BULC ANDRZEJ, działacz opozycji demokratycznej

ANDRZEJ BULC (11 XI 1951 Przasnysz – 18 X 2023 Warszawa). Syn Władysława, żołnierza Armii Krajowej, i Zuzanny z domu Głowola. W Przasnyszu ukończył naukę w szkole podstawowej i zdał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej. Po maturze w czerwcu 1970 zdawał na studia wyższe, ale nie został przyjęty. Od września 1970 uczył się w Policealnym Studium Budownictwa Okrętowego w Gdańsku, które ukończył w styczniu 1973, uzyskując tytuł technika elektryka w zakresie elektrotechniki okrętowej. W latach 70. XX wieku studiował na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej, ale zrezygnował z nauki. Od 1 III 1973 zatrudniony był w Zakładach Okrętowych Urządzeń Elektrycznych „Elmor” w Gdańsku. Pracował początkowo jako elektryk na Wydziale Obsługi Statków, następnie jako kontrolera jakości na Wydziale TL.

Od 1978 związany był ze środowiskiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża (WZZ), był jednym z wydawców pisma „Robotnik Wybrzeża”. W 1979, po ujawnieniu skandalu obyczajowego z udziałem Edwina Myszka, oraz pojawiających się coraz większych podejrzeń co do jego współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa (SB), wszedł w jego miejsce do Komitetu Założycielskiego WZZ. W jego mieszkaniu przy ul. Konrada Wallenroda w Gdańsku–Wrzeszczu odbywały się spotkania działaczy WZZ. Należał do gron przywódców tej organizacji do czasu wyjazdu do Warszawy.

W 1978 był wielokrotnie zatrzymywany na 48 godzin przez SB, m.in. za kolportaż pisma „Robotnika Wybrzeża” 30 czerwca i 11 października, 17 grudnia za rozdawanie klepsydry informującej o obchodach kolejnej rocznicy wydarzeń Grudnia’ 70. Zatrzymania przekładały się na jego nieobecność w pracy. W grudniu 1978 otrzymał naganę z powodu „nieusprawiedliwionej” nieobecności (choć Dział Kadr „Elmoru” był informowany o zatrzymaniach). W maju 1979 Dział Osobowy sondował stanowisko Rady Zakładowej w sprawie możliwości zwolnienia go z pracy w formule bez wypowiedzenia. Rada Zakładowa 10 V 1979 wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy o pracę, ale w „trybie ustawowym”. 22 maja złożył odwołanie od decyzji o zwolnieniu w Terenowej Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy przy Prezydencie Miasta Gdańsku (przy ul. Piwnej 36/39), jednak bez pozytywnego skutku.

Zawiedziony również brakiem pomocy ze strony kolegów z WZZ wyjechał do Warszawy, gdzie mieszkali rodzice jego żony. W latach 1980–1981 pracował jako laborant w Biurze Badawczym ds. Jakości Stowarzyszenia Elektryków Polskich w Warszawie. Od września 1980 organizował i zaangażował się w działalność tamtejszej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”, został wybrany jej przewodniczącym. W początkowym okresie powstawania NSZZ przyjeżdżał często do Gdańska; wspólnie z Andrzejem Gwiazdą postulował m.in. powstanie wielu regionalnych struktur Związku, a nie jednej ogólnopolskiej. Uważał wówczas, że pojedyncza, scentralizowała formuła, będzie łatwiejsza do rozbicia przez przeciwników NSZZ. W lutym 1981 organizował społecznie Wszechnicę Robotniczą „Solidarności” przy Zarządzie Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność” w Warszawie. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 XII 198 został internowany w ośrodku odosobnienia w Warszawie–Białołęce. 21 VII 1982 wyszedł na wolność. W latach 1989–2005 przebywał w USA, powrócił do Polski. Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (w 2018). Pochowany na cmentarzu w Zerzniu w Warszawie. ArKa








Bibliografia:
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, akta paszporotwe.
Archiwum Zakładowe „Elmoru”, akta osobowe.
Kazański Arkadiusz, Bulc Andrzej, https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15342,Bulc-Andrzej.
https://afirmacja.info/2023/09/07/andrzej-bulc-zapomniani-bohaterowie-solidarnosci/.