ŁANGOWSKI BONIFACY, prawnik, poseł do Volkstagu
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:2_Bonifacy_Łangowski.jpg|thumb|Bonifacy Łangowski, ''Uwagi z Gdańska na czasie'', Gdańsk 1932]] | [[File:2_Bonifacy_Łangowski.jpg|thumb|Bonifacy Łangowski, ''Uwagi z Gdańska na czasie'', Gdańsk 1932]] | ||
| − | '''BONIFACY ŁANGOWSKI''' (5 V 1883 Barłogi koło Bartoszego Lasu w powiecie Kościerzyna – 11 I 1940 Stutthof), działacz polonijny. Syn rolnika Franciszka (zm. 1932) i Faustyny z domu Padasz. Brat stryjeczny [[ŁANGOWSKI ANTONI | Antoniego Łangowskiego]]. W 1902 zdał maturę w gimnazjum w Chojnicach, w 1910 ukończył w Berlinie studia prawnicze, odbył tam sądową praktykę i zdał egzamin asesorski. | + | '''BONIFACY ŁANGOWSKI''' (5 V 1883 Barłogi koło Bartoszego Lasu w powiecie Kościerzyna – 11 I 1940 Stutthof), działacz polonijny. Syn rolnika Franciszka (zm. 1932) i Faustyny z domu Padasz. Brat stryjeczny [[ŁANGOWSKI ANTONI, lekarz, działacz gdańskiej Polonii | Antoniego Łangowskiego]]. W 1902 zdał maturę w gimnazjum w Chojnicach, w 1910 ukończył w Berlinie studia prawnicze, odbył tam sądową praktykę i zdał egzamin asesorski. 22 X 1913 otworzył w Gdańsku kancelarię adwokacką (początkowo przy Hundegasse 19 (ul. Ogarna), w 1935 tamże pod nr. 83/84)), w 1919 także biuro notarialne przy Langgasse (ul. Długa). W początkach I wojny światowej zmobilizowany, stacjonował w Malborku. W 1927 mieszkał przy Reitbahn 3 (ul. Bogusławskiego), w 1938 przyjmował przy Elisabethwall 4 (ul. Wały Jagiellońskie).<br/><br/> |
| − | Podczas powstawania [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) był członkiem Komisji Szkolnej przy [[PODKOMISARIAT NACZELNEJ RADY LUDOWEJ W GDAŃSKU (1918–1919)| Podkomisariacie Naczelnej Rady Ludowej w Gdańsku]], polskim delegatem w [[ZGROMADZENIE KONSTYTUCYJNE II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | Zgromadzeniu Konstytucyjnym]], powołanym do opracowania projektu konstytucji przyszłego II WMG (domagał się gwarancji konstytucyjnych dla mieszkającej w Gdańsku ludności polskiej) i zastępcą członka Rady Stanu (Staatsratu), ustanowionej 5 III 1920 przez [[WYSOCY KOMISARZE LIGI NARODÓW, 1919–1939 | Wysokiego Komisarza Ligi Narodów]] i działającej do czasu powołania II WMG. | + | Podczas powstawania [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG) był członkiem Komisji Szkolnej przy [[PODKOMISARIAT NACZELNEJ RADY LUDOWEJ W GDAŃSKU (1918–1919)| Podkomisariacie Naczelnej Rady Ludowej w Gdańsku]], polskim delegatem w [[ZGROMADZENIE KONSTYTUCYJNE II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | Zgromadzeniu Konstytucyjnym]], powołanym do opracowania projektu konstytucji przyszłego II WMG (domagał się gwarancji konstytucyjnych dla mieszkającej w Gdańsku ludności polskiej) i zastępcą członka Rady Stanu (Staatsratu), ustanowionej 5 III 1920 przez [[WYSOCY KOMISARZE LIGI NARODÓW, 1919–1939 | Wysokiego Komisarza Ligi Narodów]] i działającej do czasu powołania II WMG. 27 XI 1919 w jego kancelarii podpisano notarialny akt zakupu kapielskia na [[WESTERPLATTE | Westerplatte]] przez działający w imieniu rządu polskiego Bank Związku Spółek Zarobkowych z Poznania. Współpracował z [[KRĘCKI FRANCISZEK LEON, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Franciszkiem Kręckim]], obok [[JEDWABSKI WOJCIECH ANTONI, działacz polonijny | Wojciecha Antoniego Jedwabskiego]] i [[KUBACZ FRANCISZEK, lekarz, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Franciszka Kubacza]] w listopadzie 1920 reprezentował polskich gdańszczan w Paryżu podczas rozmów o kształcie konwencji polsko-gdańskiej. Poseł gdańskiej Polonii do [[VOLKSTAG |Volkstagu]] I i II kadencji (1920–1923 i 1924–1927). Na forum gdańskiego parlamentu i w swoich odczytach oraz publikacjach bronił praw ludności polskiej w II WMG. W 1932 ukazała się w Gdańsku drukiem jego praca ''Uwagi z Gdańska na czasie''. Był jednocześnie radcą prawnym [[KOMISARIAT GENERALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W II WMG | Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w II WMG]], zasiadał w Sądzie Koleżeńskim Zarządu Okręgu ZHP w Gdańsku, był prezesem Zarządu Towarzystwa Pomocy Naukowej polskim studentom przy [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]], członkiem [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUKI I SZTUKI | Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki]] i Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w Gdańsku (w 1927 w wykazie członków nieaktywnych), w marcu 1922 należał do rady zawiązanego wówczas towarzystwa do walki z kasynem w Sopocie. Za swoją działalność otrzymał order „Polonia Restituta”. <br/><br/> |
| − | Współpracował z [[KRĘCKI FRANCISZEK LEON | Franciszkiem Kręckim]], obok [[JEDWABSKI WOJCIECH ANTONI | Wojciecha Antoniego Jedwabskiego]] i [[KUBACZ FRANCISZEK | Franciszka Kubacza]] w listopadzie 1920 reprezentował polskich gdańszczan w Paryżu podczas rozmów o kształcie konwencji polsko-gdańskiej. Poseł gdańskiej Polonii do [[VOLKSTAG |Volkstagu]] I i II kadencji (1920–1923 i 1924–1927). Na forum gdańskiego parlamentu i w swoich odczytach oraz publikacjach bronił praw ludności polskiej w II WMG. W 1932 | + | |
| − | Aresztowany 1 IX 1939, przetrzymywany w [[VICTORIASCHULE | Victoriaschule]] i w [[OBÓZ DLA POLAKÓW W NOWYM PORCIE | obozie dla Polaków w Nowym Porcie]], następnie wywieziony do [[OBÓZ STUTTHOF | obozu Stutthof]]. Rozstrzelany przez hitlerowców w masowej egzekucji (około | + | Aresztowany 1 IX 1939, przetrzymywany w [[VICTORIASCHULE | Victoriaschule]] i w [[OBÓZ DLA POLAKÓW W NOWYM PORCIE | obozie dla Polaków w Nowym Porcie]], następnie wywieziony do [[OBÓZ STUTTHOF | obozu Stutthof]]. Rozstrzelany przez hitlerowców w masowej egzekucji (około 2 km od obozu), w 1946 szczątki ekshumowano i złożono ostatecznie na [[CMENTARZ NA ZASPIE | cmentarzu na Zaspie]]. <br/><br/> |
| − | Żonaty był od 18 VII 1916 z Bronisławą z domu Kamrowską z Rożentalu pod Pelplinem (zm. 13 XII 1969 Nowy Jork, w wyniku napadu rabunkowego), działaczką Czerwonego Krzyża i Polskiej Misji Dworcowej w Gdańsku. Aresztowana w styczniu 1941 przebywała w obozie w Potulicach koło Nakła z córkami Marią (zamężną później w USA za Leonarda Clarka) i Aleksandrą (zamężną w USA za Edmunda Lipeckiego), następnie wywiezione zostały na roboty przymusowe do Stuttgartu. Syn Henryk (4 IX 1917 – 14 IV 1944), w 1937 maturzysta [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]] w Gdańsku i działacz harcerski, aresztowany w Warszawie i skazany 14 VII 1943 na sześć lat ciężkich robót, zmarł w szpitalu więziennym w Bojanowie pod Rawiczem. Drugi syn Józef, absolwent Gimnazjum Polskiego i szkoły morskiej, we wrześniu 1939 przebywał w rejsie, osiadł po wojnie w Nowym Jorku. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Żonaty był od 18 VII 1916 z Bronisławą z domu Kamrowską z Rożentalu pod Pelplinem (zm. 13 XII 1969 Nowy Jork, w wyniku napadu rabunkowego), działaczką Czerwonego Krzyża i Polskiej Misji Dworcowej w Gdańsku. Aresztowana w styczniu 1941 przebywała w obozie w Potulicach koło Nakła z córkami Marią (zamężną później w USA za Leonarda Clarka) i Aleksandrą (zamężną w USA za Edmunda Lipeckiego), następnie wywiezione zostały na roboty przymusowe do Stuttgartu. Syn Henryk (4 IX 1917 – 14 IV 1944), w 1937 maturzysta [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]] w Gdańsku i działacz harcerski, aresztowany w Warszawie i skazany 14 VII 1943 na sześć lat ciężkich robót, zmarł w szpitalu więziennym w Bojanowie pod Rawiczem. Drugi syn Józef, absolwent Gimnazjum Polskiego i szkoły morskiej, we wrześniu 1939 przebywał w rejsie, osiadł po wojnie w Nowym Jorku. <br/><br/> |
| + | Jego nazwisko umieszczono na tablicy na Domu Harcerza (zob. [[DWÓR MIEJSKI | Dwór Miejski]]), upamiętniającej gdańskich harcerzy poległych i pomordowanych podczas II wojny światowej. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 14:03, 7 gru 2023
BONIFACY ŁANGOWSKI (5 V 1883 Barłogi koło Bartoszego Lasu w powiecie Kościerzyna – 11 I 1940 Stutthof), działacz polonijny. Syn rolnika Franciszka (zm. 1932) i Faustyny z domu Padasz. Brat stryjeczny Antoniego Łangowskiego. W 1902 zdał maturę w gimnazjum w Chojnicach, w 1910 ukończył w Berlinie studia prawnicze, odbył tam sądową praktykę i zdał egzamin asesorski. 22 X 1913 otworzył w Gdańsku kancelarię adwokacką (początkowo przy Hundegasse 19 (ul. Ogarna), w 1935 tamże pod nr. 83/84)), w 1919 także biuro notarialne przy Langgasse (ul. Długa). W początkach I wojny światowej zmobilizowany, stacjonował w Malborku. W 1927 mieszkał przy Reitbahn 3 (ul. Bogusławskiego), w 1938 przyjmował przy Elisabethwall 4 (ul. Wały Jagiellońskie).
Podczas powstawania II Wolnego Miasta Gdańska (WMG) był członkiem Komisji Szkolnej przy Podkomisariacie Naczelnej Rady Ludowej w Gdańsku, polskim delegatem w Zgromadzeniu Konstytucyjnym, powołanym do opracowania projektu konstytucji przyszłego II WMG (domagał się gwarancji konstytucyjnych dla mieszkającej w Gdańsku ludności polskiej) i zastępcą członka Rady Stanu (Staatsratu), ustanowionej 5 III 1920 przez Wysokiego Komisarza Ligi Narodów i działającej do czasu powołania II WMG. 27 XI 1919 w jego kancelarii podpisano notarialny akt zakupu kapielskia na Westerplatte przez działający w imieniu rządu polskiego Bank Związku Spółek Zarobkowych z Poznania. Współpracował z Franciszkiem Kręckim, obok Wojciecha Antoniego Jedwabskiego i Franciszka Kubacza w listopadzie 1920 reprezentował polskich gdańszczan w Paryżu podczas rozmów o kształcie konwencji polsko-gdańskiej. Poseł gdańskiej Polonii do Volkstagu I i II kadencji (1920–1923 i 1924–1927). Na forum gdańskiego parlamentu i w swoich odczytach oraz publikacjach bronił praw ludności polskiej w II WMG. W 1932 ukazała się w Gdańsku drukiem jego praca Uwagi z Gdańska na czasie. Był jednocześnie radcą prawnym Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w II WMG, zasiadał w Sądzie Koleżeńskim Zarządu Okręgu ZHP w Gdańsku, był prezesem Zarządu Towarzystwa Pomocy Naukowej polskim studentom przy Technische Hochschule Danzig, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki i Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w Gdańsku (w 1927 w wykazie członków nieaktywnych), w marcu 1922 należał do rady zawiązanego wówczas towarzystwa do walki z kasynem w Sopocie. Za swoją działalność otrzymał order „Polonia Restituta”.
Aresztowany 1 IX 1939, przetrzymywany w Victoriaschule i w obozie dla Polaków w Nowym Porcie, następnie wywieziony do obozu Stutthof. Rozstrzelany przez hitlerowców w masowej egzekucji (około 2 km od obozu), w 1946 szczątki ekshumowano i złożono ostatecznie na cmentarzu na Zaspie.
Żonaty był od 18 VII 1916 z Bronisławą z domu Kamrowską z Rożentalu pod Pelplinem (zm. 13 XII 1969 Nowy Jork, w wyniku napadu rabunkowego), działaczką Czerwonego Krzyża i Polskiej Misji Dworcowej w Gdańsku. Aresztowana w styczniu 1941 przebywała w obozie w Potulicach koło Nakła z córkami Marią (zamężną później w USA za Leonarda Clarka) i Aleksandrą (zamężną w USA za Edmunda Lipeckiego), następnie wywiezione zostały na roboty przymusowe do Stuttgartu. Syn Henryk (4 IX 1917 – 14 IV 1944), w 1937 maturzysta Gimnazjum Polskiego w Gdańsku i działacz harcerski, aresztowany w Warszawie i skazany 14 VII 1943 na sześć lat ciężkich robót, zmarł w szpitalu więziennym w Bojanowie pod Rawiczem. Drugi syn Józef, absolwent Gimnazjum Polskiego i szkoły morskiej, we wrześniu 1939 przebywał w rejsie, osiadł po wojnie w Nowym Jorku.
Jego nazwisko umieszczono na tablicy na Domu Harcerza (zob. Dwór Miejski), upamiętniającej gdańskich harcerzy poległych i pomordowanych podczas II wojny światowej.
