BRANDT BARTHOLOMÄUS II, burmistrz Gdańska

Wersja z 10:13, 13 wrz 2022

BARTHOLOMÄUS (Barthel) BRANDT II (1564 Wrocław? – 6 IV 1617 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Wnuk burmistrza Bartholomäusa Brandta (około 1490 Gdańsk – 1/2 II 1549 Gdańsk), syn Bartholomäusa (1522 Gdańsk – 22 V 1593), ławnika (od 1565), rajcy (od 1573), sędziego (1574) i burgrabiego królewskiego w Gdańsku (w 1585). Jego matką była Kordula, córka ławnika Johanna Schachmanna, ciotka zmarłego w 1614 burmistrza Bartholomäusa Schachmanna. Miał młodszego brata Reinholda (1567–1623), kupca, w 1605 członka Trzeciego Ordynku, przez pewien czas faktora w Krakowie, żonatego z Cathariną, córką kupca Alexandra Goldschmidta. Starsza siostra Anna (1559–1605) była żoną dalekiego krewnego Salomona Brandta (1548 Gdańsk – 5 XII 1618 Gdańsk), ławnika (od 1587), rajcy (od 1593) i burgrabiego królewskiego w Gdańsku (w 1609). Pozostałe siostry umarły w dzieciństwie.

W sierpniu 1580 razem z bratem Reinholdem rozpoczął naukę w zreformowanym Gimnazjum Akademickim. Studiował na luterańskich uniwersytetach w 1582 w Królewcu (Königsberg), w latach 1585-1586 w Wittenberdze, zakończył akademicką peregrynację na uniwersytetach innych wyznań, pobierając w 1589 nauki w kalwińskim Heidelbergu, a w 1591 w katolickiej Sienie.

Od 1599 był ławnikiem, od 1605 rajcą, w 1607 sędzią. Od 1615 burmistrz. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1616, drugiego w 1615, w 1617 – dotknięty już chorobą – przez kilka miesięcy pełnił funkcję czwartego burmistrza. W 1610 był burgrabią królewskim w Gdańsku.

Jego zasiadanie w Ławie Głównego Miasta uczczono umieszczeniem w 1602 herbu Brandtów w reprezentacyjnej sali Dworu Artusa. W składzie Rady i następnie kolegium burmistrzów zaliczał się do obozu luterańskiego, wspierając solidarnie przywódców tego ugrupowania z rodzin Ferberów i von der Linde. Rektor Gimnazjum Akademickiego, kalwin Jakob Fabricius, uznał w notatce umieszczonej w Księdze Wpisów tej placówki pod 1616, że nagła choroba burmistrza, apopleksja – obok równoczesnego zgonu luterańskiego burmistrza Andreasa Borckmanna – była wyraźną karą Bożą, dotykającą jawnych przeciwników drugiej reformacji w Gdańsku.

Był właścicielem kamienicy przechodniej przy Langgasse 33 (ul. Długa) (nabytej w 1609) i przy Frauengasse 48 (ul. Mariacka) (nabytej u schyłku życia). Prowadził interesy z klasztorem cystersów w Oliwie, uzyskując od niego 16 IV 1595 bliżej nieokreślony przywilej na szarwark. W 1614 przekazał hojny, jednak bliżej nieokreślony, dar na rzecz Biblioteki Rady Miejskiej.

30 I 1594 poślubił Elizabeth (zm. 1606), córkę burmistrza Tiedemana Giesego, 24 IX 1607 zaś Catherinę (zm. 1651), córkę rajcy Johanna Rossau. Nie doczekał się potomstwa. Wdowa Catharina zadysponowała majątkiem w testamencie z 28 III 1647, przekazując go krewnym i powinowatym z obu stron. SK