BIELER JOHANNES, prałat
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANNES BIELER (16 VI 1935 Gdańsk-Oliwa – 4 VII 2014 Hude (Dolna Saksonia)), prałat, wizytator apostolski kapłanów i wiernych diecezji gdańskiej w Niemczech. Ochrzczony w kościele (katedrze) Trójcy Świętej w Gdańsku–Oliwie jako Johannes Białkowski przez ks. Carla Marię Spletta. Syn nauczyciela Antona Białkowskiego (zm. 1976), który po 1935 zmienił nazwisko. Bratanek Oskara Białkowskiego (1882 – 23 III 1945 Gdańsk-Oliwa), grabarza na oliwskim Cmentarzu Komunalnym. Brat księdza Franza, Elisabeth i Rosemarie Buchholz.
Po opuszczeniu Gdańska zamieszkał z rodziną w zachodniej części Münsterlandu (rejon w Nadrenii Północnej-Westfalii). Ukończył szkołę średnią w Ahaus, studiował teologię na uniwersytecie w Münster, gdzie 2 II 1961 wyświęcony został na kapłana. Do 1964 wikariusz w Rheine, do 1965 w Duisburgu-Rheinhausen. Od 1965 rektor parafii św. Willehada na wyspie Wangerooge. Od 1969 kapelan Grupy Transportu Amfibijnego (Amphibische Gruppen) Bundesmarine w Emden i od 1971 Flotylli Niszczycieli (Zerstörerflottille) w Wilhelmshaven. Wielokrotnie brał udział w rejsach na pokładach okrętów wojennych, między innymi do Japonii i Australii. Od 1977 do emerytury w 2004 pracował jako kierownik Katolickiej Misji Ludzi Morza „Stella Maris” w Bremie oraz duszpasterz ludzi morza z Bremy, Bremerhaven oraz portów nad Wezerą: Elsfleth, Brake i Nordenham. Do 1986 także duszpasterz policji landu Brema.
W 1986 mianowany przez papieża Jana Pawła II honorowym prałatem oraz wizytatorem apostolskim kapłanów i wiernych byłej diecezji gdańskiej (urząd w randze ordynariusza, quasi-biskup na obszarze Republiki Federalnej Niemiec, bez sakry biskupiej). Zastąpił na tej godności ks. Franza Wothe, ostatniego niemieckiego proboszcza kościoła Najświętszego Serca Jezusowego w Gdańsku-Wrzeszczu. 26 IV 1987 został uroczyście wprowadzony na urząd przez biskupa koadiutora Osnabrück, dr Ludwiga Averkampa (1927-2013) w kościele parafialnym Św. Jana w Bremie. Tym samym został najwyższym rangą duchownym katolickim w Bremie. Urząd Wizytatora Apostolskiego na terenie Niemiec wygaszono 31 XII 1998, od 1 I 1999 był Pełnomocnikiem Konferencji Episkopatu Niemiec ds. Duszpasterstwa Kapłanów i Wiernych z byłej Diecezji Gdańskiej, który to urząd pełnił do 30 VI 2010.
Od 1986 kontynuował wydawanie kwartalnika „Der Heimatbrief”, pisma wysiedlonych z Gdańska katolików (wcześniej wydawanego przez swoich poprzedników, wizytatorów apostolskich, w Münster i Düsseldorfie). W 1988 zainicjował pielgrzymkę z Bremy do relikwii św. Wojciecha w katedrze akwizgrańskiej, na którą zapraszał biskupów z Polski (uczestniczyli w niej między innymi bp Henryk Muszyński, bp. Zygmunt Pawłowicz, bp. Tadeusz Gocłowski). Zorganizował 16 dorocznych zjazdów gdańszczan, za każdym razem w innej miejscowości (między innymi w październiku 2009 w Gdańsku). W czasie wizyt w Gdańsku odprawiał msze św. dla swoich pielgrzymów, gdańskich katolików pochodzenia niemieckiego mieszkających w Niemczech (np. 11 V 1993, 13 VI 1994, 19 VI oraz 5 X 1995, 30 VI 1998, 3 VI 2002 w kościele (archikatedrze) Trójcy Świętej w Oliwie, 3 VI 2001, 15 VI 2003, 27 VI 2004, 25 V 2006 w kościele św. Jana).
Współpracował z erygowaną w 1990, we współpracy z Katolickim Sekretariatem Zagranicznym Episkopatu Niemiec, parafią niemieckojęzyczną przy kościele św. Jana w Gdańsku i jej proboszczem, ks. Krzysztofem Niedałtowskim, niemal corocznie odwiedzając ją wraz ze swymi gdańskimi pielgrzymami i sprawując wspólne liturgie. Dwukrotnie (2004, 2006) – w ramach patronalnego odpustu św. Jana, nazywanego z tej okazji Europejskim Odpustem Świętojańskim – celebrowano dwujęzyczne msze, do których wydawano materiały liturgiczne dla wszystkich wiernych.
Na początku listopada 2009 przekazał wikariuszowi generalnemu diecezji Bozen-Brixen (Südtirol)/ Bolzano-Bressanone (Górna Adyga) Josefowi Matznellerowi ozdobny pektorał (napierśny krzyż biskupi) z relikwiami św. Mikołaja z Flüe, mistyka, patrona Szwajcarii, który w 1957 miejscowy biskup Josef Gargitter podarował przebywającemu na wypoczynku w Alpach biskupowi gdańskiemu Carlowi Marii Splettowi (obecnie w Muzeum Archidiecezji w Oliwie, zob. Adalbertus-Werk).
Odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I. klasy (1998) oraz Medalem Tysiąclecia Miasta Gdańska za szczególny wkład w pojednanie polsko-niemieckie i za wspieranie kulturalnego i gospodarczego rozwoju Gdańska (1998).
Zginął w wypadku drogowym. Pochowany 12 VII 2014 na cmentarzu parafii NMP w Hude, w obecności między innymi przez Pełnomocnika Konferencji Episkopatu Niemiec do spraw Duszpasterstwa Wypędzonych i Przesiedlonych, sufragana Erfurtu, biskupa Reinharda Hauke.
Bibliografia:
Borzyszkowski Józef, Ksiądz prałat Johannes Bieler (1935–2014) – ostatni wizytator apostolski i duszpasterz katolików z Wolnego Miasta Gdańska, Acta Cassubiana t.16, 2014, s. 466-468.
Iwicki Zygmunt, Kronika parafii (katedralnej) w Oliwie (1904-1945), Gdańsk 1999, str. 68-69.
Kirche und Heimat. Die katholische Vertriebenen- und Aussiedlerseelsorge in Deutschland, Bonn 1999.
Samerski Stefan, Das Bistum Danzig in Lebensbildern. Ordinarien, Weihbischöfe, Generalvikare, apostolische Visitatoren 1922/25 bis 2000, Münster 2003, s. 32.
