 1977), II i III Biennale Sztuki Gdańskiej (Sopot 1977, 1979). Za granicą prace prezentował między innymi w Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Kanadzie, Meksyku, Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii, ZSRR.
Jego prace znajdują się w zbiorach publicznych i prywatnych. W Polsce między innymi w ► Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Okręgowym w Toruniu, Bibliotece Narodowej w Warszawie, Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu, ► Bibliotece Gdańskiej PAN, Bibliotece ► Uniwersytetu Gdańskiego, Muzeum Archidiecezjalnym w Warszawie. Poza Polską w Belgii, Finlandii, Hiszpanii, Japonii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Danii, Kanadzie, we Francji i na Węgrzech. Dzięki architektom, synowi Maciejowi i wnukowi Michałowi (syn Jacka) Marszalom, ściany IV Zespołu Obsługi Mieszkańców Urzędu Miejskiego w Gdańsku przy ul. Wilanowskiej 2 zostały ozdobione fototapetami z kopiami jego marynistycznych drzeworytów.
Członek Związku Polskich Artystów Plastyków oraz (wraz z żoną) Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Odznaczony Złotą Odznaką Związku Polskich Artystów Plastyków (1975).
Żonaty był z Ireną z domu Gajzler (27 VI 1923 – 25 VII 2014), nauczycielką geografii, ojciec Teresy (ur. 1952), matematyczki, Jacka (ur. 1954), elektronika, profesora ► Politechniki Gdańskiej, od 2015 kierownika Katedry Systemów Elektroniki Morskiej, od 2014 przewodniczącego Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Akustycznego, Marka (ur. 1956), specjalisty automatyka, Macieja (ur. 1960), architekta. Pochowany na ► cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Bogusław Marszal, drohobycki uczeń Brunona Schulza, www.galeria-essey.pl.
Katalog wystawy Bogusław Marszal. Grafika (Olsztyn 1979).
Katalog wystawy Gdańsk i morze w grafice (Gdańsk/Gdynia 1956/1957).
Kiedy śni mi się Drohobycz… z Bogusławem Marszalem gdańskim artystą plastykiem o Brunonie Schulzu rozmawia Agnieszka Goszczyńska-Górska, „Dekada Literacka”, 6, 1994, nr 2 (85).
Zbiory rodziny Bogusława Marszala (między innymi dyplom Wydziału Sztuk Pięknych UMK, zdjęcia, prace).
