SZPITAL ŚW. JAKUBA

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >

SZPITAL ŚW. JAKUBA (St. Jakobs-Hospital), przy obecnej ul. Łagiewniki. Powstał w 1414 roku za sprawą gildii szyprów, do opieki nad starymi i chorymi członkami korporacji. Pierwotnie leżał na terenie Młodego Miasta, w 1433 spalony przez husytów. Po odbudowie budynek szpitala przylegał ściśle do kościoła św. Jakuba po stronie północnej. W nocy z 12 na 13 VII 1636 kompleks szpitalno-kościelny spłonął od uderzenia pioruna (zginęła pensjonariuszka). Obudowany został dzięki pomocy gildii szyprów. Średniowieczny układ połączenia części szpitalnej z częścią kościoła dotrwał do 6 XII 1815, gdy po wybuchu pobliskiej baszty prochowej św. Jakuba doszło do znacznego uszkodzenia budynków (zginęły cztery pensjonariuszki). W 1816 roku rozebrany; fundacja przetrwała w otaczających pierwotny kompleks budynkach, stawianych od około XVI wieku wzdłuż boków trójkąta wyznaczonego obecnymi ulicami Łagiewniki, Aksamitną i Wałową. Szpital pełnił przede wszystkim funkcję przytułku dla członków gildii szyprów i ich rodzin oraz dla mogących wpłacić wkupne (prebendariusze). W 1623 roku przebywało w nim 41 pensjonariuszy, w 1681 – 43, w 1696 – 54, w 1706 – 65, w XIX i w 1. połowie XX wieku – 72. Zarząd składał się z czterech prowizorów, początkowo z gildii szyprów. Z racji specyfiki zawodu zdarzały się problemy z ich dyspozycyjnością. W początku XVI wieku nie powiodła się próba wymiennego pełnienia urzędu przez dwóch prowizorów pozostających w Gdańsku i dwóch na morzu. Od około połowy XVI wieku trzech prowizorów wywodziło się z kupców gdańskich, a jeden – z gildii szyprów. Posługa duchowa należała od 1415 roku do jednego, następnie do dwóch kapłanów, od reformacji pracował kaznodzieja luterański. W XIX i XX wieku szpital nie został poddany procesowi medykalizacji i jako przytułek przetrwał do roku 1945. Budynki uległy zniszczeniu, częściowo się spaliły, ocalała część zabudowy z XIX wieku przy ul. Łagiewniki 63 (obecny dom zakonny kapucynów, z fragmentami kamieniarki z XVII i XVIII wieku) i budynek z początku XX wieku przy ul. Aksamitnej 9A (obecnie mieszkalny, z wizerunkiem żaglowca w portalu). ASZ

Prezesi zarządu szpitala św. Jakuba
Notowany w roku Imię i nazwisko Zawód
1797 Carl Friedrich Barth kupiec
1817 Gottlieb Beniamin Hammer (1765–1837) makler
1839, 1858 Gustav Friedrich Focking (1798–1862; zob. Focking, firma) kupiec
1869 Alexander Julius Olschewski bankowiec
1874, 1884, 1892, 1897 Hermann Theodor Brinkckmann (1820–1905) kupiec
1908 Julius Wilhelm Klawitter przedsiębiorca
1914, 1921, 1928 Emil Heinrich Behncke (1857–1937) kupiec, armator
1935, 1938 Johann Heinrich Hevelcke (1853–1938) kupiec
MrGl
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania