WOJNARSKI JAN, działacz polityczno-społeczny, patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
JAN WOJNARSKI (18 VII 1913 Kraków – 21 IV 1994 Kraków), działacz polityczny. Syn malarza i grafika Jana (1 XII 1879 – 14 X 1937), profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i Kazimiery z domu Musiałowicz. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szkoły Podchorążych we Włodzimierzu Wołyńskim. Uczestnik kampanii 1939. Do Gdańska przybył 8 IV 1945 wraz z bratem Krzysztofem, zamieszkał w Oliwie przy ul. Krzywoustego 15. Początkowo był zastępcą „tymczasowego burmistrz miasta Oliwy” Hermana Klatta (pochodzącego z Łodzi mieszkańca Oliwy, tłumacza przy Armii Czerwonej) w utworzonym w kwietniu z polecenia Komendantury Wojennej Armii Czerwonej Tymczasowym Zarządzie Miejskim Gdańsk-Oliwa. Używał tytułu „tymczasowy zastępca burmistrz miasta Oliwy”, zajmował się sprawami organizacyjnymi i ogólnymi. Po aresztowaniu 3 V 1945 Hermana Klatta (figurował na liście osób mającej drugą grupę narodowościową, Niemiecka Lista Narodowościowa), przejął jego funkcję. Tytułowany był „występującym w charakterze reprezentanta Zarządu Miejskiego miasta Gdańsk w zakresie zleconych spraw lokalnych przedmieścia Oliwy”. W sprawozdaniu z sierpnia 1945 (za okres od kwietnia do lipca) sam oświadczył: "skomplikowany ten tytuł odpowiadał dawnemu popularnemu burmistrzowi i trudno się dziwić, że … szereg nie uświadomionych stron nazywało mnie [tak] nieprzepisowo, a co gorsze, tytułowano mnie w ten niewłaściwy sposób na piśmie, w związku z czem miałem wiele przykrości”. Mimo to dążył do usamodzielnienia Oliwy wobec Gdańska, uważając, że władze Gdańska nie są jeszcze zdolne do odpowiedniego administrowania rozległym obszarem. Doprowadził do pierwszych akcji wysiedleńczych z Oliwy (do 25 czerwca – 2500 osób pochodzenia niemieckiego, głównie z obecnych ul. Poznańskiej i Majdera). Autor pierwszego planu Oliwy z polskimi nazwami ulic, wydanego 2 IX 1945. Po ustaleniu jesienią 1945 granic administracyjnych Gdańska (zob. administracyjny podział) zrezygnował z urzędu i podjął pracę w porcie w Gdyni. Z chwilą powołania w 1950 Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) – prezes zarządu okręgu gdańskiego, w latach 1957–1968 członek Komisji Krajoznawczej Zarządu Głównego PTTK, założyciel biblioteki w Klubie Turysty przy ul. Długiej 45. Opracował m.in. koncepcję przebiegu 23 szlaków turystyki pieszej, obejmującej zarówno okolice Gdańska, jak i całego Pomorza Wschodniego (częściowo z sąsiednimi województwami: olsztyńskim, bydgoskim i koszalińskim). W latach 1963–1970 (kiedy przeszedł na emeryturę) pracował w Wojewódzkim Ośrodku Informacji Turystycznej w Krakowie. 8 IX 2006 przy ul. Obrońców Westerplatte 34 (budynek biblioteki publicznej) odsłonięto tablicę pamiątkową z nie do końca poprawnym napisem (pominięto osobę H. Klatta): „W TYM BUDYNKU W ROKU 1945 UTOWRZONO / PIERWSZĄ / PLACÓWKĘ AMISNISTRACJI POLSKIEJ / KTÓREJ ORGANIZATOREM BYŁ / JAN WOJNARSKI / ZAŁUŻONY DZIAŁACZ PTTK” (uroczystości towarzyszyło otwarcie wystawy malarstwa i grafiki jego ojca). Jego imię nosi ul. w Matarni.
