MARSZAL BOGUSŁAW, artysta grafik
| < Poprzednie | Następne > |
BOGUSŁAW MARSZAL (22 VIII 1921 Drohobycz – 8 IV 1995 Gdańsk), artysta grafik, twórca mozaik, fresków i witraży. Urodził się jako Bogusław Marschall, pisownię nazwiska spolszczył w latach sześćdziesiątych. Syn Wilhelma i Stefanii z domu Dzija. Brat Rudolfa i Ottokara. Stryj artysty rzeźbiarza Bolesława Marschalla (syna Ottokara) (ur. 1938 Toruń), absolwenta Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku.
Do 1939 był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu, pobierał prywatne lekcje rysunku u Brunona Schulza, nauczyciela prac ręcznych. W 1939 przebywał na Politechnice Lwowskiej na kursie rysunku i malarstwa prowadzonym przez Władysława Lama. W latach 1940–1941 studiował w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie, przerwanych przez wybuch wojny niemiecko-radzieckiej. W czasie II wojny światowej, podobnie jak rodzice i bracia, pracował na kolei w Drohobyczu. Od 1945 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskując w 1950 dyplom z grafiki.
W Gdańsku od 1952, mieszkał na Siedlcach, do lat 60. XX wieku użytkował pracownię plastyczną przy ul. Szerokiej 52/54. Przez około dwa lata pracował w Muzeum Pomorskim, w którym w 1954 zorganizował wystawę „Witraż i jego technika”.
Autor licznych drzeworytów, linorytów, litografii, miedziorytów, akwafort, akwatint, grafik wykonywanych technikami suchej igły i elektrotinty (polegającej na trawieniu płyt metalowych prądem, a nie kwasem). Twórca autorskiego połączenia technik linorytu i odbitek z rytów w płycie wiórowej, co dawało interesujące wizualnie efekty. Uprawiał malarstwo olejne, pastel, rysował węglem. Tworzył ekslibrisy, ilustrował książki – między innymi powieść dla młodzieży Sewer szuka skarbu Juliana Podoskiego (Warszawa 1950), Szkice o drukarstwie Barbary Wysockiej (Toruń 1948), Mikołaj Kopernik Kazimierza Hartlieba (Toruń 1948). Wykonywał grafikę użytkową: projekty zaproszeń, programy koncertów, papeterię, pocztówki.
Wydał teki graficzne: Toruń (1947), Gdańsk w drzeworycie. Jego prace zamieszczono w tekach zbiorowych z lat 60. XX wieku: Gdańsk w grafice i Gdańsk w grafice II.
Twórca witraży i fresków w kościołach w Chojnicach, Iławie, Gorecznicy, Osieku Rypińskim, Lubawie, Gronowie i Gdańsku, w kościele Matki Boskiej Bolesnej. Twórca mozaiki w kościołach Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni, Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sopocie, świętego Piotra i Pawła w Warszawie, w kościołach w Grudziądzu, Pszczółkach, Zalewie. Jego twórczości kościelnej poświęcona została praca magisterska ks. Wincentego Pytlika „Twórczość sakralna artysty malarza Bogusława Marszala” (1991, seminarium z historii sztuki kościelnej ks. Janusza Pasierba, Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie).
Brał udział w wystawach: Ogólnopolskie Wystawy Plastyki (Warszawa 1950, 1952, 1954), Ogólnopolska Wystawa Grafiki Artystycznej (Warszawa 1956), Gdańsk i morze w grafice (Gdańsk 1956, Gdynia 1957), Ogólnopolskie Wystawy Ilustracji (Warszawa 1951, 1953, 1964), Salon Grafiki Gdańskiej (Gdańsk 1958), Międzynarodowe Biennale Ekslibrisu (Malbork 1963, 1969), XX lat PRL w Twórczości Plastycznej (Warszawa 1965), XX i XXI Festiwal Sztuk Plastycznych (Sopot 1967, 1968), Gdańsk w malarstwie, rzeźbie, grafice (Warszawa, Gdańsk 1968), II Polsko-Fińska Wystawa Grafiki Marynistycznej (Gdańsk, Szczecin 1977), II i III Biennale Sztuki Gdańskiej (Sopot 1977, 1979). Za granicą prace prezentował między innymi w Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Kanadzie, Meksyku, Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii, ZSRR.
Jego prace znajdują się w zbiorach publicznych i prywatnych. W Polsce między innymi w Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Okręgowym w Toruniu, Bibliotece Narodowej w Warszawie, Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu, Bibliotece Gdańskiej PAN, Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego, Muzeum Archidiecezjalnym w Warszawie. Poza Polską w Belgii, Finlandii, Hiszpanii, Japonii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Danii, Kanadzie, we Francji i na Węgrzech. Dzięki architektom, synowi Maciejowi i wnukowi Michałowi (syn Jacka) Marszalom, ściany IV Zespołu Obsługi Mieszkańców Urzędu Miejskiego w Gdańsku przy ul. Wilanowskiej 2 zostały ozdobione fototapetami z kopiami jego marynistycznych drzeworytów.
Członek Związku Polskich Artystów Plastyków oraz (wraz z żoną) Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Odznaczony Złotą Odznaką Związku Polskich Artystów Plastyków (1975).
Żonaty był z Ireną z domu Gajzler (27 VI 1923 – 25 VII 2014), nauczycielką geografii, ojciec Teresy (ur. 1952), matematyczki, Jacka (ur. 1954), elektronika, profesora Politechniki Gdańskiej, od 2015 kierownika Katedry Systemów Elektroniki Morskiej, od 2014 przewodniczącego Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Akustycznego, Marka (ur. 1956), specjalisty automatyka, Macieja (ur. 1960), architekta. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Bogusław Marszal, drohobycki uczeń Brunona Schulza, www.galeria-essey.pl.
Katalog wystawy Bogusław Marszal. Grafika (Olsztyn 1979).
Katalog wystawy Gdańsk i morze w grafice (Gdańsk/Gdynia 1956/1957).
Kiedy śni mi się Drohobycz… z Bogusławem Marszalem gdańskim artystą plastykiem o Brunonie Schulzu rozmawia Agnieszka Goszczyńska-Górska, „Dekada Literacka”, 6, 1994, nr 2 (85).
Zbiory rodziny Bogusława Marszala (między innymi dyplom Wydziału Sztuk Pięknych UMK, zdjęcia, prace).
