LASKER IGNAZ JULIUS, lekarz, dziennikarz, literat
| < Poprzednie | Następne > |
IGNAZ JULIUS LASKER, pseudonim Julius Sincerus (20 I 1811 Wrocław – 16 XI 1876 Berlin), lekarz, dziennikarz, literat. Pierwsze nauki pobierał w domu, potem uczęszczał do ośmioletniego Gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu. Jako uczeń wykazywał szczególne zainteresowanie literaturą; w oryginale czytał Williama Shakespeare’a i Torquata Tassa. W czasach szkolnych powstały jego pierwsze utwory literackie, publikowane w „Schlesische Blätter”, a także sztuka teatralna Die Überschwemmung. W latach 1829–1830 studiował filozofię i medycynę na uniwersytecie we Wrocławiu. W 1830 roku wydał tam tomik poezji (Gedichte). Od 1831 roku kontynuował studia w Berlinie, gdzie w 1832 na podstawie dysertacji Foetus humani brevis historia został promowany na doktora medycyny. Po zdaniu egzaminu państwowego uzyskał prawo wykonywania zawodu lekarza. Jego działalność literacką zapoczątkowała wydana rok później w Berlinie na poły medyczna, na poły humorystyczna rozprawa Über die rothen Nasen der Damen, deren Verhütung und Heilung. Po krótkim pobycie w Krotoszynie i Poznaniu, gdzie wydał książki Worte zur Beherzigung (1834) i Akrosticha. Liebeskränze um holde Frauen-Namen gewunden (pod pseudonimem Julius Sincerus, 1836), w 1836 roku powrócił do Wrocławia. Tu praktykował jako lekarz. Równocześnie redagował „Schlesische Blätter” i satyryczne pismo „Nachtwandlerin. Zeitschrift für Scherz und Ernst”. Ponadto pisywał artykuły z zakresu literatury i sztuki do „Breslauer Zeitung”.
W 1837 roku przybył do Gdańska po otrzymaniu propozycji objęcia redakcji gazety „Danziger Dampfboot”, wydawanej przez Gustava Adolpha Friedricha Gerharda. Zmienił w zasadniczy sposób zarówno formę, jak i treść pisma, które dzięki temu objęło zasięgiem całą prowincję Prusy Zachodnie. W 1840 roku napisał obszerną relację z gdańskich obchodów 400-lecia wynalezienia sztuki drukarskiej (Die vierhundertjährige Jubelfeier der Erfindung der Buchdruckerkunst. Erinnerungsschrift, 1840). W Gdańsku rozwinął działalność literacką i publicystyczną. W oficynie Gerharda (zob. księgarstwo, drukarstwo i drukarnie) ukazały się: Taschenbuch der Novelletten und Humoresken (1838), Ungeheure Heiterkeit. Taschenbuch des Frohsinns und der heiteren Laune (1838), Schmetterlinge. Tag- und Nachtfalter des Lebens (1839), Die Huldigungsfeier zu Königsberg. Eine Erinnerungsschrift (1840), Todtenkränze auf die Gruft Sr. Hochsel. Maj. Friedrich Wilhelm III (1840), Fidibus. Schelmen-Lieder (1842), Berliner Lichtbilder u. Schattenspiele (1843). Równocześnie prowadził praktykę lekarską w gabinecie przy Langgasse 504 (ul. Długa).
W 1842 roku po zatargu z wydawcą stracił posadę redaktora „Danziger Dampfboot”. Wyjechał do Berlina, gdzie objął redakcję czasopisma „Der Freimüthige. Journal für Literatur, Kunst und öffentliches Leben”, a od 1845 roku także „Der Volksrath. Zeitschrift für Unterhaltung, Kunst und öffentliches Leben”. Wydarzenia wiosny ludów 1848 roku na ziemiach niemieckich ponownie zbliżyły Laskera i Gerharda. Ten ostatni zaangażował się w walkę o demokratyzację życia publicznego i na początku maja 1848 roku zdecydował się kandydować do Reichstagu. 31 V 1848 złożył mandat radnego. Lasker z kolei napisał utwór głoszący idee rewolucji, który został włączony jako prolog do przedstawienia wystawionego w teatrze królewskim w Berlinie. Efektem ponownego nawiązania współpracy Laskera i Gerharda było opracowanie dotyczące wydarzeń 1848 roku w Niemczech, zatytułowane Des deutschen Volkes Erhebung im Jahre 1848, sein Kampf um freie Institutionen und sein Siegesjubel. Ein Volks- und Erinnerungsbuch für die Mit- und Nachwelt. Publikacja ta, zawierająca dokładny opis wydarzeń 1848 w krajach niemieckich, także w Wiedniu i w Berlinie, podająca nazwiska zabitych zarówno po stronie cywilów, jak i wojska, przytaczająca petycje ludności z poszczególnych krajów i regionów, patenty i orędzia królewskie, jest nieocenionym źródłem. Zaopatrzona w 20 litografii przedstawiających ważne postacie tych wydarzeń, została starannie wydana w drukarni C.F. Brockhausa. Książka znajduje się w wielu bibliotekach niemieckich, w Gdańsku zachowała się w dwu egzemplarzach. Nie odnotowują jej natomiast autorzy biografii Laskera.
W 1848 roku Lasker opuścił Berlin i udał się do Wrocławia; tam był redaktorem periodyków „Morgenzeitung”, „Falstaff” i „Quodlibet”; pracował też jako dramaturg w teatrze. W 1867 ponownie wrócił do Berlina, gdzie objął stanowisko sekretarza i dramaturga w Viktoriatheater.
