BASZTA ŁABĘDŹ
| < Poprzednie | Następne > |
BASZTA ŁABĘDŹ, na Targu Rybnym. Wybudowana w 2. połowie XV wieku (prawdopodobnie podczas wojny trzynastoletniej w latach 1454–1466), cylindryczna, ceglana, z płaskim ścięciem od strony zachodniej, nakryta dachem w formie ściętego stożka, o średnicy około 8,7 m, wysokości około 14,5 m, grubość murów w poziomie przyziemia około 2,3 m. Znajdowała się w północno-wschodnim narożniku murów obronnych, była najdalej na północ wysuniętym elementem fortyfikacji średniowiecznych Głównego Miasta.
Poprzedzała ją wzniesiona w 2. połowie XIV wieku przez Krzyżaków baszta Rybacka, zlokalizowana w południowo-zachodnim narożniku przedzamcza, ryglująca dostęp do zamku od strony Głównego Miasta oraz kontrolująca port na Motławie. W roku 1454 rozebrana przez gdańszczan, którzy do budowy baszty Łabędź wykorzystali jej fundamenty. Nowa przypominała wyglądem poprzednią. Zwrócono jedynie kierunek ostrzału w stronę zamczyska, płaskie ścięcie umieszczono od strony miasta, była też wyższa niż obecna (zachowały się z niej trzy dolne kondygnacje). W XVI wieku w miejsce najwyższej kondygnacji wprowadzono nową, o konstrukcji szkieletowej, otoczoną cienką ceglaną ścianą ze stosunkowo dużymi oknami, ułatwiającymi obserwację portu. W późniejszych stuleciach stopniowo traciła znaczenie obronne, opleciona ciasną zabudową niedużych kamieniczek.
W roku 1945 poważnie ucierpiała, całkowitemu zniszczeniu uległa sąsiednia zabudowa. W 1967 odrestaurowana w kształcie nadanym jej w początku XVI wieku. Do roku 1970 widoczny był na jej murze wodowskaz pokazujący zasięg wód wielkiej powodzi z 11 IV 1829 (około 1,6 m ponad poziom ulicy).
