JEZIORO PTASI RAJ

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Widok na marinę Narodowego Centrum Żeglarstwa, Jezioro Ptasi Raj i Groblę Sobieszewską (u góry, z prawej)
Grobla oddzielająca jezioro od Wisły Śmiałej, 2021
Jezioro Ptasi Raj

JEZIORO PTASI RAJ, w rezerwacie przyrody Ptasi Raj, przy Górkach Wschodnich, największe na obszarze Gdańska, o stale zmniejszającej się powierzchni (w 2005: 51,8 ha), płytkie (średnia głębokość 1,3 m, maksymalna głębokość 2,6 m). Do 1945 roku pod nazwą Messina, od imienia hiszpańskiego statku, który w roku 1866 utknął tu na mieliźnie.

Oddzielone od Zatoki Gdańskiej tzw. Mierzeją Messyńską, od Wisły Śmiałej ( Wisła) zbudowaną w XIX wieku kamienną groblą o długości około 1 km i szerokości 1,5 m (tzw. Grobla Sobieszewska). Swoje powstanie i istnienie zawdzięcza siłom natury (Morze Bałtyckie, Wisła) i działalności człowieka. Jest zbiornikiem przybrzeżnym o poligenetycznym założeniu misy. Najważniejszym momentem powstania jeziora było pojawienie się w 1840 (w wyniku zatoru lodowego) Wisły Śmiałej oraz wybudowanie kamiennej grobli (istniała już w 1888). Ostateczne zamknięcie jeziora związane jest z powstaniem Mierzei Messyńskiej. Współcześnie na grobli oddzielającej od zachodu jezioro od Wisły Śmiałej zamontowane są dwa przepusty. Umożliwiają one stałą wymianę wód rzecznych i jeziornych. Dodatkowo, podczas wysokich stanów wód wywołanych cofkami w ujściowym odcinku Wisły Śmiałej, następują powierzchniowo przelewy przez groblę.

Powierzchnia jeziora ulega stałemu zmniejszeniu: w latach 1995–2005 o 10 ha. Ewolucja jeziora najbardziej dynamicznie zachodzi od strony północnej, czego przyczyną jest wypłycanie na skutek morfodynamiki pasa mierzejowego, oraz od strony południowo-wschodniej, gdzie obserwuje się silne zarastanie zbiornika. Wypłycanie się jeziora od strony Mierzei Messyńskiej postępuje na skutek zasypywania. W efekcie izobata 0,5 m przesunęła się o około 100 m, a izobata 1 m o około 50 m w głąb jeziora. RC

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania