HEYSE ERNST GOTTFRIED, lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego
| < Poprzednie | Następne > |
ERNST GOTTFRIED HEYSE (6 III 1657 Gdańsk – 28 VIII 1692 Gdańsk), lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego. Syn pastora Abrahama Heysego. Pierwsze nauki pobierał w domu u prywatnych nauczycieli, w napisanym później życiorysie twierdził, że opanował wówczas podstawy łaciny, gramatyki, retoryki, poezji, matematyki i muzyki. 29 V 1671 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, uczęszczał na zajęcia z fizyki, anatomii i medycyny pod opieką profesora Georga Segera. Był jednym z aktywniejszych uczestników uczniowskich dysput, przedstawiał m.in. swoje rozważania o sercu, kończył pobyt w Gimnazjum mową o przyrodoznawstwie pod opieką Samuela Schelwiga.
3 VI 1678 wyjechał z Gdańska do Lipska, do którego przybył 21 tego miesiąca. Studiował u profesora chirurgii i anatomii Johanna Bohna (uczył się u niego także prywatnie), brał udział w zajęciach z matematyki, statyki, mechaniki i optyki. W 1680 prowadził dysputę De concretione corporum. Po dwuletnim pobycie w Lipsku (w którego trakcie wyjeżdżał do Jeny, Erfurtu, Drezna i Wittenbergi) wyruszył do Lejdy. Podróżował przez Magdeburg, Helmstedt, Hamburg, Bremę, Emden, Groningen i Amsterdam, zawierając po drodze znajomości z medykami-praktykami. Podczas nauki na uniwersytecie w Lejdzie chorował na febrę. Podróżował po Francji (w Paryżu spędził pięć miesięcy), Anglii i Włoszech, na tamtejszych uniwersytetach dokształcał się z chemii i botaniki. W czerwcu 1682 w Montpellier uzyskał tytuł bakałarza, w trzy miesiące później doktora medycyny.
Po powrocie w 1683 do Gdańska pracował jako lekarz, jednocześnie prowadził badania w dziedzinie anatomii. W 1681 opublikował rozprawę zmarłego w tym roku Charlesa Drelincourta Experimenta anatomica, ex vivorum sectionibus petita. W grudniu 1687 gdańska Rada Miejska powołała go na stanowisko profesora medycyny i fizyki w Gimnazjum Akademickim, był wykładowcą w Katedrze Anatomii. Wprowadzony został uroczyście do Gimnazjum 22 I 1688, wiersz gratulacyjny z tej okazji dedykował mu Theodor Bernard Schäffer. Sam również był autorem okolicznościowych utworów, m.in. w 1678 gratulacyjnego dla obejmującego urząd protoscholarchy burmistrza Christiana Schrödera, żałobnego po śmierci Johanna Petera Titiusa (1689) oraz żałobnego po śmierci teścia (1690).
12 X 1687 w kościele Najświętszej Marii Panny poślubił Virginię Renatę (11 XI XI 1666 Gdańsk – pochowana 5 X 1709 w NMP), córkę lekarza Johanna Fabritiusa (Schmiedta) i jego drugiej żony Anny Marii Reich. Zmarł nagle u szczytu kariery, bezdzietnie. Pochowany 1 IX 1692 w kościele św. Jana. Utwór żałobny (wydany 1693) poświęcił mu diakon kościoła NMP Benedict Figk.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 221.
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku, Gdańsk 1993 (przez indeks).
Nadolski Bronisław, Wyjazdy młodzieży gdańskiej na studia zagraniczne w XVII wieku, „Rocznik Gdański” 1966, t. 24, s. 212.
Jackowska Krystyna, Szarszewski Adam, Paluchowski Piotr, Portrety gdańskich lekarzy (XVI–XVIII wiek), Gdańsk 2015, s. 148–151.
Praetorius Ephraim, Athenae Gedanenses sive commentarius historico-chronologicus succinctus originem et constitutionem Gymnasii Dantisci… itemque recensionem superiorum ejus antistitum..., Lipsiae 1713, s. 145–146.
Schwarz Friedrich, Heyse Ernst Gottfried, w: Altpreussische Biographie, Bd. 1, 1936, s. 275.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 394.
