SZPITAL GARNIZONOWY
(wstawienie ilustracji (e-mail z 24.04.2019)) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Szpital_Garnizonowy.jpg|thumb|Hermann Prosch, ''Nowy Królewski Szpital Garnizonowy'', Zamczysko, około 1845]] | [[File:Szpital_Garnizonowy.jpg|thumb|Hermann Prosch, ''Nowy Królewski Szpital Garnizonowy'', Zamczysko, około 1845]] | ||
| − | '''SZPITAL GARNIZONOWY''' (Garnison-Lazarett), szpital, lazaret nr 1, powstały w 1807 roku w dawnym [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]] na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], utworzony dla garnizonu francuskiego stacjonującego w Gdańsku w czasach [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) (1807–1814), służący także jako szpital dla cywilów. Po ponownym zajęciu Gdańska przez Prusy nadal był wykorzystywany na cele szpitalne, a piwnice – na magazyny broni i wyposażenia dla oddziałów pospolitego ruszenia (Landsturm). W 1830 roku założono lazaret nr 2 w budynku byłego [[DOM POPRAWY | domu poprawy]] (Zuchthaus) na [[ZAMCZYSKO | Zamczysku]] (zakupionego 12 IX 1829 za 24 tysiące talarów). Przejęty 29 III 1830 roku, w 1831 został przeznaczony dla żołnierzy chorych na cholerę, a w 1837, w czasie ponownej epidemii, udostępniony cywilom (zob. [[EPIDEMIE | epidemie]], [[EPIDEMIE 1801–1945 | epidemie 1801–1945]]). W 1839 roku budynek lazaretu nr 2 rozebrano, w latach 1843–1844 wzniesiono nowy, w 1844 przeniesiono do niego lazaret nr 1 z Fleischergasse 25/28 (ul. Rzeźnicka). W kompleksie szpitalnym znajdowały się łaźnia oraz kostnica. W latach 1878–1879 został rozbudowany w kierunku obecnej ul. Podwale Staromiejskie o pawilon zakaźny z dwiema salami na 16 łóżek i z dwoma małymi pokojami na trzy i dwa łóżka, z pokojami dla pielęgniarek i łaźnią. Wyposażenie go w niezależny od miejskiego system kanalizacji, z wydzielonym systemem toalet, przyczyniło się do wyraźnego zmniejszenia liczby przypadków zakaźnych. Rocznie przyjmował od 2053 (1878) do 4240 (1868) chorych. W 1880 roku funkcjonowały oddziały: wewnętrzny, chirurgiczny, okulistyczny, laryngologiczny, chorych wenerycznie oraz dla więźniów. Personel medyczny, rekrutujący się z korpusu sanitarnego gdańskiego garnizonu, zmieniał się: w 1880 roku było to pięciu lekarzy wojskowych, dwóch asystentów, 25–30 pomocników i uczniów, jeden–dwóch farmaceutów wojskowych, ośmiu wojskowych pielęgniarzy. Szpital zatrudniał także pracowników cywilnych: w 1880 – nadinspektora, dwóch inspektorów, sześciu pielęgniarzy, łaziebnego i cztery siostry [[BOROMEUSZKI | boromeuszki]]. Po likwidacji garnizonu po I wojnie światowej w roku 1920 budynki przekazano władzom Gdańska. Po podziale niemieckiego mienia państwowego część zachowanego kompleksu szpitalnego przypadła Polsce. Utworzono tam w 1925 roku polski urząd pocztowy ([[POCZTA | poczta]]; [[OBRONA POCZTY POLSKIEJ 1 IX 1939| obrona Poczty Polskiej 1 IX 1939]]). Druga część pozostała w gestii [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II WMG]], który umieścił tam jeden z komisariatów policji porządkowej (Schupo) i urząd zatrudnienia. {{author: ASZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | + | '''SZPITAL GARNIZONOWY''' (Garnison-Lazarett), szpital, lazaret nr 1, powstały w 1807 roku w dawnym [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]] na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], utworzony dla garnizonu francuskiego stacjonującego w Gdańsku w czasach [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) (1807–1814), służący także jako szpital dla cywilów.<br/><br/> |
| + | Po ponownym zajęciu Gdańska przez Prusy nadal był wykorzystywany na cele szpitalne, a piwnice – na magazyny broni i wyposażenia dla oddziałów pospolitego ruszenia (Landsturm). W 1830 roku założono lazaret nr 2 w budynku byłego [[DOM POPRAWY | domu poprawy]] (Zuchthaus) na [[ZAMCZYSKO | Zamczysku]] (zakupionego 12 IX 1829 za 24 tysiące talarów). Przejęty 29 III 1830 roku, w 1831 został przeznaczony dla żołnierzy chorych na cholerę, a w 1837, w czasie ponownej epidemii, udostępniony cywilom (zob. [[EPIDEMIE | epidemie]], [[EPIDEMIE 1801–1945 | epidemie 1801–1945]]).<br/><br/> | ||
| + | W 1839 roku budynek lazaretu nr 2 rozebrano, w latach 1843–1844 wzniesiono nowy, w 1844 przeniesiono do niego lazaret nr 1 z Fleischergasse 25/28 (ul. Rzeźnicka). W kompleksie szpitalnym znajdowały się łaźnia oraz kostnica. W latach 1878–1879 został rozbudowany w kierunku obecnej ul. Podwale Staromiejskie o pawilon zakaźny z dwiema salami na 16 łóżek i z dwoma małymi pokojami na trzy i dwa łóżka, z pokojami dla pielęgniarek i łaźnią. Wyposażenie go w niezależny od miejskiego system kanalizacji, z wydzielonym systemem toalet, przyczyniło się do wyraźnego zmniejszenia liczby przypadków zakaźnych. Rocznie przyjmował od 2053 (1878) do 4240 (1868) chorych.<br/><br/> | ||
| + | W 1880 roku funkcjonowały oddziały: wewnętrzny, chirurgiczny, okulistyczny, laryngologiczny, chorych wenerycznie oraz dla więźniów. Personel medyczny, rekrutujący się z korpusu sanitarnego gdańskiego garnizonu, zmieniał się: w 1880 roku było to pięciu lekarzy wojskowych, dwóch asystentów, 25–30 pomocników i uczniów, jeden–dwóch farmaceutów wojskowych, ośmiu wojskowych pielęgniarzy. Szpital zatrudniał także pracowników cywilnych: w 1880 – nadinspektora, dwóch inspektorów, sześciu pielęgniarzy, łaziebnego i cztery siostry [[BOROMEUSZKI | boromeuszki]].<br/><br/> | ||
| + | Po likwidacji garnizonu po I wojnie światowej w roku 1920 budynki przekazano władzom Gdańska. Po podziale niemieckiego mienia państwowego część zachowanego kompleksu szpitalnego przypadła Polsce. Utworzono tam w 1925 roku polski urząd pocztowy ([[POCZTA | poczta]]; [[OBRONA POCZTY POLSKIEJ 1 IX 1939| obrona Poczty Polskiej 1 IX 1939]]). Druga część pozostała w gestii [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senatu II WMG]], który umieścił tam jeden z komisariatów policji porządkowej (Schupo) i urząd zatrudnienia. {{author: ASZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:39, 25 mar 2021
SZPITAL GARNIZONOWY (Garnison-Lazarett), szpital, lazaret nr 1, powstały w 1807 roku w dawnym Gimnazjum Akademickim na Starym Przedmieściu, utworzony dla garnizonu francuskiego stacjonującego w Gdańsku w czasach I Wolnego Miasta Gdańska (WMG) (1807–1814), służący także jako szpital dla cywilów.
Po ponownym zajęciu Gdańska przez Prusy nadal był wykorzystywany na cele szpitalne, a piwnice – na magazyny broni i wyposażenia dla oddziałów pospolitego ruszenia (Landsturm). W 1830 roku założono lazaret nr 2 w budynku byłego domu poprawy (Zuchthaus) na Zamczysku (zakupionego 12 IX 1829 za 24 tysiące talarów). Przejęty 29 III 1830 roku, w 1831 został przeznaczony dla żołnierzy chorych na cholerę, a w 1837, w czasie ponownej epidemii, udostępniony cywilom (zob. epidemie, epidemie 1801–1945).
W 1839 roku budynek lazaretu nr 2 rozebrano, w latach 1843–1844 wzniesiono nowy, w 1844 przeniesiono do niego lazaret nr 1 z Fleischergasse 25/28 (ul. Rzeźnicka). W kompleksie szpitalnym znajdowały się łaźnia oraz kostnica. W latach 1878–1879 został rozbudowany w kierunku obecnej ul. Podwale Staromiejskie o pawilon zakaźny z dwiema salami na 16 łóżek i z dwoma małymi pokojami na trzy i dwa łóżka, z pokojami dla pielęgniarek i łaźnią. Wyposażenie go w niezależny od miejskiego system kanalizacji, z wydzielonym systemem toalet, przyczyniło się do wyraźnego zmniejszenia liczby przypadków zakaźnych. Rocznie przyjmował od 2053 (1878) do 4240 (1868) chorych.
W 1880 roku funkcjonowały oddziały: wewnętrzny, chirurgiczny, okulistyczny, laryngologiczny, chorych wenerycznie oraz dla więźniów. Personel medyczny, rekrutujący się z korpusu sanitarnego gdańskiego garnizonu, zmieniał się: w 1880 roku było to pięciu lekarzy wojskowych, dwóch asystentów, 25–30 pomocników i uczniów, jeden–dwóch farmaceutów wojskowych, ośmiu wojskowych pielęgniarzy. Szpital zatrudniał także pracowników cywilnych: w 1880 – nadinspektora, dwóch inspektorów, sześciu pielęgniarzy, łaziebnego i cztery siostry boromeuszki.
Po likwidacji garnizonu po I wojnie światowej w roku 1920 budynki przekazano władzom Gdańska. Po podziale niemieckiego mienia państwowego część zachowanego kompleksu szpitalnego przypadła Polsce. Utworzono tam w 1925 roku polski urząd pocztowy ( poczta; obrona Poczty Polskiej 1 IX 1939). Druga część pozostała w gestii Senatu II WMG, który umieścił tam jeden z komisariatów policji porządkowej (Schupo) i urząd zatrudnienia.
