TOŁKIN WIKTOR, architekt, artysta rzeźbiarz

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Wiktor Tołkin, 1963
Monografia Magdaleny Howorus-Czajki, Wiktor Tołkin - rzeźbiarz, Warszawa 2012


WIKTOR TOŁKIN (21 II 1922 Tołkacze koło Sokółki – 7 V 2013 Gdańsk), architekt, artysta rzeźbiarz. Wybuch II wojny światowej zastał go w Kowlu, skąd z rodziną przedostał się do Warszawy, zdał tam maturę na tajnych kompletach. Członek AK, aresztowany przez Gestapo: od 17 XI 1942 do lutego 1944 przebywał w obozie koncentracyjnym Auschwitz. Zwolniony dzięki staraniom rodziny, uczestniczył w powstaniu warszawskim (oddział AK „Lewar”, pseudonim „Ostoja”), następnie więzień obozu jenieckiego (Stalag X B) w Sandbostel koło Bremy.

Jesienią 1945 rozpoczął studia architektoniczne w Brukseli, wrócił do Gdańska, gdzie osiedli jego rodzice. W latach 1946–1952 kontynuował studia architektoniczne na Politechnice Gdańskiej, a w latach 1947–1954 w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie ( Akademia Sztuk Pięknych) na kierunku rzeźba. Był uczniem profesora Mariana Wnuka i Stanisława Horno-Popławskiego. Od 1952 architekt w biurach projektów, po 1963 poświęcił się działalności artystycznej, prowadząc w Gdańsku do końca lat 90. XX wieku pracownię rzeźbiarską przy ul. Mariackiej 3.

Uważany za czołowego przedstawiciela polskiej monumentalnej rzeźby pomnikowej 2. połowy XX wieku, obok Xawerego Dunikowskiego (1875–1964) i Franciszka Duszeńki. Autor głównie pomników związanych z okresem II wojny światowej: Zaślubin Polski z Morzem, Kołobrzeg 1963; Ludziom Morza, Gdynia 1965; pomnika Alfa Liczmańskiego w Gdańsku (1965) przy SP nr 65 jego imienia (ul. Śluza 6); Walki i Męczeństwa Stutthof, Sztutowo 1968; Bojowników Ruchu Oporu (Czynu Partyzanckiego), Złota Góra koło Brodnicy Górnej 1968; Walki i Męczeństwa wraz z Mauzoleum Panteonem w b. obozie na Majdanku, Lublin 1969; Czynu Oręża Polskiego, Płock 1978; pomnika Janka Krasickiego w gdańskiej dzielnicy Siódmy Dwór 1968. Autor pomników nagrobnych, między innymi profesora Zdzisława Kieturakisa w Alei Zasłużonych cmentarza Srebrzysko ( cmentarze we Wrzeszczu. Srebrzysko), malarza i grafika Antoniego Suchanka na cmentarzu w Witominie w Gdyni.

Tworzył projekty medali, w tym wybitego w 1972 na rocznicę 50-lecia Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w 1977 z okazji 650. rocznicy zbudowania Ratusza Głównego Miasta. Uhonorowany za działalność artystyczną wieloma wysokiej rangi odznaczeniami. W 2012 wydana został poświęcona mu monografia Wiktor Tołkin – rzeźbiarz, autorstwa Magdaleny Howorus-Czajki (Uniwersytet Gdański). Pochowany 11 V 2013 w grobie rodzinnym na cmentarzu Srebrzysko. MrGl

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania