CHIMIAK ANDRZEJ, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
ANDRZEJ CHIMIAK (12 III 1932 Lwów – 14 V 2023 Gdańsk), profesor Politechniki Gdańskiej (PG), specjalista z chemii organicznej, biochemii, peptydów. Syn Zygmunta (11 II 1897 Rudki koło Lwowa – 20 IX 1939 Modlin), porucznika łączności Legionów Polskich, majora Wojska Polskiego, szefa łączności Grupy Operacyjnej Piotrków, obrońcy Twierdzy Modlin w 1939, oraz Zofii z domu Panek (6 V 1900 – 20 II 1984 Gdańsk). Brat Macieja Zygmunta (4 I 1925 – 19 VII 2023 Sopot), lekarza, ftyzjatry, internisty.
W 1934 do września 1939 mieszkał z rodziną w Warszawie, podczas II wojny światowej we Lwowie. Od 1945 z rodziną w Sopocie. W 1950 uzyskał maturę w I Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Chrobrego w Sopocie. Od 1950 studiował na Wydziale Chemicznym PG, w 1954 absolwent studiów I stopnia, inżynier chemii organicznej, w 1956 absolwent studiów II stopnia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, mgr inż. chemik. W latach 1956–1997 pracownik PG, od 1962 doktor na podstawie rozprawy Trzeciorzędowy butyl jako grupa ochronna w syntezach peptydów. Po doktoracie przebywał na dziewięciomiesięcznym stażu naukowym w Instytucie Chemii Organicznej i Biochemii Czechosłowackiej Akademii Nauk w Pradze. Od 1968 docent, od 1971, na podstawie dorobku i pracy Studia nad nienaturalnymi aminokwasami a problem analogów oksytocyny i uzyskaniem doktor habilitowany (przewód na Wydziale Chemicznym PG), od 1978 profesor nadzwyczajny, od 1992 profesor zwyczajny. W latach 1973–1975 prodziekan Wydziału Chemicznego PG. Jednocześnie w latach 1957–1959 pracował w Pracowni nr 8 Zakładu Syntezy Organicznej PAN w Warszawie. Od 1979 do 1980 profesor na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley (USA). Od 1997 na emeryturze. W 2014 został wyróżniony tytułem Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej.
Autor publikacji z dziedziny chemii organicznej, peptydów i aminokwasów, m.in. z Janem Dobrowolskim Chemia analityczna (Warszawa 1972); tłumacz z języka angielskiego literatury chemicznej. Współtwórca siedmiu patentów, m.in. „Sposób otrzymywania kwasów hydroksamowych” (1985). W 1985–1995 był członkiem Komitetu Badań Morza, Sekcji Chemii Morza PAN, oraz Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w którym w latach 1993–1995 pełnił funkcję przewodniczącego Wydziału III. Członek Rady Naukowej Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie. Należał do Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Chemicznego, w 1971–1973 przewodniczący oddziału gdańskiego. W 1957 jeden z członków założycieli niezarejestrowanego w konsekwencji Klubu Katolików Wybrzeża „Ancora”. Wchodził w skład Prezydium Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” na PG w 1980–1981.
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980) i Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Żonaty z Janiną z domu Ładońską, sędzią Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku i prezes Sądu Rejonowego w Gdyni, ojciec Łukasza (ur. 1969), absolwenta Uniwersytetu Gdańskiego, doktora historii.
Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Wydział Chemiczny Politechniki Gdanskiej 1945–2017, red. Wojciech Chrzanowski, Gdańsk 2017, s. 70–71.
