ŻYLICZ MACIEJ, profesor nauk biologicznych
| < Poprzednie | Następne > |
MACIEJ ŻYLICZ (ur. 21 IX 1953 Gdańsk), naukowiec. Syn Andrzeja Żylicza, inżyniera budowy okrętów, wykładowcy na Politechnice Wrocławskiej. Szkołę średnią ukończył we Wrocławiu. W latach 1972–1977 studiował na Uniwersytecie Gdańskim (UG) fizykę doświadczalną i biologię. W 1980 uzyskał doktorat z biochemii na Akademii Medycznej w Gdańsku ( Gdański Uniwersytet Medyczny), od 1986 doktor habilitowany (z zakresu biologii molekularnej), od 17 IV 1992 profesor tytularny, profesor zwyczajny od 1996. W latach 1980–1999 pracował na UG (w Zakładzie Biochemii, Katedrze Biologii Molekularnej Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii), tamże prorektor do spraw nauki (1990–1993); ponadto visiting professor w Instytucie Onkologii w University of Utah (1993–1994), w latach 1994–1999 kierownik Katedry Biologii Molekularnej i Komórkowej w Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG-AMG.
Od 1999 (po wygranym konkursie) kierownik Zakładu Biologii Molekularnej w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Specjalista w zakresie biologii molekularnej białek szoku termicznego. Jako pierwszy wyizolował i opisał biochemiczne własności białek opiekuńczych (1984). Jego badania umożliwiły prace nad nowymi metodami leczenia chorób nowotworowych, układu krążenia, układu odpornościowego i chorób wywołanych infekcją prionową.
Od 1973 związany z antykomunistyczną opozycją, między innymi w 1976 sygnatariusz „Listu 66” do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W latach 1980–1989 wiceprzewodniczący i przewodniczący Komisji Zakładowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” UG. Po ogłoszeniu stanu wojennego stał na czele strajku okupacyjnego na UG (13–15 XII 1981).
Od 1994 członek korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 2007 członek rzeczywisty), członek Polskiej Akademii Umiejętności, Academia Europaea, European Molecular Biology Organization (Europejska Organizacja Biologii Molekularnej, w latach 2003–2007 członek jej rady), American Society of Biochemistry and Molecular Biology (Amerykańskie Towarzystwo Biochemii i Biologii Molekularnej), Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina (Niemiecka Akademia Nauk Przyrodniczych Leopoldina), European Organisation for Research and Treatment of Cancer (Europejska Akademia do Badań nad Rakiem), senatu Max-Planck-Gesellschaft (Towarzystwo im. Maxa Plancka), Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Genetycznego. W latach 2001–2002 przewodniczący Komisji Nauk Podstawowych Komitetu Badań Naukowych. Od 2004 w Radzie Fundacji Nauki Polskiej, 20 V 2005 powołany na stanowisko prezesa zarządu. Doradca społeczny Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 3 IX 2010 do 5 VIII 2015.
W 1992 otrzymał Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza ( nagrody miasta Gdańska: kulturalne i naukowe), w 1999 laureat Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, w 2002 nagrody Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe; doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (2007), UG (2011) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (2013). Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1998), Medalem Leona Marchlewskiego (2001), Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (2006), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008).
Żonaty z Alicją (ur. 30 III 1952 Modzele Stare, województwo podlaskie), w 1971 absolwentką liceum w Zambrowie, w 1976 Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UG, do 1990 pracowniczki Instytutu Chemii UG, w 1992–1994 Wydziału Biologii UG, w 1995–2000 Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i Akademii Medycznej w Gdańsku, od 1985 doktora nauk chemicznych, od 1998 doktora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie biochemii (przewód w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu), od 2000 z mężem w Warszawie, od 2003 profesora (tytularnego), do 2019 zatrudnionej między innymi w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.
