JANISZEWSKI JERZY, grafik
| < Poprzednie | Następne > |
z córką Ewą
JERZY JANISZEWSKI (ur. 11 III 1952 Płock), grafik, we współpracy z żoną Krystyną projektant logo Solidarności, jednego z najbardziej rozpoznawalnych polskich znaków graficznych, potem symbolu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”).
Absolwent liceum plastycznego w Warszawie, w 1976 ukończył Wydział Projektowania Graficznego gdańskiej Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych ( Akademia Sztuk Pięknych). Pracował jako grafik i projektant. W 1977 z żoną Krystyną zaprojektował plakat na 60-lecie rewolucji październikowej, za który zdobyli Nagrodę im. Tadeusza Trepkowskiego, klasyka plakatu propagandowego. Logo „Solidarności” powstało prawdopodobnie 20 VIII 1980 jako symbol Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS). Pierwszą wersją był plakat przedstawiający bramę nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina z kwiatami. Gdy 16 sierpnia zawiązał się MKS, powstała druga wersja plakatu: napis MKS z polską flagą połączoną z literą "k", krój liter przypominał ten z późniejszego logo. Na użycie słowa „Solidarność” zdecydował się po konsultacjach między innymi z poetą Krzysztofem Kasprzykiem, a także Andrzejem Dorniakiem, Marianem Terleckim. W swoim mieszkaniu w Pieckach-Migowie, przy ul. Marusarzówny, na białej kartce formatu A5 namalował czerwoną farbą słowo „Solidarność”. Pomysłem żony Krystyny (autorki znanego znaku Grudnia ’70) było wyprowadzenie z litery „n” biało-czerwonej flagi. Projekt natychmiast zaakceptowano, pierwszych 100 plakatów wydrukowano zaraz po akceptacji i rozklejono w sali obrad. Do końca strajku wydrukowano około 4.000 egzemplarzy. Po zakończeniu protestu projekt stał się oficjalnym logo NSZZ „Solidarność”. Autor otrzymał legitymację nr 1 i honorowe członkostwo „Solidarności”. W 1992 zrzekł się praw majątkowych do znaku na rzecz „Solidarności”.
Charakterystyczny krój liter zyskał nazwę „solidaryca”; często wykorzystywano go w innych projektach, wydarzeniach, do pism, tytułów, haseł, wódki „Solidarność”, papierosów „Solidarność”, ręczników „Solidarność”; w 1989 powstał słynny plakat wyborczy Tomasza Sarneckiego W samo południe, przedstawiający Gary’ego Coopera z wpiętym nad gwiazdą szeryfa znaczkiem „Solidarności”. Zaprojektował też między innymi winietę „Tygodnika Solidarność”, napis na plakacie filmu Człowiek z żelaza, logo Dni Sierpniowych Gdańsk-Gdynia ’81. Otrzymał między innymi Grand Prix Biennale Plakatu w Katowicach (1980), Nagrodę Specjalną TDC of New York (1982).
W czasie stanu wojennego, w listopadzie 1982, wyjechał do RFN na wystawę, do Polski nie wrócił. W roku 1983 otrzymał stypendium w Paryżu; autor plakatów, broszur, transparentów między innymi na manifestacje „Solidarności” w obronie uwięzionych. W Polsce ponownie w latach 1995–1998, w 1998 zamieszkał w Barcelonie, w 2009 w La Corunii.
Autor logo polskiej prezydencji w Unii Europejskiej 2011. W 2012 w Gdańsku, przy Wielkim Młynie, w ramach festiwalu Solidarity of Arts przygotował instalację przestrzenną Koncert na Wstążki: różnobarwne wstążki długości 10 m, zawieszone między czterema 20 m wieżami. W 2016 nadzorował prace przy dekoracji ośmiu kamienic na Targu Rybnym. We wrześniu 2018 wykonał na Targu Węglowym instalację przestrzenną Koncert na Wstążki z okazji 35. rocznicy przyznania Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla z białych i czerwonych wstążek (44 km wstążek pocięto na 5200 sztuk po 8 m każda), zawieszoną na wysokości 18 metrów.(zob. Europejski Centrum Solidarności).
W 2008 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2011 uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”.
