COLLEGIUM MEDICUM
| < Poprzednie | Następne > |
COLLEGIUM MEDICUM. Instytucja uważana za pierwszą na ziemiach polskich izbę lekarską. Powstała około 1612 jako reakcja gdańskiego środowiska lekarskiego na działalność znachorów i innych przedstawicieli medycyny nieoficjalnej, których z racji posiadanego doświadczenia i praktyki zwanych empirykami (łaziebnicy, wędrowni uzdrowiciele, alchemicy, kaci, nawet profesorowie teologii Gimnazjum Akademickiego); stosowali oni zabiegi oparte na wierzeniach ludowych, magii, alchemii, ziołolecznictwie, czerpali z medycyny naukowej (niektóre zabiegi chirurgiczne).
Collegium działało na podstawie uzyskanych przez lekarzy gdańskich przywilejów Władysława IV z około 1636. Na czele stał dziekan, głównym zadaniem była ochrona zawodu lekarza, chirurga i aptekarza poprzez udzielanie prawa wykonywania zawodu oraz nadzór nad istniejącymi już praktykami. Rada Miejska Gdańska orzekła, że przywileje naruszają jej prawa, i nigdy nie uznała Collegium. Zatwierdzenie wcześniejszych przywilejów przez króla polskiego Jana Kazimierza w 1651 dało podstawę do opracowania statutów Collegium, które wobec sprzeciwu Rady Miejskiej nie weszły w życie. Działalność gdańskich lekarzy zmusiła jednak Radę Miejską do wydania w 1661 ordynacji dla fizyków miejskich. Regulowała ona między innymi prawo wykonywania zawodu i nadzoru nad lekarzami, wcielała tym samym w życie niektóre postulaty zawarte w statucie Collegium, jednocześnie podkreślała kompetencje Rady Miejskiej wobec środowiska medycznego.
Ponowna redakcja statutów Collegium w 1677, poza ustaleniem struktury, trybu nabycia członkostwa i zadań członków, kładła nacisk na stronę etyczną praktyki lekarskiej (zakaz podważania wobec pacjentów kompetencji innych lekarzy, zjednywania sobie pacjentów podstępem i w inny niegodny sposób, wtrącania się do leczenia prowadzonego przez kolegów, sporów w obecności nielekarzy). Także i ta próba uznania Collegium przez Radę Miejską zakończyła się niepowodzeniem. W 1703 Rada Miejska wydała ordynację medyczną, obowiązującą do 1793, podkreślając ponownie niepodważalne prawo nadzoru władz miejskich nad całym środowiskiem medycznym Gdańska.
