AKADEMICKI ZWIĄZEK MORSKI
| < Poprzednie | Następne > |
AKADEMICKI ZWIĄZEK MORSKI (AZM; od 1965 Akademicki Klub Morski), założony w 1931 w Krakowie. W okresie II Rzeczypospolitej Polskiej jego oddziały funkcjonowały w Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Lwowie, Poznaniu, Wilnie i Warszawie – z Zarządem Głównym i Radą Naczelną. Ideą powołania organizacji było zapoznanie akademików z zagadnieniami morskimi. Zgodnie z deklaracją ideową AZM w prowadzeniu działalności sportowo-żeglarskiej względy propagandowo-społeczne miały mieć priorytet nad celami sportowymi. Sport był pojmowany jako metoda wychowania młodych według twardych reguł życia morskiego.
Szkolenie śródlądowe realizowano w oddziałach na akwenach położonych niedaleko siedzib, szkolenie morskie odbywało się na obozach w Jastarni. Oddział AZM w Gdańsku został założony 28 II 1932 (głównie przez studentów Wydziału Techniki Okrętowej i Lotniczej, między innymi Olgierda Jabłońskiego, Jana Bartoszczyka, Zbigniewa Międzybrodzkiego, Władysława Stępnia i Witolda Urbanowicza) – nastąpiło to w efekcie dążeń polskich studentów Technische Hochschule Danzig do stworzenia organizacji o podobnym charakterze jak Akademischer Segler-Verein, który skupiał studentów niemieckich. Po trzech latach szeregi gdańskie AZM liczyły 130 członków.
Oddział dysponował jachtami „Wojewoda Pomorski”, „Panna Wodna” oraz „Janek”. Członkowie brali udział w rejsach szkoleniowych po wodach Zatoki Gdańskiej, także do portów krajów bałtyckich. Siedziba oddziału mieściła się przy Heeresanger 11 (al. Legionów), pierwsza przystań jachtów znajdowała się przy Szańcu Mewim. W latach następnych jachty AZM wraz z jednostkami Polskiego Klubu Morskiego znalazły przystań w fosie twierdzy Wisłoujście.
Po II wojnie światowej reaktywowano oddziały AZM w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu i Warszawie, powołano również nowe oddziały w Gliwicach, Łodzi, Szczecinie i Wrocławiu. Instruktorzy i członkowie gdańskiego oddziału AZM brali udział w pierwszych powojennych kursach, które odbywały się w Jastarni, Trzebieży, w lipcu i sierpniu 1948 w Wisłoujściu. W kwietniu 1949, pod pretekstem reorganizacji sportu, AZM został rozwiązany. Gdański oddział AZM przekształcono w Sekcję Żeglarską Akademickiego Zrzeszenia Sportowego przy Politechnice Gdańskiej (PG). W 1953 utworzono dodatkową przystań w Płoni, która stała się bazą jachtów pływających po Wiśle Śmiałej ( Wisła) i Zalewie Wiślanym.
W 1956 reaktywowano częściowo samodzielny Klub Morski Akademickiego Związku Sportowego przy PG. W 1965 zmieniono nazwę na Akademicki Klub Morski AZS. W 1967 klubową przystań AKM przeniesiono do Górek Zachodnich, podejmując decyzję o stopniowej rezygnacji z przystani w Płoni i Wisłoujściu. Całkowite przeniesienie sprzętu do Górek Zachodnich zakończyło się w 1975.
Członkowie AKM odbyli wiele rejsów klubowych o dużym znaczeniu dla polskiego żeglarstwa, między innymi jachtem „Swarożyc III” (kpt. Wacław Liskiewicz) na Spitsbergen (1967). Krystyna Chojnowska-Liskiewicz na jachcie „Mazurek” jako pierwsza na świecie kobieta samotnie opłynęła kulę ziemską. Jerzy Wąsowicz, dowodzący własnym jachtem „Antica”, odbył wiele wypraw, między innymi rejs wokółziemski (1991–1997) i wokół przylądka Horn (1998–2000). Od 2011 AKM działa jako niezależne stowarzyszenie. Biuro i przystań klubu mieszczą się w Górkach Zachodnich przy ul. Stogi 18.
