LIPCE
| < Poprzednie | Następne > |
LIPCE (Lepsch 1350, Guteherberge 1367, Lipce 1948), osiedle Gdańska w dzielnicy Orunia-Święty Wojciech-Lipce. Składa się z dwóch historycznych części: wsi rycerskiej Lepsch, wzmiankowanej w 1350, o obszarze około 200 ha, leżącej na wyżynie w stronę Borkowa, i osady karczemnej przy drodze z południa do Gdańska (obecnie Trakt św. Wojciecha), rozwiniętej z karczmy należącej do kościoła św. Wojciecha, wzmiankowanej w 1327. Nazwa karczmy, Dobry Zajazd, dała niemiecką nazwę powstałej przy niej osadzie Guteherberge. Z nadania komtura gdańskiego w 1367 rycerz Mikołaj z Czapelska otrzymał w sąsiedztwie karczmy obszar na zasiedlenie 47 zagród (każda po cztery morgi), w 1376 z nadania komtura łąkę otrzymał tu także cech rzeźników Starego Miasta. Do połowy XV wieku w części krzyżackiej zasiedlono 42 zagrody, powstała druga karczma.
Od 1454 z nadania króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka Guteherberge i Lipce zostały własnością Gdańska. W 1467, regulując długi z okresu wojny trzynastoletniej, za 3800 grzywien władze miasta przekazały Lipce Hansowi Hessemu. Od połowy XVI wieku miejscowe sołectwo pozostawało w rękach rodziny Ferberów. Burmistrz Constantin Ferber w 1575 wymusił na rzeźnikach Starego Miasta ustąpienie mu łąki (w zamian za łakę na Błoniach) i wybudował tu dwór. 21 V 1677 burmistrz Constantin Ferber gościł w nim przybywającego do Gdańska króla polskiego Jana III Sobieskiego, tu też odbyło się powitanie króla przez reprezentację gdańskich cechów ( Christian Meyer). 15 VII 1776 w imieniu Gdańska tutaj major garnizonu gdańskiego Constantin Dionysius Bornhorst witał podążającego z Petersburga do Berlina wielkiego księcia Pawła I (późniejszego cara Rosji Pawła I). W maju 1930 otwarto w dworze pierwszy w Gdańsku ośrodek leczenia uzależnień od alkoholu (Heilstätte für Alkoholkranke).
Po drugiej stronie Kanału Raduni Ferberowie założyli park (po 1945 zwany niekiedy zwyczajowo Parkiem Leśnym, od 27 II 2020 oficjalnie Parkiem Ferberów) oraz karczmę Trzy Świńskie Głowy.
26 III 1942 włączone przez władze niemieckie w granice administracyjne Gdańska. Decyzji tej nie uznały w 1945 władze polskie; Lipce włączone ponownie w granice administracyjne Gdańska dopiero 15 I 1954. W 2001 zalane wodami Kanału Raduni. Po powstaniu obwodnicy południowej w latach 2010–2011 nad Lipcami poprowadzono wiadukt i zbudowano węzeł drogowy. Przy ul. Trakt św. Wojciecha 297 położony jest Lwi Dwór, dwupoziomowy drewniany dom podcieniowy z XVI wieku (obecnie własność prywatna, obiekt hotelowo-konferencyjny).
