SPOŁECZNY KOMITET BUDOWY POMNIKA POLEGŁYCH STOCZNIOWCÓW 1970
| < Poprzednie | Następne > |
SPOŁECZNY KOMITET BUDOWY ► POMNIKA POLEGŁYCH STOCZNIOWCOW 1970. Stowarzyszenie społeczne powołane 1 IX 1980, którego głównym celem było doprowadzenie do wzniesienia pomnika upamiętniającego poległych gdańskich stoczniowców w ► grudniu 1970. Komitet powstał po opracowaniu projektu pomnika przez ► Bogdana Pietruszkę i zaakceptowaniu projektu 24 VIII 1980 przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) ► Stoczni Gdańskiej. Liczył początkowo 16 osób, 10 X 1980 przyjął swój statut, 11 X 1980 został wpisany pod nr 66 do rejestru stowarzyszeń i związków Wydziału Spraw Społeczno-Administracyjnych Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku. Siedzibą komitetu była Stocznia Gdańska (ul. Doki 1). W dniu rejestracji liczył już 21 osób. Członkostwo w komitecie mogło mieć charakter rzeczywisty lub honorowy. Organami komitetu były Walne Zebranie Członków, Zarząd (w składzie: przewodniczący, zastępca, sekretarz, księgowy, skarbnik) i Komisja Rewizyjna (w składzie: przewodniczący, zastępca, sekretarz). Kadencja Zarządu trwała dwa lata. Członkowie Zarządu i Komisji Rewizyjnej pełnili swoje funkcja społecznie. Komitet mógł zostać rozwiązany decyzją Walnego Zebrania Członków. Przewodniczącym komitetu został wybrany ► Henryk Lenarciak.
6 IX 1980 komitet ogłosił konkurs na opracowanie koncepcji rzeźbiarsko-architektonicznej pomnika. Pozwolenie architekta miejskiego na jego lokalizację uzyskano 11 IX 1980. Budowa pomnika była realizowana ze składek społecznych, poprzez konto komitetu w Narodowym Banku Polskim (NBP) IV Oddział Miejski w Gdańsku. 18 XI 1980 komitet otrzymał zgodę wojewody gdańskiego ► prof. Jerzego Kołodziejskiego na zorganizowanie i przeprowadzenie publicznej zbiórki pieniędzy na terenie województwa gdańskiego w formie sprzedaży numerowanych „cegiełek” rozprowadzanych przez Międzyzakładowe Komisje Związkowe (MKZ), zbiórkę do skarbony w holu głównym kolejowego ► dworca Gdańsk Główny oraz zbiórki do skarbonek w zakładach pracy. Termin zakończenia zbiórki określono na 30 VI 1981.
Po odsłonięciu (16 XII 1980) pomnika pozostało do wykonania szereg prac związanych z realizacją zatwierdzonego projektu. 11 IX 1981 zatwierdzono zmianę w statucie komitetu, rozszerzając jego działalność o powołanie Komitetu Ochrony Pomnika po jego wybudowaniu i rozliczeniu spraw finansowych oraz o wspieranie finansowe i popieranie społecznie użytecznych inicjatyw i przedsięwzięć np. domów dziecka, sierocińców, domów starców, finansowanie i wydawanie dzieł literackich, albumów, książek dla dzieci i młodzieży. 19 IX 1981 wojewoda Jerzy Kołodziejski wydał zgodę na zorganizowanie i przeprowadzenie przez komitet zbiórki pieniężnej na terenie województwa gdańskiego do 30 IX 1982. Zbiórka miała mieć formę sprzedaży cegiełek wartościowych w postaci znaczków okolicznościowych z motywem pomnika o wartości 25 i 20 zł, w zależności od wersji. Środki z tej zbiórki miały być przeznaczone na realizację celów statutowych komitetu.
Po wprowadzeniu ► stanu wojennego (13 XII 1981) zarządzeniem wojewody Jerzego Kołodziejskiego z 14 XII 1981 działalność komitetu została zawieszona. 24 VI 1983, decyzją wojewody ► Mieczysława Cygana, komitet został rozwiązany, jako uzasadnienie wskazywano na osiągnięcie już głównego celu, dla którego został powołany. Wyznaczono również likwidatorów komitetu w osobach dyrektora ds. pracowniczych i głównego księgowego Stoczni Gdańskiej. Decyzja w sprawie majątku komitetu miała zapaść po konsultacjach ze związkami zawodowymi i samorządem robotniczym. 4 VII 1983 przewodniczący Henryk Lenarciak odwołał się od decyzji wojewody do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, ten jednak w sierpniu 1983 utrzymał decyzję o rozwiązaniu komitetu.
W marcu 2012 kilku członków dawnego komitetu, m.in. Henryk Maciej Knapiński, Wiesław Szyślak i Zygmunt Manderla, podjęło starania o reaktywowanie stowarzyszenia. 10 listopada tego roku w Sali BHP Stoczni Gdańskiej odbyło się walne zebranie, miesiąc później (10 grudnia) uchwalono nowy statut, 24 VII 2013 ponownie wpisano stowarzyszenie do rejestru w Krajowym Rejestrze Sądowym. Siedzibą zostało ► Europejskie Centrum Solidarności. Jako cele statutowe stowarzyszenia uznano m.in.: sprawowanie pieczy nad pomnikiem, doradztwo instytucjom odpowiedzialnym za pomnik w zakresie jego konserwacji, ochrona dobrego imienia twórców i budowniczych pomnika, pielęgnacja pamięci ofiar Grudnia 1970, wzbogacanie zasobów archiwalnych dotyczących powstania pomnika, podejmowanie działań na rzecz dialogu społecznego i na rzecz integracji byłych Komitetów Budowy Pomników w Polsce upamiętniających m.in. wydarzenia lat 1956, 1968, 1970, 1976, 1980 oraz stanu wojennego, badania historyczne dotyczące pomnika Poległych Stoczniowców 1970 oraz jego budowniczych, pielęgnowanie historii, tradycji i kultury oraz edukacja społeczeństwa w zakresie spraw dotyczących okresu budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 oraz wydarzeń lat 1956, 1968, 1970, 1976, 1980 oraz stanu wojennego, prowadzenie działalności wydawniczej, w tym również medialnej, dotyczących Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 oraz wydarzeń lat 1956, 1968, 1970, 1976, 1980 oraz stanu wojennego i w zakresie tradycji Sierpnia 1980.
W skład Stowarzyszenia wchodzą członkowie zwyczajni, wspierający i honorowi. Członkami zwyczajnymi mogą być również członkowie Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku działającego w latach 1980–1981. Władze Stowarzyszenia stanowią: Walne Zebranie Członków, Zarząd (składający się z pięciu do siedmiu osób, w tym: przewodniczącego, wiceprzewodniczącego, skarbnika i sekretarza), Komisja Rewizyjna (przewodniczący i dwóch członków), Sąd Koleżeński (powoływany doraźnie). Kadencja władz Stowarzyszenia trwa cztery lata, nadzór nad nim sprawuje prezydent miasta Gdańska. Od 24 VII 2013 przewodniczącym zarządu Stowarzyszenia jest Henryk Maciej Knapiński. W 2016 stowarzyszenie wydało publikację Pomnik Poległych Stoczniowców 1970 (pod redakcją ► Henryki Dobosz-Kinaszewskiej). Z inicjatywy Stowarzyszenia w 2020 powstał film dokumentalny O tych, co zbudowali pomnik” poświęcony twórcom i budowniczym pomnika. Autorką scenariusza i współreżyserką (wraz z Piotrem Weychertem) była Henryka Dobosz-Kinaszewska. Stowarzyszenie było również współproducentem filmu.
►Tabela: Lista członków Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 z 10 X 1980
