LINDE JOHANN WILHELM, pastor kościoła św. Ducha
| Linia 5: | Linia 5: | ||
Od 1782 w Gdańsku, początkowo nauczyciel prywatny, najpierw u gdańskiego [[RADA MIEJSKA | radcy]] Johanna Georga Döringa (1711–1792), następnie [[FRANTZIUS THEODOSIUS CHRISTIAN | Theodosiusa Christiana Frantziusa]], od 1786 konrektor [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]]. Od wyboru 30 I 1792 do śmierci pastor kościoła św. Ducha, w którym do około 1815 głosił kazania, także w języku polskim. Odrzucał propozycje objęcia wyższych urzędów: pastora gdańskich kościołów [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | św. Trójcy]] i [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | św. Jana]], rektora gimnazjum w Toruniu oraz seniora kościołów w Toruniu i Berlinie. Od 1816 inspektor szkolny dla rejonu Żuław Gdańskich, od 1823 także superintendent tego rejonu. W 1824 doktor honoris causa uniwersytetu w Greifswaldzie za prace literackie (publikowane między innymi w „Danziger Abendzeitung”), od 1825 superintendent tego uniwersytetu, w 1836 honorowy obywatel Torunia. Członek między innymi [[TOWARZYSTWO BIBLIJNE | Towarzystwa Biblijnego]] i [[TOWARZYSTWO POKOJU | Towarzystwa Pokoju]]. Z uwagi na stan zdrowia w 1836 zrezygnował ze wszystkich funkcji za wyjątkiem stanowiska pastora. Uznanie zdobył swoim przekładem z języka hebrajskiego biblijnej ''Księgi Mądrości Syracha'' (''Sittenlehre des Jesu Sirach'', A.H.Niemeyer, Lepzig, 1782); w 1795 wydał też jej tłumaczenie na grekę. <br/><br/> | Od 1782 w Gdańsku, początkowo nauczyciel prywatny, najpierw u gdańskiego [[RADA MIEJSKA | radcy]] Johanna Georga Döringa (1711–1792), następnie [[FRANTZIUS THEODOSIUS CHRISTIAN | Theodosiusa Christiana Frantziusa]], od 1786 konrektor [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]]. Od wyboru 30 I 1792 do śmierci pastor kościoła św. Ducha, w którym do około 1815 głosił kazania, także w języku polskim. Odrzucał propozycje objęcia wyższych urzędów: pastora gdańskich kościołów [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | św. Trójcy]] i [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | św. Jana]], rektora gimnazjum w Toruniu oraz seniora kościołów w Toruniu i Berlinie. Od 1816 inspektor szkolny dla rejonu Żuław Gdańskich, od 1823 także superintendent tego rejonu. W 1824 doktor honoris causa uniwersytetu w Greifswaldzie za prace literackie (publikowane między innymi w „Danziger Abendzeitung”), od 1825 superintendent tego uniwersytetu, w 1836 honorowy obywatel Torunia. Członek między innymi [[TOWARZYSTWO BIBLIJNE | Towarzystwa Biblijnego]] i [[TOWARZYSTWO POKOJU | Towarzystwa Pokoju]]. Z uwagi na stan zdrowia w 1836 zrezygnował ze wszystkich funkcji za wyjątkiem stanowiska pastora. Uznanie zdobył swoim przekładem z języka hebrajskiego biblijnej ''Księgi Mądrości Syracha'' (''Sittenlehre des Jesu Sirach'', A.H.Niemeyer, Lepzig, 1782); w 1795 wydał też jej tłumaczenie na grekę. <br/><br/> | ||
| − | + | Od 1793 żonaty z Concordią Eleonorą (1772 – 25 IV 1856 Gdańsk), córką kaznodziei Ephraima Ohlerta. Miał niezamężne córki: Ernestinę Friederikę (1809 – 30 VI 1843 Gdańsk), rentierkę, Anne Anette Elisabeth (1813 Gdańsk – 30 X 1874 Gdańsk) i Wilhelminę (zm. po 1856). {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | |
| − | + | ||
'''Bibliografia''':<br/> | '''Bibliografia''':<br/> | ||
„Danziger Dampfboote”, nr 24 i 25 z 24 i 25 II 1840 (nekrolog).<br/> | „Danziger Dampfboote”, nr 24 i 25 z 24 i 25 II 1840 (nekrolog).<br/> | ||
| − | „Danziger Intelligenzblatt”, nr | + | „Danziger Intelligenzblatt”, nr 97 z 26 IV 1856, po s. 1078 (nekrolog żony od córek); nr 98 z 28 IV 1856, s. 1079 (nekrolog żony).<br/> |
Czerniakowski Małgorzata, ''Linde Jan Wilhelm'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement I, Gdańsk 1998, s. 189.<br/> | Czerniakowski Małgorzata, ''Linde Jan Wilhelm'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement I, Gdańsk 1998, s. 189.<br/> | ||
| − | Gliński Mirosław, ''Pastorzy gdańscy w okresie zaboru pruskiego (1793–1920)'', Gdański Rocznik Ewangelicki, 2, 2008, s. 107-108. | + | Gliński Mirosław, ''Pastorzy gdańscy w okresie zaboru pruskiego (1793–1920)'', Gdański Rocznik Ewangelicki, 2, 2008, s. 107-108.<br/> |
| + | Löschin Gotthilf M., ''Dr. Johann Wilhelm Linde'', Danzig 1840. | ||
Wersja z 09:18, 3 lip 2022
JOHANN WILHELM LINDE (14 I 1760 Toruń – 16 II 1840 Gdańsk), teolog, pastor kościoła św. Ducha. Syn mistrza ślusarskiego Johanna Jacobsena, przybyłego około 1749 do Torunia ze Szwecji oraz Anny Barbary, córki rzeźbiarza Johanna Antona Langenhahna; brat lingwisty Samuela. Od 1772 był uczniem gimnazjum w Toruniu, studiował teologię na uniwersytecie w Lipsku (1778–1781) i Halle (1781–1782), gdzie uzyskał tytuł doktora z teologii.
Od 1782 w Gdańsku, początkowo nauczyciel prywatny, najpierw u gdańskiego radcy Johanna Georga Döringa (1711–1792), następnie Theodosiusa Christiana Frantziusa, od 1786 konrektor szkoły mariackiej. Od wyboru 30 I 1792 do śmierci pastor kościoła św. Ducha, w którym do około 1815 głosił kazania, także w języku polskim. Odrzucał propozycje objęcia wyższych urzędów: pastora gdańskich kościołów św. Trójcy i św. Jana, rektora gimnazjum w Toruniu oraz seniora kościołów w Toruniu i Berlinie. Od 1816 inspektor szkolny dla rejonu Żuław Gdańskich, od 1823 także superintendent tego rejonu. W 1824 doktor honoris causa uniwersytetu w Greifswaldzie za prace literackie (publikowane między innymi w „Danziger Abendzeitung”), od 1825 superintendent tego uniwersytetu, w 1836 honorowy obywatel Torunia. Członek między innymi Towarzystwa Biblijnego i Towarzystwa Pokoju. Z uwagi na stan zdrowia w 1836 zrezygnował ze wszystkich funkcji za wyjątkiem stanowiska pastora. Uznanie zdobył swoim przekładem z języka hebrajskiego biblijnej Księgi Mądrości Syracha (Sittenlehre des Jesu Sirach, A.H.Niemeyer, Lepzig, 1782); w 1795 wydał też jej tłumaczenie na grekę.
Od 1793 żonaty z Concordią Eleonorą (1772 – 25 IV 1856 Gdańsk), córką kaznodziei Ephraima Ohlerta. Miał niezamężne córki: Ernestinę Friederikę (1809 – 30 VI 1843 Gdańsk), rentierkę, Anne Anette Elisabeth (1813 Gdańsk – 30 X 1874 Gdańsk) i Wilhelminę (zm. po 1856).
Bibliografia:
„Danziger Dampfboote”, nr 24 i 25 z 24 i 25 II 1840 (nekrolog).
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 97 z 26 IV 1856, po s. 1078 (nekrolog żony od córek); nr 98 z 28 IV 1856, s. 1079 (nekrolog żony).
Czerniakowski Małgorzata, Linde Jan Wilhelm, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement I, Gdańsk 1998, s. 189.
Gliński Mirosław, Pastorzy gdańscy w okresie zaboru pruskiego (1793–1920), Gdański Rocznik Ewangelicki, 2, 2008, s. 107-108.
Löschin Gotthilf M., Dr. Johann Wilhelm Linde, Danzig 1840.
