GDAŃSKA CENTRALA INFORMACYJNA, organizacja promująca Gdańsk i ruch turystyczny
| < Poprzednie | Następne > |
GDAŃSKA CENTRALA INFORMACYJNA (Danziger Verkehrszentrale, DVZ), pierwsza gdańska organizacja mająca na celu profesjonalne promowanie miasta i ruchu turystycznego. Założona 15 IV 1907 w siedzibie Resursy Concordia przy Hundegasse 85 (ul. Ogarna). Powstała z inicjatywy oddolnej, w którą zaangażowani byli redaktorzy Adalbert Klein z „Danziger Zeitung” i Kurd Hertell z „Danziger Neueste Nachrichten” oraz badacz gospodarek państw dr Karl Thieß z Technische Hochschule Danzig (THD). Członkami DVZ byli przedstawiciele wolnych zawodów, właściciele dużych instytucji finansowych, hotelarze, restauratorzy i handlowcy.
Organizacja działała w zakresie szerokiej obsługi ruchu turystycznego i promocji miasta. Wykonywała zadania, które od początku XXI wieku leżą w kompetencji Gdańskiej Organizacji Turystycznej, Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, Gdańsk Convention Bureau. Organizowała duże imprezy branżowe, kulturalne i turystyczne (m.in. festyny, targi, kongresy i konferencje). Dostarczała informacji biurom podróży, świadczyła usługi przewodnickie, wydawała i sprzedawała własne przewodniki, mapy, foldery i informatory, ale też pomagała np. miastu w tego typ działaniach.
Pierwsze sygnowane przez DVZ przewodniki wydano już w 1908, m.in. serię informatorów „Danzig als Wohnstadt” („Gdańsk jako miasto do mieszkania”), „Danzig als Kongress-Stadt” („Gdańsk miastem kongresów”), a także „Danzig als Hochschulstadt” („Gdańsk miastem uczelnianym”). Miały one na celu zachęcać do osiedlania się w mieście, organizacji w Gdańsku targów, kongresów i konferencji oraz wyboru studiów na otwartej w 1904 THD. DVZ pośredniczyła w organizacji noclegów, jak i (najpóźniej w 1910) zorganizowała sieć niewielkich schronisk młodzieżowych i studenckich w regionie. Dzięki organizacji powstał pierwszy, stały punkt informacji turystycznej, który obsługiwał indywidualnych odbiorców. Biuro organizacji mieściło się na Langermarkt 19 I (Długi Targ). W 1910 lub 1911 otwarto dwa nowe punkty. Pierwszy znajdował się w ścisłym centrum przy Stadtgraben 8 i 12 (ul. Podwale Grodzkie), drugi w centrum Wrzeszcza przy Hauptstraße 120 (al. Grunwaldzka), oba funkcjonowały przynajmniej przez kolejne 10 lat. 23 XI 1912 DVZ zyskało nową siedzibę przy Stadtgraben 5 (ul. Podwale Grodzkie).
Do największych sukcesów DVZ można zaliczyć organizację (na wzór odbywających się w Niemczech) Gdańskiego Festynu Lotniczego (Danziger Fest- und Flugwoche), który odbył się 11–19 VI 1910 (zob. lotniska. Ostrów). W okresie I wojny światowej działalność DVZ została ograniczona, funkcjonowały jednak jej punkty informacyjne. DVZ pełniło wówczas funkcję punktu recepcyjnego dla uchodźców, wykorzystując doświadczenie w udzielaniu informacji i szerokie kontakty z branżą i władzą. Po 1918 organizacja wróciła do statutowej działalności, kierował nią Karl Bechler. W 1920 wydała jeden z pierwszych przewodników po II Wolnym Mieście Gdańsku (II WMG), w tym też czasie zyskała własne logo. W 1925 rozpoczęła wydawanie informatora „Danziger Wochenplan” („Gdański Harmonogram Tygodnia”), w którym można było znaleźć m.in. program teatralny, rozkłady komunikacji czy reklamy usług turystycznych.
W okresie międzywojennym Gdańsk stał się miejscem organizacji targów (tym zajmowały się Międzynarodowe Targi Gdańskie) i częściej pojawiały się w mieście zorganizowane grupy turystów z wycieczkowców. Pojawiła się potrzeba działań promujących Gdańsk poza granicami II WMG. W tym celu DVZ rozpisywało konkursy na plakaty reklamujące miasto. Po przejęciu władzy przez hitlerowców w organizacji wprowadzono zmiany, które motywowano kiepską sytuacją na rynku turystycznym. DVZ została podporządkowana Wydziałowi Propagandy i Oświecenia Publicznego Senatu II WMG.
Na czele organizacji stanął senator Paul Batzer, który był gwarantem, że DVZ będzie działało zgodnie z linią partii. Za cel obrano zwiększenie liczby turystów w Gdańsku, ze szczególnym naciskiem na grupy niemieckie. Wysokość opłaty członkowskiej w DVZ wynosiła wówczas 12 guldenów gdańskich. Gdańska Centrala Informacyjna funkcjonowała przynajmniej do 1942, lecz z uwagi na trwającą wojnę rozwój turystyki nie był możliwy.
Bibliografia:
Daniluk Jan, Jak dawniej promowano Gdańsk, https://historia.trojmiasto.pl.n166218.html; 20 IV 2022.
Olszewska Izabela, Das deutsche Danzig. Niemieckojęzyczne dokumenty życia społecznego o charakterze turystycznym jako narzędzie kreowania pamięci lokalnej, Acta Universitatis Lodziensis Folia Germanica, t. 14, 2018, s. 125–138.
