MÖLLER SALOMON, pastor kościoła św. Jana
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | [[File:1_luteranie.jpg|thumb|Salomon Möller, Elias Hainzelmann według [[STECH ANDREAS| Andreasa Stecha]]]] | + | [[File:1_luteranie.jpg|thumb|Salomon Möller, Elias Hainzelmann według [[STECH ANDREAS, malarz| Andreasa Stecha]]]] |
[[File:Kościół_św._Jana_galeria_portretów.jpg|thumb|Wnętrze kościoła św. Jana w początku XX wieku, zaginione w 1945 portrety pastorów, portret Salomona Möllera pierwszy po prawej stronie, częściowo u dołu przesłonięty epitafium]] | [[File:Kościół_św._Jana_galeria_portretów.jpg|thumb|Wnętrze kościoła św. Jana w początku XX wieku, zaginione w 1945 portrety pastorów, portret Salomona Möllera pierwszy po prawej stronie, częściowo u dołu przesłonięty epitafium]] | ||
| − | '''SALOMON MÖLLER''' (Möllerus) (9 X 1641 – 19 | + | '''SALOMON MÖLLER''' (Möllerus) (9 X 1641 Gdańsk – 19 VI 1687 Gdańsk), pastor [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], teolog. Wnuk przybyłego Stralsundu (Meklemburgia-Pomorze Przednie) Bernharda (pochowanego 8 VI 1645 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w wieku 69 lat), od 5 V 1607 posiadającego kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. Jeden z dwóch synów kupca i mistrza wagowego Bernharda (1610 – 1 X 1678 Gdańsk), który 16 IX 1638 uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), oraz jego pierwszej, poślubionej 20 X 1638 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP), żony Adelgundy (ur. 1618), córki burgrabiego królewskiego [[WAHL JOHANN, burgrabia gdański| Johanna Wahla]], zmarłej w połogu po jego urodzeniu 16 X 1641 i pochowanej tamże pod płytą nr 407. Brat Johanna, od kwietnia 1654 ucznia [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], od 23 X 1667 żonatego w kościele NMP z Anną Marią (1639 – 30 XI 1678), córką Gerharda Businga (około 1602 – 29 VI 1675 Gdańsk). Przyrodni brat dwukrotnie zamężnej Florentine (pochowana 19 XI 1691 w wieku 43 lat) i Gabriela (chrzest 21 II 1652 – pochowany 22 II 1695 w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]] pod płytą nagrobną nr 36), witryka tego kościoła, od 23 I 1680 dysponującego potwierdzeniem gdańskiego obywatelstwa (jako tzw. Bürger-Kind).<br/><br/> |
| − | Po powrocie do Gdańska w 1667 został diakonem w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]], a w 1680 pastorem w kościele św. Jana, którym był do śmierci. Respondent uniwersytetów w | + | Nauki pobierał w [[SZKOŁA MARIACKA | szkole mariackiej]], w lipcu 1659 zapisany został do Gimnazjum Akademickim. Od 1662 studiował teologię i filozofię w Rostocku, Greifswaldzie (Gryfii) i Wittenberdze, gdzie słuchał wykładów [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abrahama Calowa]]. Odbył podróż edukacyjną, był m.in. w Dreźnie i Pradze. <br/><br/> |
| − | Żonaty był z Anną Cathariną. | + | Po powrocie do Gdańska był kaznodzieją w [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja) | kościele Bożego Ciała]], w 1667 został diakonem w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]], a w 1680 pastorem w kościele św. Jana, którym był do śmierci. Respondent uniwersytetów w Rostocku i Wittenberdze. Słynął z mów pogrzebowych, wygłosił je m.in. przy pożegnaniach Petera Oelhafa (1660), Johanna Heina (1672), Christopha Götze (1675), [[RUDENICK CHRISTIAN, lekarz | Christiana Rudenicka]] (1676), Georga Segera (1678) czy Anny Luizy von Oxenstierna (1681). Wiele z nich zostało później opublikowanych drukiem w Gdańsku. Jego samego żegnał 26 X 1687 mową Martin Krieger, diakon kościoła św. Jana.<br/><br/> |
| − | Do 1945 | + | Żonaty był z był z poślubioną 9 X 1667 Anną Cathariną (ur. 28 IV 1631), córką kupca Hansa Königa (około 1580 Reval (Tallin) – 4 IV 1642 Gdańsk) i jego drugiej żony, poślubionej 21 II 1622 w kościele NMP Cathariny (1600 Gdańsk – 1622 Gdańsk), córki ławnika i rajcy Adriana von der Linde (1544 Gdańsk – 1611 Gdańsk). Ojciec Anny Catheriny (ur. 1671), żony pastora kościoła św. Jana [[STRAUSS JOHANN, pastor kościoła św. Jana | Johanna Straussa]], syn [[MÖLLER JOHANN GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego| Johann Gottlieb Möller]] był profesorem Gimnazjum Akademickiego.<br/><br/> |
| + | Pochowany 26 VI 1687 w kościele św. Jana. Do 1945 na północnej ścianie chóru kościoła św. Jana, nad drzwiami do zakrystii, wisiał jego portret z 1687, autorstwa [[STECH ANDREAS, malarz| Andreasa Stecha]] i z inskrypcją [[TITIUS JOHANN PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Petera Titiusa]], zaś w dużej zakrystii znajdował się miedzioryt Eliasa Hainzelmanna (1640–1693), sporządzony według tego obrazu. Oba przedstawienia zaginęły. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 179, 192.<br/> | ||
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 335. | ||
Aktualna wersja na dzień 21:43, 24 lut 2024
SALOMON MÖLLER (Möllerus) (9 X 1641 Gdańsk – 19 VI 1687 Gdańsk), pastor kościoła św. Jana, teolog. Wnuk przybyłego Stralsundu (Meklemburgia-Pomorze Przednie) Bernharda (pochowanego 8 VI 1645 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w wieku 69 lat), od 5 V 1607 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska. Jeden z dwóch synów kupca i mistrza wagowego Bernharda (1610 – 1 X 1678 Gdańsk), który 16 IX 1638 uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), oraz jego pierwszej, poślubionej 20 X 1638 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP), żony Adelgundy (ur. 1618), córki burgrabiego królewskiego Johanna Wahla, zmarłej w połogu po jego urodzeniu 16 X 1641 i pochowanej tamże pod płytą nr 407. Brat Johanna, od kwietnia 1654 ucznia Gimnazjum Akademickiego, od 23 X 1667 żonatego w kościele NMP z Anną Marią (1639 – 30 XI 1678), córką Gerharda Businga (około 1602 – 29 VI 1675 Gdańsk). Przyrodni brat dwukrotnie zamężnej Florentine (pochowana 19 XI 1691 w wieku 43 lat) i Gabriela (chrzest 21 II 1652 – pochowany 22 II 1695 w kościele św. Trójcy pod płytą nagrobną nr 36), witryka tego kościoła, od 23 I 1680 dysponującego potwierdzeniem gdańskiego obywatelstwa (jako tzw. Bürger-Kind).
Nauki pobierał w szkole mariackiej, w lipcu 1659 zapisany został do Gimnazjum Akademickim. Od 1662 studiował teologię i filozofię w Rostocku, Greifswaldzie (Gryfii) i Wittenberdze, gdzie słuchał wykładów Abrahama Calowa. Odbył podróż edukacyjną, był m.in. w Dreźnie i Pradze.
Po powrocie do Gdańska był kaznodzieją w kościele Bożego Ciała, w 1667 został diakonem w kościele św. Trójcy, a w 1680 pastorem w kościele św. Jana, którym był do śmierci. Respondent uniwersytetów w Rostocku i Wittenberdze. Słynął z mów pogrzebowych, wygłosił je m.in. przy pożegnaniach Petera Oelhafa (1660), Johanna Heina (1672), Christopha Götze (1675), Christiana Rudenicka (1676), Georga Segera (1678) czy Anny Luizy von Oxenstierna (1681). Wiele z nich zostało później opublikowanych drukiem w Gdańsku. Jego samego żegnał 26 X 1687 mową Martin Krieger, diakon kościoła św. Jana.
Żonaty był z był z poślubioną 9 X 1667 Anną Cathariną (ur. 28 IV 1631), córką kupca Hansa Königa (około 1580 Reval (Tallin) – 4 IV 1642 Gdańsk) i jego drugiej żony, poślubionej 21 II 1622 w kościele NMP Cathariny (1600 Gdańsk – 1622 Gdańsk), córki ławnika i rajcy Adriana von der Linde (1544 Gdańsk – 1611 Gdańsk). Ojciec Anny Catheriny (ur. 1671), żony pastora kościoła św. Jana Johanna Straussa, syn Johann Gottlieb Möller był profesorem Gimnazjum Akademickiego.
Pochowany 26 VI 1687 w kościele św. Jana. Do 1945 na północnej ścianie chóru kościoła św. Jana, nad drzwiami do zakrystii, wisiał jego portret z 1687, autorstwa Andreasa Stecha i z inskrypcją Johanna Petera Titiusa, zaś w dużej zakrystii znajdował się miedzioryt Eliasa Hainzelmanna (1640–1693), sporządzony według tego obrazu. Oba przedstawienia zaginęły.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 179, 192.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 335.
