SANDER ROBERT, dziennikarz
| < Poprzednie | Następne > |
ROBERT SANDER (4 V 1878 Gdańsk – 27 VI 1973 Stendal, Brandenburgia), dziennikarz, sportowiec. Syn Georga Sandera. Po uzyskaniu w Gdańsku średniego wykształcenia pracował w „Danziger Zeitung”, jako naoczny świadek relacjonował w niej otwarcie Przekopu Wisły) (31 III 1895). Przebywał w Kilonii, gdzie w towarzystwie gimnastycznym (Kieler Turnverein) zapoznał się z grą w piłkę nożną. Około 1898 wyjechał na Daleki Wschód, gdzie pracował jako spedytor handlowy na Jawie, w Chinach i na wyspie Samoa, brał także udział jako żołnierz w pacyfikacji tzw. powstania bokserów (1900). Podczas pobytu w Chinach grał w piłkę nożną i i uczył się tajników treningu lekkoatletycznego Anglików i Amerykanów w International Sportclub w Tiencinie (np. głęboki start sprintera, nazywany „ręczną sprężyną”, podwójny obrót przy rzucie dyskiem, szkocki skok wzwyż z boku). W 1903 powrócił do Gdańska, rozpoczynając pracę w dziale sportowym „Danziger Zeitung”, z którego przeszedł do redakcji sportowej „Danziger Neueste Nachrichten”, gdzie pracował do 1921.
18 IV 1903 współzałożyciel, m.in. z inżynierem z Gdańskiej Fabryki Wagonów Eugenem Monscheuerem oraz Hansem Grabbe, także zatrudnionym na kolei, pierwszego w Gdańsku klubu piłkarskiego Fußballclub Danzig (po zmianie nazwy: Ball- und Eislaufverein), którego został sekretarzem, od 1905 prezesem poszerzonego o kilka sekcji klubu, ale także trenerem i graczem piłki nożnej oraz lekkoatletą. Jako piłkarz grał m.in. w meczach popularyzujących piłkę nożną na Pomorzu, jako sprinter brał m.in. udział sztafecie 4 x 100 m, która 10 VII 1905 w Sopocie pokonała zespół z Królewca. Odkrył talent gdańskiego sprintera Maxa Herrmanna, późniejszego wielokrotnego mistrza i rekordzisty Niemiec oraz medalisty olimpijskiego. Pomagał w realizacji specjalnego programu treningowego, przesłanego przez przewodniczącego Niemieckiego Urzędu Sportu ds. Lekkoatletyki (Deutsche Sportbehörde für Leichtathletik), Carla Diema (1882–1962) dla trzech wybitnych lekkoatletów (Bechlera, Hoffmanna i Uetwillera), delegowanych na Igrzyska Olimpijskie w Londynie (1908).
Przez wiele lat uprawiał czynnie wioślarstwo w klubie Danziger Ruderverein. W latach 1908–1909 członek Westpreussischer Botanisch-Zoologischer Verein ( Zachodniopruskie Towarzystwo Botaniczno-Zoologiczne). W okresie I wojny światowej, w latach 1915–1918, pracował w biurze prasowym wojskowej komendantury Ober-Ost w Wilnie. Po wojnie powrócił do pracy dziennikarskiej.
W 1921 powołany przez władze Senatu II Wolnego Miasta Gdańska na kierownika działu sportu i kultury fizycznej tej instytucji (Sport- und Körperkulturabteilung), utrzymywał jednak kontakt z prasą, zamieszczając na jej łamach komentarze sportowe. W 1935 oddelegowany do pracy w niemieckim komitecie organizacyjnym letnich igrzysk olimpijskich w Berlinie (1936). Pracował jako kierownik jednego z działów pod kierunkiem sekretarza generalnego komitetu dr. Carla Diema (1882–1962). Po igrzyskach powrócił w 1937 do Gdańska i przeszedł na emeryturę. Dwa lata później został przedstawicielem wysokiego komisarza Ligi Narodów w Gdańsku, Carla Jacoba Burckhardta, do spraw kontaktów z miejscową gminą żydowską w sprawie emigracji jej członków z II Wolnego Miasta Gdańska.
Po zamachu na Adolfa Hitlera w Kętrzynie (20 VII 1944) zatrzymany przez Gestapo i na tydzień osadzony w obozie Stutthof. Po zwolnieniu wyjechał z żoną do Turyngii, w Rudolstadt przez kilka lat redagował lokalną gazetkę „Thüringer Volk” („Lud Turyngijski”), pisał także artykuły wspomnieniowe i historyczne do pisma „Unser Danzig” (np. Auswanderer in fünfjähriger Odysee. Das Schicksal der Danziger Juden (Emigranci w pięcioletniej odysei. Los gdańskich Żydów), nr. 21–24, 1960; Das sportliche Danzig bis 1933 (Aresztant. Gdańska przygoda sportowa), nr. 18, 1962) i publikacji okolicznościowych (Der Arestant. Ein Danziger Sporterlebnis w: Danziger Heimat. Der Kalender des Bundes der Danziger, (Gdańska Ojczyzna. Kalendarz Związku Gdańszczan), 1959) oraz do tegoż „Unser Danzig” szeregu artykułów o historii gdańskiego sportu, np. Das sportliche Danzig bis 1933 (Sportowy Gdańsk do 1933), nr. 18, 1962; Danziger Ruderei. Früher - Heute – Morgen (Gdańskie wioślarstwo. Wczoraj - dziś – jutro), Nr. 9, 1963) czy wraz z Walterem Rhode cyklu o piłce nożnej 5O Jahre Danziger Rasensport (50 lat gdańskiego sportu na trawie), ukazującego się w nr. 18-24/1960 i 1-3/1961. Autor niewydanych wspomnień (Aus meiner Redaktionszeit 1904–1920 (Z moich czasów redakcyjnych 1904–1920), rękopis w Bibliotece Gdańskiej PAN).
Po śmierci żony zamieszkał u siostry w Stendal w Brandenburgii, gdzie zmarł.
