STĘPIŃSKI JAN KAZIMIERZ, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
JAN KAZIMIERZ STĘPIŃSKI (23 VII 1946 Gdańsk – 16 XII 2009 Gdańsk) lekarz ze specjalizacją I stopnia z diagnostyki laboratoryjnej, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Syn Jana (16 VIII 1905 – 24 XII 1980 Gdańsk), po powrocie z obozu jenieckiego w Murnau początkowo w Tczewie, następnie w Gdańsku–Wrzeszczu nauczyciela matematyki i fizyki oraz Anny, nauczycielki historii i biologii. Brat dwóch sióstr: najstarsza z trójki rodzeństwa Barbara została inżynierem budowy okrętów, najmłodsza Katarzyna Anna elektronikiem.
Edukację rozpoczął w Szkole Podstawowej nr 45 przy ulicy Matki Polki we Wrzeszczu, gdzie uczyła też jego matka. W 1963 absolwent III Liceum Ogólnokształcącego, w 1969 Wydziału Lekarskiego AMG. W czasie studiów należał do Studenckiego Koła Naukowego przy Pracowni Biochemii Klinicznej. Od 1969 na studiach doktoranckich, od 1972 do 1975 asystent naukowo-techniczny, w 1973 doktor w oparciu o rozprawę Regulacja aktywności akonitazy w nerce i mózgu szczura (promotor: prof. Stefan Angielski). W 1973 ukończył także specjalizację I stopnia z diagnostyki laboratoryjnej. W latach 1973–1976 pracował również w Państwowym Szpitalu Klinicznym Nr 1 w Gdańsku jako lekarz w laboratorium. Przebywał na stażach naukowych w klinikach nefrologicznych w Niemczech, w latach 1979–1980 na stażu w Uniwersyteckiej Klinice Nefrologicznej w niemieckim Wurzburgu. W 1975–1994 adiunkt, od 1975 do 1978 i ponownie od 1980 do 1987 pełnił funkcję opiekuna Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Biochemii Klinicznej AMG. W latach 1980–1985 także kierownik Laboratorium Dyżurnego Zakładu Biochemii Klinicznej, w 1980–1984 pracował w Laboratorium Analiz Pilnych, od 1995 w Pracowni Izotopowej.
W 1985, w oparciu o dorobek i rozprawę Wpływ litu i zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej na przemiany i transport metaboli tyków cyklu Krebsa w nerkach doktor habilitowany. W latach 1985–1986 był przedstawicielem asystentów i adiunktów w Senacie AMG. Od 1988 do 1990 przebywał na stażu w Zakładzie Genetyki Uniwersytetu Waszyngtońskiego w Seattle w Stanach Zjednoczonych. Podczas tego pobytu wykryto u niego białaczkę. Na okres leczenia pozostał w klinice w Stanach Zjednoczonych, gdzie poddał się przeszczepowi szpiku kostnego.
Od 1 VI 1994 profesor uczelniany AMG, od 1995 profesor tytularny. Od 1 X 1996 kierownik Zakładu Immunopatologii AMG. Pełnił również funkcję konsultanta do spraw immunologii klinicznej w Akademickim Centrum Klinicznym w Gdańsku oraz kierował Zespołem Badawczym Nefrologii Komórkowej i Molekularnej Instytutu Medycyny Doświadczalnej Państwowej Akademii Nauk. Od 2004 profesor zwyczajny AMG.
Od 1968 prowadził zajęcia ze studentami AMG (ćwiczenia, seminaria, wykłady z biochemii klinicznej oraz diagnostyki laboratoryjnej), ponadto szkolenia podyplomowe dla lekarzy w Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Był współautorem innowacyjnego systemu prowadzenia seminariów, polegającego na równoległym korzystaniu z zestawów przeźroczy i skryptów. Specjalista biochemii klinicznej i immunopatologii. Prowadził badania nad wzajemnym oddziaływaniem gospodarki kwasowo-zasadowej a metabolizmem komórkowym, farmakokinetyką i mechanizmami działania leków przeciwcukrzycowych z grupy sulfonylomoczników, mechanizmami nefrotoksycznego działania litu, zaburzeniami metabolicznymi obserwowanych w niewydolnościach nerek. Był między innymi autorem dwóch podręczników, dwóch skryptów dla studentów AMG.
Brał udział między innymi w Sympozjum Europejskich Towarzystw Biochemicznych w Budapeszcie (25–30 VIII 1974), w Zjeździe Europejskiego Towarzystwa do spraw Badań Metabolizmu Nerek w Smolenicach w Czechosłowacji (9–12 IV 1984), w X Międzynarodowym Zjeździe Nefrologicznym w Londynie (26–31 VII 1987), w Konferencji Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (20 III 1997), w Kongresie Nefrologii w Wiedniu (2–5 IX 2000), w III Konferencji im. Jakuba Parnasa we Lwowie (14–18 X 2000), w IV Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego w Juracie (5–7 V 2000), w XXXIX Congress of the Renal Association Europa Dialysis and Transplant Association w Kopenhadze (14–17 VII 2002), w XIII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego w Szczecinie (13–15 VI 2002), w XVI Sympozjum Polskiego Towarzystwa Endokrynologii Dziecięcej w Białowieży (27–30 IX 2006). Był współorganizatorem II Konferencji Biochemicznej im. Jakuba Parnasa w Gdańsku, zorganizowanej przy współpracy Polskiego i Ukraińskiego Towarzystwa Biochemicznego (11–13 IX 1998).
Był członkiem Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej, między innymi sekretarz i wiceprzewodniczący Oddziału Gdańskiego (1981–1986) oraz członek Zarządu Głównego (1983–1986). Należał do Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, między innymi członek Zarządu Głównego (1983–1986). W Polskim Towarzystwie Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej był wiceprzewodniczącym (2001). Ponadto członek Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego, Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Niemieckiego Towarzystwa Nefrologicznego, Międzynarodowej Federacji Chemii Klinicznej. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Analizy Klinicznej Komitetu Chemii Analitycznej Państwowej Akademii Nauk. Należał do Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” AMG (1980–1981), pełniąc w niej funkcję członka Prezydium i wiceprzewodniczącego. Członek-założyciel Kolegium Medycyny Laboratoryjnej, a także członek Międzynarodowej Federacji Chemii Klinicznej.
Odznaczony między innymi Srebrnym (1995) i Złotym (2002) Krzyżem Zasługi (1995), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2003), Medalem 50-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1995), Medalem „Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku” (2004). W 2006 otrzymał Nagrodę Zespołową Ministra Zdrowia za osiągnięcia naukowe w 2005 i badania nad oddziaływaniem hiperglikemii.
Od 1976 żonaty był z Magdaleną Ewą z domu Osayda (29 I 1957 – 17 V 2021 Gdańsk), technikiem analityki medycznej, ojciec Natalii (ur. 1986). Pochowany 19 XII 2009 na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim.
Bibliografia:
Angielski Stefan, Wspomnienie o prof. Janie Stępińskim, „Gazeta AMG”, nr 12, 2010, s. 36-37.
Konieczna Seweryna, Stępiński Jan (1946–2009), w: Ludzie Akademii Medycznej w Gdańsku, t. 17, redakcja tejże, Gdańsk 2015, s. 87-99.
Kronika, opracowali między innymi Eugeniusz Sieńkowski, Zbigniew Machaliński, Marek Bukowski, Jacek Halasz, Natalia Zabadała, „Annales Academiae Medicae Gedanensis”, t. 4–239, 1973–2009.
Lewko Barbara, Jan Kazimierz Stępiński (1946–2009), „Annales Academiae Medicae Gedanensis”, t. 40, 2010, s. 281-282.
