FALCK JEREMIASZ, miedziorytnik, rytownik, patron ulicy
Linia 7: | Linia 7: | ||
'''JEREMIASZ FALCK''' (1609 Gdańsk? – 3 II 1677 Gdańsk), miedziorytnik, rytownik (podpisywał się Polonus, Gedanensis), patron gdańskiej ulicy. Syn Michaela (około 1575 Toruń – kwiecień 1624 Gdańsk), profesora Gimnazjum w Toruniu, pastora w Langenau, od 1619 diakona w [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | kościele św. Bartłomieja]] w Gdańsku, oraz poślubionej w 1607 Sary Rossau, córki rajcy z Heiligenhafen (Szlezwik-Holsztyn), ponownie zamężnej za Nicolausa Hufauffa. Starszy brat Johanna (1620 – 1657(?)) i [[FALCK MICHAEL, pastor kościołów św. Bartłomieja i św. Katarzyny, profesor | Michaela]] (gdzie bliższe dane o ojcu).<br/><br/> | '''JEREMIASZ FALCK''' (1609 Gdańsk? – 3 II 1677 Gdańsk), miedziorytnik, rytownik (podpisywał się Polonus, Gedanensis), patron gdańskiej ulicy. Syn Michaela (około 1575 Toruń – kwiecień 1624 Gdańsk), profesora Gimnazjum w Toruniu, pastora w Langenau, od 1619 diakona w [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | kościele św. Bartłomieja]] w Gdańsku, oraz poślubionej w 1607 Sary Rossau, córki rajcy z Heiligenhafen (Szlezwik-Holsztyn), ponownie zamężnej za Nicolausa Hufauffa. Starszy brat Johanna (1620 – 1657(?)) i [[FALCK MICHAEL, pastor kościołów św. Bartłomieja i św. Katarzyny, profesor | Michaela]] (gdzie bliższe dane o ojcu).<br/><br/> | ||
W latach 1630–1639 uczył się w Gdańsku [[ZŁOTNICTWO | złotnictwa]], zapewne u [[RANTZENKRAMER PETER, złotnik, grawer | Petera Rantzenkramera]] i rytownictwa, zapewne u [[HONDIUS WILHELM, rytownik, kartograf | Wilhelma Hondiusa]]. W latach 1639–1646 pracował w Paryżu (powstała tam seria rycin ''Cztery pory roku''), od 1646 do 1649 w Gdańsku, gdzie na zamówienie [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] zrobił płytę miedziorytniczą z widokiem bramy triumfalnej wystawionej z okazji przyjęcia w Gdańsku królowej polskiej Ludwiki Marii Gonzagi. Wykonał ryciny przedstawiające [[ZŁOTA BRAMA | Złotą Bramę]] i umieszczone na niej poszczególne figury alegoryczne.<br/><br/> | W latach 1630–1639 uczył się w Gdańsku [[ZŁOTNICTWO | złotnictwa]], zapewne u [[RANTZENKRAMER PETER, złotnik, grawer | Petera Rantzenkramera]] i rytownictwa, zapewne u [[HONDIUS WILHELM, rytownik, kartograf | Wilhelma Hondiusa]]. W latach 1639–1646 pracował w Paryżu (powstała tam seria rycin ''Cztery pory roku''), od 1646 do 1649 w Gdańsku, gdzie na zamówienie [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] zrobił płytę miedziorytniczą z widokiem bramy triumfalnej wystawionej z okazji przyjęcia w Gdańsku królowej polskiej Ludwiki Marii Gonzagi. Wykonał ryciny przedstawiające [[ZŁOTA BRAMA | Złotą Bramę]] i umieszczone na niej poszczególne figury alegoryczne.<br/><br/> | ||
− | W latach 1649–1654 pracował na dworze królowej Szwecji Krystyny, uzyskując tytuł i pensję nadwornego sztycharza, miał pracownię w zamku królewskim. Nadal utrzymywał kontakty z Gdańskiem, w 1650 brał tu ślub, a po śmierci królowej Krystyny w 1655 powrócił do miasta. Z obawy przed oblężeniem Gdańska przez wojska szwedzkie ("potop" szwedzki) wyjechał w tym jeszcze roku do Kopenhagi. Nie znajdując tu zainteresowania przeniósł się do Amsterdamu, gdzie wykonał ryciny do katalogu kolekcji burmistrza Gerarda de Reynsta. W 1657 przeniósł się do Hamburga, | + | W latach 1649–1654 pracował na dworze królowej Szwecji Krystyny, uzyskując tytuł i pensję nadwornego sztycharza, miał pracownię w zamku królewskim. Nadal utrzymywał kontakty z Gdańskiem, w 1650 brał tu ślub, a po śmierci królowej Krystyny w 1655 powrócił do miasta. Z obawy przed oblężeniem Gdańska przez wojska szwedzkie ("potop" szwedzki) wyjechał w tym jeszcze roku do Kopenhagi. Nie znajdując tu zainteresowania przeniósł się do Amsterdamu, gdzie wykonał ryciny do katalogu kolekcji burmistrza Gerarda de Reynsta. W 1657 przeniósł się do Hamburga, m.in. wykonał tu 16 rycin o tematyce botanicznej, przedstawiających różne gatunki kwiatów i roślin. W 1664 powrócił na stałe do Gdańska.<br/><br/> |
− | Autor około 500 sztychów: scen biblijnych i alegorycznych, portretów, w tym portretu króla polskiego Władysława IV i jego żony Ludwiki Marii Gonzagi, polskich senatorów Łukasza Opalińskiego i Bogusława Radziwiłła, gdańszczan, wzorników wyrobów złotniczych, kopii miedziorytniczych obrazów historycznych i religijnych. Posługiwał się własnym stylem przy rytowaniu portretów: w owalu, z profilu; miedzioryty wykonywał głównie według portretów [[SCHULTZ DANIEL jr, artysta malarz | Daniela Schultza]]. Współpracował przy ilustrowaniu dzieł [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]].<br/><br/> | + | Autor około 500 sztychów: scen biblijnych i alegorycznych, portretów, w tym portretu króla polskiego Władysława IV i jego żony Ludwiki Marii Gonzagi, polskich senatorów Łukasza Opalińskiego i Bogusława Radziwiłła, gdańszczan, wzorników wyrobów złotniczych, kopii miedziorytniczych obrazów historycznych i religijnych. Posługiwał się własnym stylem przy rytowaniu portretów: w owalu, z profilu; miedzioryty wykonywał głównie według portretów [[SCHULTZ DANIEL jr, artysta malarz | Daniela Schultza]]. Współpracował przy ilustrowaniu dzieł [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]], rytował m.in. jego pierwszą znaną podobiznę (według portretu Helmicha Twenhusena), otwierającą ''Selenographię'' (1647).<br/><br/> |
9 VI 1650 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] poślubił Annę, córkę Arenda Mercatora (zm. 1643 Gdańsk) i Anny (ur. około 1595). Ojciec 1/ Gerhardta (13 VIII 1657 Królewiec – zmarłego 29 IV, pochowanego 8 V 1727 w kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku), od 1694 złotnika i miedziorytnika w Gdańsku, od 21 VII 1696 posiadającego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]], od 14 X 1697 w kościele św. Piotra i Pawła żonatego z Elisabeth (zm. 13 III 1725), córką Georga Spaldinga, ojca czwórki dzieci ochrzczonych w tymże kościele: Daniela Gottfrieda (ur. 29 VIII 1698), który 18 VI 1725 w tym samym kościele ożenił się z Florentine (chrzest 2 VII 1696), córką kupca Daniela Schupeliusa (1667–1725); 2/ Andreasa Gerharda (ur. 19 XII 1700), mistrza złotniczego, ożenionego około 1726 z Evą Juliane Kleinfeld; 3/ Anny Elisabeth (ur. 13 VII 1703) oraz 4/ Antona Jeremiasza (ochrzczonego 5 XII 1706), mistrza złotniczego, od 12 IX 1730 żonatego z Anną Christiną, córką Johanna Derschaua, po raz drugi od 22 XI 1734 z Anną Marią, córką Michaela Neuwerka; ojca siedmiorga dzieci.<br/><br/> | 9 VI 1650 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] poślubił Annę, córkę Arenda Mercatora (zm. 1643 Gdańsk) i Anny (ur. około 1595). Ojciec 1/ Gerhardta (13 VIII 1657 Królewiec – zmarłego 29 IV, pochowanego 8 V 1727 w kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku), od 1694 złotnika i miedziorytnika w Gdańsku, od 21 VII 1696 posiadającego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]], od 14 X 1697 w kościele św. Piotra i Pawła żonatego z Elisabeth (zm. 13 III 1725), córką Georga Spaldinga, ojca czwórki dzieci ochrzczonych w tymże kościele: Daniela Gottfrieda (ur. 29 VIII 1698), który 18 VI 1725 w tym samym kościele ożenił się z Florentine (chrzest 2 VII 1696), córką kupca Daniela Schupeliusa (1667–1725); 2/ Andreasa Gerharda (ur. 19 XII 1700), mistrza złotniczego, ożenionego około 1726 z Evą Juliane Kleinfeld; 3/ Anny Elisabeth (ur. 13 VII 1703) oraz 4/ Antona Jeremiasza (ochrzczonego 5 XII 1706), mistrza złotniczego, od 12 IX 1730 żonatego z Anną Christiną, córką Johanna Derschaua, po raz drugi od 22 XI 1734 z Anną Marią, córką Michaela Neuwerka; ojca siedmiorga dzieci.<br/><br/> | ||
Pochowany w kościele św. Piotra i Pawła. Patron ulicy w Gdańsku–[[STOGI |Stogach]] (do 1945 Siedlungsstraße). 31 V 2011 jego imię otrzymał gdański tramwaj Pesa Swing 120NaG nr 1028. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Pochowany w kościele św. Piotra i Pawła. Patron ulicy w Gdańsku–[[STOGI |Stogach]] (do 1945 Siedlungsstraße). 31 V 2011 jego imię otrzymał gdański tramwaj Pesa Swing 120NaG nr 1028. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 13:57, 21 sty 2024
JEREMIASZ FALCK (1609 Gdańsk? – 3 II 1677 Gdańsk), miedziorytnik, rytownik (podpisywał się Polonus, Gedanensis), patron gdańskiej ulicy. Syn Michaela (około 1575 Toruń – kwiecień 1624 Gdańsk), profesora Gimnazjum w Toruniu, pastora w Langenau, od 1619 diakona w kościele św. Bartłomieja w Gdańsku, oraz poślubionej w 1607 Sary Rossau, córki rajcy z Heiligenhafen (Szlezwik-Holsztyn), ponownie zamężnej za Nicolausa Hufauffa. Starszy brat Johanna (1620 – 1657(?)) i Michaela (gdzie bliższe dane o ojcu).
W latach 1630–1639 uczył się w Gdańsku złotnictwa, zapewne u Petera Rantzenkramera i rytownictwa, zapewne u Wilhelma Hondiusa. W latach 1639–1646 pracował w Paryżu (powstała tam seria rycin Cztery pory roku), od 1646 do 1649 w Gdańsku, gdzie na zamówienie Rady Miejskiej zrobił płytę miedziorytniczą z widokiem bramy triumfalnej wystawionej z okazji przyjęcia w Gdańsku królowej polskiej Ludwiki Marii Gonzagi. Wykonał ryciny przedstawiające Złotą Bramę i umieszczone na niej poszczególne figury alegoryczne.
W latach 1649–1654 pracował na dworze królowej Szwecji Krystyny, uzyskując tytuł i pensję nadwornego sztycharza, miał pracownię w zamku królewskim. Nadal utrzymywał kontakty z Gdańskiem, w 1650 brał tu ślub, a po śmierci królowej Krystyny w 1655 powrócił do miasta. Z obawy przed oblężeniem Gdańska przez wojska szwedzkie ("potop" szwedzki) wyjechał w tym jeszcze roku do Kopenhagi. Nie znajdując tu zainteresowania przeniósł się do Amsterdamu, gdzie wykonał ryciny do katalogu kolekcji burmistrza Gerarda de Reynsta. W 1657 przeniósł się do Hamburga, m.in. wykonał tu 16 rycin o tematyce botanicznej, przedstawiających różne gatunki kwiatów i roślin. W 1664 powrócił na stałe do Gdańska.
Autor około 500 sztychów: scen biblijnych i alegorycznych, portretów, w tym portretu króla polskiego Władysława IV i jego żony Ludwiki Marii Gonzagi, polskich senatorów Łukasza Opalińskiego i Bogusława Radziwiłła, gdańszczan, wzorników wyrobów złotniczych, kopii miedziorytniczych obrazów historycznych i religijnych. Posługiwał się własnym stylem przy rytowaniu portretów: w owalu, z profilu; miedzioryty wykonywał głównie według portretów Daniela Schultza. Współpracował przy ilustrowaniu dzieł Jana Heweliusza, rytował m.in. jego pierwszą znaną podobiznę (według portretu Helmicha Twenhusena), otwierającą Selenographię (1647).
9 VI 1650 w kościele św. Piotra i Pawła poślubił Annę, córkę Arenda Mercatora (zm. 1643 Gdańsk) i Anny (ur. około 1595). Ojciec 1/ Gerhardta (13 VIII 1657 Królewiec – zmarłego 29 IV, pochowanego 8 V 1727 w kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku), od 1694 złotnika i miedziorytnika w Gdańsku, od 21 VII 1696 posiadającego obywatelstwo Gdańska, od 14 X 1697 w kościele św. Piotra i Pawła żonatego z Elisabeth (zm. 13 III 1725), córką Georga Spaldinga, ojca czwórki dzieci ochrzczonych w tymże kościele: Daniela Gottfrieda (ur. 29 VIII 1698), który 18 VI 1725 w tym samym kościele ożenił się z Florentine (chrzest 2 VII 1696), córką kupca Daniela Schupeliusa (1667–1725); 2/ Andreasa Gerharda (ur. 19 XII 1700), mistrza złotniczego, ożenionego około 1726 z Evą Juliane Kleinfeld; 3/ Anny Elisabeth (ur. 13 VII 1703) oraz 4/ Antona Jeremiasza (ochrzczonego 5 XII 1706), mistrza złotniczego, od 12 IX 1730 żonatego z Anną Christiną, córką Johanna Derschaua, po raz drugi od 22 XI 1734 z Anną Marią, córką Michaela Neuwerka; ojca siedmiorga dzieci.
Pochowany w kościele św. Piotra i Pawła. Patron ulicy w Gdańsku–Stogach (do 1945 Siedlungsstraße). 31 V 2011 jego imię otrzymał gdański tramwaj Pesa Swing 120NaG nr 1028.