POLAK ADOLF, profesor Politechniki Gdańskiej, radny
| < Poprzednie | Następne > |
ADOLF POLAK (15 VI 1890 Lwów – 22 IV 1967 Gdańsk), profesor Politechniki Gdańskiej (PG), radny Gdańska. Syn Franciszka i Marii z domu Bogdar. W 1908 ukończył we Lwowie Gimnazjum nr III i rozpoczął studia na Oddziale Maszynowym Wydziału Mechanicznego Cesarsko-Królewskiej Szkoły Politechnicznej we Lwowie. Naukę przerwał w chwili wybuchu I wojny światowej, służył jako mechanik-elektryk w cesarsko-królewskiej marynarce wojennej Austrii, na okrętach i w bazie w Puli (obecnie Chorwacja). Po powrocie do Polski w 1918 zmobilizowany, do 1921 służył w formacjach technicznych, między innymi w warsztatach elektryczno-mechanicznych we Lwowie.
Zdemobilizowany w stopniu kapitana, w latach 1921–1922 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, inżynier-mechanik (za wyniki w nauce zwolniony z pisania pracy dyplomowej, zdał tylko końcowy egzamin ustny). W 1922 adiunkt i konstruktor w Katedrze Silników Tłokowych na tym Wydziale, w 1938 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od marca 1939 kierownik Katedry Elementów Maszyn, po otrzymaniu w tym roku tytułu profesora kierownik Katedry Silników Spalinowych tejże uczelni, przemianowanej na w Lwowski Instytut Politechniczny. Współpracował z przemysłem (np. w 1925 uruchomiono w warszawskiej fabryce „Parowóz” opracowany przez niego pierwszy w Polsce wysokoprężny silnik spalinowy diesla, współpracował z Zakładami „Lilpop” w Warszawie czy z Zakładami „Cegielski” w Poznaniu). Podczas II wojny światowej przebywał we Lwowie, wykładał na tajnych kursach politechnicznych..
Od 1 VII 1945 kierownik Katedry Elementów Maszyn na Wydziale Mechanicznym PG. Od 1950 profesor zwyczajny, od 1951 kierownik Katedry Budowy Maszyn Parowych. W 1953 uzyskał stopień doktora nauk technicznych, od 1959 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od 1960 na emeryturze.
Przeciwnik zakupu obcych licencji, orędownik rodzimej myśli technicznej i niezależności gospodarczej. Konstruktor pierwszych budowanych w Polsce wysokoprężnych silników spalinowych, m.in. pod jego kierownictwem zaprojektowano zespół napędowy do statku s/s „Sołdek”. Produkowane według jego projektów konstrukcje miały nowatorski charakter, np. projekt parowej maszyny okrętowej głównej ML 8a i turbiny okrętowej na parę wylotową z szybkobieżną przekładnią zębatą. Opracował projekt eksperymentalnego silnika wysokoprężnego o wysokim doładowaniu. Zainicjował utworzenie archiwów konstrukcyjnych.
Od 1954 członek korespondencyjny Polskiej Akademii Nauk. W latach 1954–1958 członek Miejskiej Rady Narodowej. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), Złotym Krzyżem Zasługi (1951). Kawaler. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Kwaterze Profesorów. 14 XI 1985 na Wydziale Budowy Maszyn PG odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową, jego imię nadano jednej z sal w Gmachu Głównym.
