BUDZYŃSKI GUSTAW, docent Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
GUSTAW KAROL EDWARD BUDZYŃSKI (16 I 1921 Warszawa – 29 VII 2018 Gdańsk), docent Politechniki Gdańskiej (PG), elektronik, akustyk. Syn Gustawa (16 II 1882 – 29 VI 1970 Warszawa), lekarza weterynarii, majora Wojska Polskiego, i Heleny z domu Romanowskiej (29 XI 1880 – 25 VII 1973 Warszawa). Brat Zofii (7 V 1907 Grodzisk Mazowiecki – 14 V 2009 Warszawa), uczestniczki powstania warszawskiego, graficzki i malarki, żony Adama Siemaszki, oraz Joanny Potrawiak (1910–1995), uczestniczki powstania warszawskiego (pseudonim Sobótka), oficer Armii Krajowej (AK). Bratanek Eryka Antoniego Budzyńskiego (1883–1964), dyrektora 9. Okręgu Poczt i Telegrafów w II Wolnym Mieście Gdańsku, prezesa Gdańskiej Macierzy Szkolnej, brat stryjeczny Eryka Budzyńskiego.
W 1938 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie. Od tego roku studiował na Politechnice Warszawskiej. Od września 1938 do czerwca 1939 był słuchaczem Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 29. Dywizji Piechoty przy 76. Lidzkim Pułku Piechoty w Grodnie, który ukończył w stopniu plutonowego podchorążego; służył w 81. Pułku Strzelców Grodzieńskich im. Stefana Batorego w Grodnie. Przydzielony do batalionu 88. Pułku Piechoty we Lwowie, brał udział w wojnie obronnej 1939. Po demobilizacji wyjechał z Grodna do Lwowa; od października 1939 przebywał w Warszawie. Od 1940 pracował w Zajezdni Elektrycznej Kolei Dojazdowej w Grodzisku Mazowieckim jako monter elektryk oraz w biurze firmy Siła i Światło w Warszawie jako technik elektryk. Studiował na tajnej Politechnice Warszawskiej.
Od listopada 1939 był członkiem konspiracyjnych organizacji: Bicz, Korpus Ochrony Pogranicza i Polska Żyje, od czerwca 1940 należał do Związku Walki Zbrojnej, od 1942 do AK okręgu warszawskiego. Był dowódcą Obwodu Żoliborz AK, następnie, w stopniu podporucznika, został zastępcą dowódcy oddziału Dywersji Bojowej ODB-17, przekształconego w 9. Kompanię Dywersyjną. Pseudonim Szlifierz, Szymura, Sikora.
W powstaniu warszawskim był zastępcą dowódcy Zgrupowania „Żniwiarz” Obwodu Żoliborz. 3 VIII 1944 został ciężko ranny, przebywał w szpitalu powstańczym, opuścił Warszawę wraz z ludnością cywilną (w 60. rocznicę powstania wraz z żoną ufundował głaz pamięci na skwerze Żołnierzy Kompanii AK na Żoliborzu w Warszawie). W sierpniu 1944 mianowano go porucznikiem AK, a w 1994 majorem Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Od października 1944 przebywał w Krakowie, w kwietniu 1945 powrócił do Warszawy i podjął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej.
W Gdańsku od 1946, studiował na Wydziale Elektrycznym PG. W latach 1946–1948 roku pracował jako radiotechnik w Spółdzielni Auto-Technika. Jednocześnie od kwietnia 1945 do 1947 był żołnierzem Organizacji Wolność i Niezawisłość (WiN) (pseudonim Short), pełnił funkcję dowódcy oddziału dyspozycyjnego prezesa Obszaru Centralnego. W 1948 aresztowany, przebywał w aresztach w Gdańsku i Warszawie-Mokotowie, skazany na 12 lat pozbawienia wolności w latach 1949–1955 przebywał w więzieniach we Wronkach i w Sieradzu, wyszedł na wolność na mocy ogólnej amnestii.
W 1956 wznowił studia na Wydziale Elektrycznym PG, na którym w 1959 uzyskał stopień magistra inżyniera elektryka. W 1965 obronił doktorat na Politechnice Warszawskiej, a w 1972 otrzymał tytuł docenta. W latach 1959–1992 pracował na PG. Był pionierem w kształceniu inżynierów dźwięku w Polsce. Z żoną współtworzył w 1968 Pracownię Elektrofonii, a od 1970 Zakład Inżynierii Dźwięku na Wydziale Elektroniki PG. W latach 1970–1980 był kierownikiem Zespołu Elektroakustyki w Instytucie Radiokomunikacji (następnie Instytucie Telekomunikacji) na Wydziale Elektroniki, w okresie 1982–1992 kierownikiem Zakładu Inżynierii Dźwięku na tym samym wydziale. Od 1967 do 1983 redaktor „Zeszytów Naukowych PG. Seria Elektronika”.
Jednocześnie pracował w Radiu Gdańsk, a w latach 1977–1982 w Akademii Muzycznej w Gdańsku, gdzie zorganizował Zakład Akustyki Muzycznej, którym kierował od 1979 do 1982.
Autor publikacji na temat historii Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki PG, akustyki, dźwięku dzwonów kościoła św. Katarzyny, elektrofonii, Armii Krajowej. Opublikował także wspomnienia z okresu II wojny światowej. Współautor (wraz z Mariuszem Olczakiem i Januszem Prażmo) monografii Kompania „Żniwiarz” AK. Kompania Dywersji Bojowej ODB-17, 9, „Żniwiarz” Obwodu Żoliborz Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Dokumenty i relacje 1943–1944”, wydanej przez Stowarzyszenie Absolwentów PG, Gdańsk 2014. Był redaktorem „Zeszytów Historycznych WiN” oraz współredaktorem albumu o Zofii (siostrze) i Adamie Siemaszkach, artystach plastykach. W 2001 zainicjował utworzenie strony internetowej Światowego Związku Żołnierzy AK i Fundacji Polskiego Podziemnego Państwa Polskiego, do 2005 pełnił funkcję jej redaktora. W 1981 skomponował muzykę i napisał słowa do „Marsza Solidarności”, śpiewanego w stanie wojennym.
Członek Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Akustycznego (od 1998 członek honorowy), Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, Greckiego Towarzystwa Akustycznego (członek honorowy), Francuskiego Towarzystwa Akustycznego, polskiej sekcji Audio Engineering Society, Światowego Związku Żołnierzy AK. W latach 1990–2005 przewodniczył środowisku Zgrupowania „Żniwiarz” okręgu warszawskiego, członek Rady Naczelnej Światowego Związku Żołnierzy AK.
Odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1944, za udział w powstaniu warszawskim), Krzyżem Walecznych (1946), Krzyżem Armii Krajowej (1976), Krzyżem Kawalerskim (1978) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1982). Ponadto uhonorowany Złotą Odznaką ZNP (1970), Złotą Odznaką „Zasłużony Pracownik Łączności” (1976), Złotą Odznaką „Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej” (2004) oraz, wraz z żoną, medalem „Zasłużeni w historii Miasta Gdańska” (2015).
Od 1956 żonaty z Marianną Sankiewicz, ślubu w Zakopanem udzielił im ks. Józef Zator-Przytocki. Mieszkał w Gdańsku przy ul. Fiszera. Zmarł dwa miesiące po żonie, pochowany na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Gapiński Szczepan, Absolwenci Politechniki Gdanskiej i ich osiągnięcia w dziedzinie elektrotechniki i elektroniki, Gdańsk 2020, s. 106.
Księga Wydziału wydana z okazji jubileuszu pięćdziesięciolecia 1952–2002, Gdańsk 2004, s. 75.
