KOZIATEK JAN, działacz opozycji demokratycznej
| < Poprzednie | Następne > |
JAN PIOTR KOZIATEK (24 V 1942 Lipa koło Przasnysza, Mazowsze – 16 III 2017 Gdańsk), działacz opozycji demokratycznej. Syn Stanisława i Władysławy z domu Lachowskiej, utrzymujących się z pracy na roli. W latach 1949–1956 uczył się w szkole podstawowej w Lipie. Po jej ukończeniu przez rok pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa. W 1957 uczeń Zawodowej Szkoły Ślusarskiej w Prabutach, rok później przeniósł się do Zasadniczej Szkoły Mechanizacji Rolnictwa nr 5 w Nidzicy, którą ukończył w 1960, ślusarz.
Od lutego do marca 1961 pracował w tartaku Rejonu Przemysłu Leśnego w Białymstoku, oddział w Klinie. Od 28 III 1961 rozpoczął pracę na wydziale wyposażeniowym W–2 Stoczni Gdańskiej początkowo jako spawacz, następnie monter rurociągów. Od września 1961 do czerwca 1964 uczył się w Trzyletnim Technikum dla Pracujących w Gdańsku. Po zdaniu matury technik wyposażenia okrętowego, awansował na stanowisko technologa.
Od 24 X 1964 do 21 X 1966 odbywał zasadniczą służbę wojskową, przez pierwszy rok w jednostce w Lidzbarku Warmińskim, od 15 X 1965 w Elblągu jako dowódca plutonu. W listopadzie 1966 wrócił do Stoczni Gdańskiej na wydział W–2 i stanowisko technologa. W październiku 1967 rozpoczął naukę w Studium Wieczorowym Politechniki Gdańskiej (PG), na Wydziale Mechaniczno-Technologicznym. W następnym roku zmienił stanowisko służbowe i przeniósł się na wydział produkcji. W kwietniu 1971 awansował na stanowisko konstruktora, następnie został starszym projektantem w Pracowni Instalacji Kadłubowych Biura Projektowo-Konstrukcyjnego Stoczni Gdańskiej. 15 IV 1972, po zdaniu przedmiotów z dziewiątego semestru, złożył na PG egzamin dyplomowy, inżynier ze specjalności urządzenia i technologia spawalnictwa.
Pod koniec lat 70. XX w., za sprawą znanej sobie z pracy na wydziale W–2 Anny Walentynowicz, nawiązał kontakt z Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża (WZZ). W kwietniu 1979 pojawił się na zebraniu WZZ w mieszkaniu Benedykta Wąsikowskiego przy ul. Karpackiej w Gdańsku-Oliwie. W obecności m.in. Bogdana Borusewicza zadeklarował chęć kolportażu na terenie Stoczni Gdańskiej niezależnych publikacji, w tym m.in. KOR-owskiego „Robotnika” i pisma WZZ „Robotnik Wybrzeża”. O jego deklaracji poinformował Służbę Bezpieczeństwa (SB) biorący także udział w spotkaniu tajny współpracownik ps. „Beryl”. Od 7 V 1979 stał się figurantem Sprawy Operacyjnego Rozpracowywania o kryptonimie „Róża”, prowadzonej przez Wydział III A Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Gdańsku. Do zakończenia sprawy operacyjnej w grudniu 1979 wykorzystano przeciwko niemu dwóch tajnych współpracowników, trzy osoby zarejestrowane w charakterze kontaktów operacyjnych oraz funkcjonariuszy Wydziałów „W” (kontrola korespondencji) i „B” (inwigilacja, obserwacja).
Podczas wydarzeń Sierpnia ’80, od 14 do 31 tego miesiąca, uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, był w składzie stoczniowego komitetu strajkowego. Przez pierwsze trzy dni (do 16 VIII) był zwolennikiem podpisania porozumienia z dyrektorem naczelnym Stoczni Klemensem Gniechem, bez uwzględniania innych protestujących zakładów. Po zawiązaniu strajku solidarnościowego dalej działał w zakładowym komitecie strajkowym. Od 1 IX 1980 przewodniczący Komitetu Założycielskiego NSZZ Stoczni Gdańskiej, wszedł także do Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970. Kierował organizacją zakładową „Solidarności” do czasu I Zakładowego Zebrania Delegatów, odbytego 27–28 II 1981 w Sali BHP. Wszedł do Prezydium Komisji Zakładowej i zdobył mandat delegata na zjazd regionalny gdańskiej „Solidarności” (I Walne Zebranie Delegatów w dniach 2–5 i 13–17 VII 1981) w Teatrze Muzycznym w Gdyni oraz na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” w hali „Olivia” (5–10 IX i 26 IX – 7 X 1981).
31 III 1981 popierał m.in. zawarcie tzw. porozumienia warszawskiego, odwołującego strajk generalny w czasie kryzysu bydgoskiego, a dzień później, 1 kwietnia, razem z całym Prezydium Komitetu Zakładowego Stoczni, odwołał Annę Walentynowicz z Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Gdańsku. Przez Bogdana Borusewicza, bez przedstawienia dowodów, został nazwany „pułkownikiem SB, którego od zarania działalności Solidarności szukał [Borusewicz] wśród działaczy”. Na I Krajowym Delegatów NSZZ „Solidarność” wspierał Lecha Wałęsę przeciwko działaczom skupionym wokół Bogdana Borusewicza i Andrzeja Gwiazdy.
Po ogłoszeniu stanu wojennego od 13 XII 1981 do 9 XII 1982 internowany w ośrodka odosobnienia w Strzebielinku. Zwolniony został z pracy w Stoczni Gdańskiej („ze służby w jednostce zmilitaryzowanej, jaką jest Stocznia Gdańska im. Lenina” – wedle pisma podpisanego przez Danutę Oczki, kierowniczki Biura ds. Osobowych i Analiz Społecznych). W 1983 znalazł zatrudnienie w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, u dyrektora Przemysława Smolarka. Od 1986 pracował w wyuczonym zawodzie projektanta w kilku przedsiębiorstwach i spółkach. W różnych podmiotach gospodarczych pracował do przebycia udaru mózgu w 1996. W 2001 z listy Polskich Rodzin bezskutecznie kandydował do Sejmu RP (otrzymał 985 głosów), w 2005 do Senatu RP (otrzymał 31 035 głosów), wspólnie m.in. z byłym działaczem TKZ Stoczni Gdańskiej Czesławem Trzeciakiem założył Stowarzyszenie Obrońców i Akcjonariuszy Stoczni Gdańskiej „Arka”.
Odznaczony w 1976 Srebrnym Krzyżem Zasługi, w 2006 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności. Od 1968 żonaty był z Jadwigą (1968), ojciec Iwony (ur. 1969), Kamili (ur. 1974) i Elizy (1982). Pochowany na cmentarzu parafialnym w Świętym Miejscu koło Przasnysza.
Bibliografia:
Relacja Jana Koziatka (2008).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, akta paszportowe, akta SO kryptonim „Klan”.
Archiwum Stoczni Gdańsk S.A., akta osobowe.
Kazański Arkadiusz, Województwo gdańskie, w: „Trzynastego grudnia roku pamiętnego…”. Internowani w stanie wojennym z powodów politycznych z województw bydgoskiego, elbląskiego, gdańskiego, słupskiego, toruńskiego i włocławskiego, red. Igor Hałagida, Bydgoszcz-Gdańsk 2011.
