HEYLL CHRISTOPH, lekarz
| < Poprzednie | Następne > |
CHRISTOPH HEYLL (SOTERUS) (około 1499 Wiesbaden – 1585 Kołobrzeg), fizyk (lekarz) miejski w Gdańsku. Studiował w Lipsku, w 1525 uzyskał stopień magistra sztuki. W latach 1528–1530 kontynuował naukę w Montpellier i w Paryżu. W 1530 uzyskał tytuł doktora medycyny na uniwersytecie w Orange (południowa Francja). Od 1531 praktykował w Kołobrzegu, w 1533–1534 w Słupsku, w 1534–1536 w Królewcu, w 1537 na krótko ponownie w Kołobrzegu. W latach 1537–1547, nie przerywając praktyki lekarskiej, był wykładowcą łaciny i greki w gimnazjum w Elblągu. W latach 1547–1551 prowadził praktykę lekarską w Gdańsku i być może już wówczas pełnił przejściowo obowiązki fizyka miejskiego. Od 1551 nauczyciel łaciny i greki w Koszalinie, zimą 1555/1556 pracował w Kołobrzegu. Od 1 V 1556 do jesieni 1558 był fizykiem miejskim w Gdańsku. Po opuszczeniu Gdańska przebywał w Stargardzie na Pomorzu Zachodnim, od 1562 w Kołobrzegu. Autor prac z zakresu dydaktyki i filozofii, wydał z własnym komentarzem prace Galena i Bertruccia. Korespondował m.in. z Janem Dantyszkiem, przyjaźnił się z Andreasem Aurifaberem, zrezygnował z propozycji zostania lekarzem biskupa warmińskiego Stanisława Hozjusza (na warunek przejścia na katolicyzm nie wyraziła zgody jego żona). Zgromadził znaczną bibliotekę, w książkach na marginesach dopisywał liczne uwagi. Zachowała się jego autobiografia (i itinerarium (wykaz miejsc pobytu) z lat 1499–1562), podał również informacje o narodzinach dzieci i karierze synów.
Od 1537 żonaty był z Walburgią, córką Heinricha von Damitz, burmistrza Kołobrzegu. Ojciec czterech córek i czterech synów. Najstarszy syn, Heilmann (1 I 1538 Elbląg – 14 XI 1570 Kwidzyn), po studiach w Lipsku i Wittenberdze, był od 1566 do śmierci pastorem w Kwidzynie. Drugi syn, Heinrich (15 VI 1539 Elbląg – pochowany 11 XII 1605 w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny (NMP)) był początkowo aptekarzem w Elblągu, od 1577 do śmierci kierował w Gdańsku apteką miejską (Rats-Apotheke przy Kohlenmarkt (Targ Węglowy); apteki). Trzeci z synów, Christoph (30 IX 1548 Gdańsk – maj 1623 Gdańsk), po studiach we Frankfurcie nad Odrą (1569) i Roztoku (Rostock) (1571) był na Starym Mieście w Gdańsku od 1585 ławnikiem, w 1593 conseniorem, w 1594 seniorem, od 1605 rajcą, w 1606 i 1621 sędzią, w 1616 kamlarzem. Nie są znane losy (zmarłego młodo?) ostatniego syna Hansa Alberta (ur. 1544 Elbląg), jak i córek Anny (ur. 23 I 1541 Elbląg), Marthy (ur. 11 VIII 1543 Elbląg), Dorothei (ur. 6 XI 1545 Elbląg) i Barbary (ur. 1551 Gdańsk).
Pokolenie jego wnuków reprezentowało zwłaszcza dwóch Heinrichów, gdańskich aptekarzy. Z nich Heinrich (29 VII 1582 Gdańsk – pochowany 29 VII 1632 w kościele NMP w Gdańsku), syn Heinricha, ukończył gdańskie Gimnazjum Akademickie, w 1600 studiował w Wittenberdze, do 1602 w Montpellier, w 1606–1607 studiował anatomię i chirurgię w Padwie, w 1607–1608 anatomię oraz botanikę w Bazylei, uzyskał tam również tytuł doktora medycyny. Po studiach powrócił do Gdańska, gdzie prowadził także praktykę lekarską. Podobnie jak jego dziadek zgromadził znaczną, fachową bibliotekę (ponad 200 dzieł z zakresu medycyny, farmacji i botaniki). 15 XII 1615 w kościele NMP ożenił się z Barbarą, córką Martina von Schlege, komendanta twierdzy w Wisłoujściu.
Bibliografia:
Günther Otto, Dr. Christophorus Heyl, „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”, H. 44, 1902, s. 243–264.
Nowak Zbigniew, Heyll Henryk, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, Gdańsk 1994, s. 201.
Stanisław Sokół, Heyll Krzysztof, w: Polski Słownik Biograficzny, 9, 1960/1961, s. 502–503.
Sokół Stanislaw, Pelczar Maria, Księgozbiór gdańskich lekarzy Krzysztofa i Henryka Heyllów, Gdańsk 1963.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 139.
