REUTENER RICHARD, bankowiec, śpiewak amator
| Linia 6: | Linia 6: | ||
'''RICHARD REUTENER''' (22 IV 1844 Gdańsk – 9 VII 1908 Gdańsk), bankowiec, śpiewak amator o głosie tenorowym, [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwin]]. Syn Conrada (1808 Obermeilen, Szwajcaria – 14 II 1881 Gdańsk), działającego w Gdańsku od 1831, do 1844 notowanego jako Reitener, od 1854 jako Reutener, właściciela wytwórni szczotek z surowców naturalnych oraz sklepu z przyborami toaletowymi, w 1833 przy Grosse Hosennähergasse (ul. Pończoszników), z wejściem od Lange Brücke (Długie Pobrzeże), w 1836–1839 przy Vorstädtscher Graben 410 (ul. Podwale Przedmiejskie 36), od 1844 do śmierci w zakupionej kamienicy przy Heilige-Geist-Gasse 941 (ul. Świętego Ducha 68). Matką była Maria Elisabeth Sawatzki (1808 Gdańsk-Orunia – 13 VIII 1882 Gdańsk), brat zmarłych w dzieciństwie Rudolfa (1 VI 1840 Gdańsk – 30 XI 1840 Gdańsk) i Anny Gertrudy (31 VII 1842 Gdańsk – 12 XI 1842 Gdańsk) oraz Henrietty Renaty Louisy (30 IV 1835 – 19 II 1908), żony budowniczego organów [[SCHURICHT CARL GOTTHILF JULIUS | Carla Gotthilfa Schurichta]], i [[REUTENER GEORG FERDINAND | Georga Ferdinanda Reutenera]].<br/><br/> | '''RICHARD REUTENER''' (22 IV 1844 Gdańsk – 9 VII 1908 Gdańsk), bankowiec, śpiewak amator o głosie tenorowym, [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwin]]. Syn Conrada (1808 Obermeilen, Szwajcaria – 14 II 1881 Gdańsk), działającego w Gdańsku od 1831, do 1844 notowanego jako Reitener, od 1854 jako Reutener, właściciela wytwórni szczotek z surowców naturalnych oraz sklepu z przyborami toaletowymi, w 1833 przy Grosse Hosennähergasse (ul. Pończoszników), z wejściem od Lange Brücke (Długie Pobrzeże), w 1836–1839 przy Vorstädtscher Graben 410 (ul. Podwale Przedmiejskie 36), od 1844 do śmierci w zakupionej kamienicy przy Heilige-Geist-Gasse 941 (ul. Świętego Ducha 68). Matką była Maria Elisabeth Sawatzki (1808 Gdańsk-Orunia – 13 VIII 1882 Gdańsk), brat zmarłych w dzieciństwie Rudolfa (1 VI 1840 Gdańsk – 30 XI 1840 Gdańsk) i Anny Gertrudy (31 VII 1842 Gdańsk – 12 XI 1842 Gdańsk) oraz Henrietty Renaty Louisy (30 IV 1835 – 19 II 1908), żony budowniczego organów [[SCHURICHT CARL GOTTHILF JULIUS | Carla Gotthilfa Schurichta]], i [[REUTENER GEORG FERDINAND | Georga Ferdinanda Reutenera]].<br/><br/> | ||
W latach 1853–1860 uczył się w [[SZKOŁA ŚW. JANA | szkole realnej św. Jana]], tam też pobierał pierwsze lekcje śpiewu u Johanna Kronkego (1 VIII 1803 Gdańsk – 11 V 1859 Gdańsk), nauczyciela rysunków, śpiewu i muzyki oraz organisty w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gdańsku]]. Później doskonalił umiejętności wokalne na lekcjach prywatnych. Zawodu uczył się, pracując w gdańskich firmach handlowych. Brał udział w wojnie prusko-francuskiej (1870–1871) jako porucznik (Oberleutnant) Landwehry, został odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy i medalem Landwehr Dienstauszeichnung I klasy. Od około 1875 roku księgowy w Danziger Sparkassen-Aktien-Verein (Gdańska Kasa Oszczędności – Związek Akcyjny; [[BANKOWOŚĆ | bankowość]]). W 1895 otworzył firmę bankową w odziedziczonym po teściu domu przy Heilige-Geist-Gasse 115 (ul. św. Ducha). <br/><br/> | W latach 1853–1860 uczył się w [[SZKOŁA ŚW. JANA | szkole realnej św. Jana]], tam też pobierał pierwsze lekcje śpiewu u Johanna Kronkego (1 VIII 1803 Gdańsk – 11 V 1859 Gdańsk), nauczyciela rysunków, śpiewu i muzyki oraz organisty w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gdańsku]]. Później doskonalił umiejętności wokalne na lekcjach prywatnych. Zawodu uczył się, pracując w gdańskich firmach handlowych. Brał udział w wojnie prusko-francuskiej (1870–1871) jako porucznik (Oberleutnant) Landwehry, został odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy i medalem Landwehr Dienstauszeichnung I klasy. Od około 1875 roku księgowy w Danziger Sparkassen-Aktien-Verein (Gdańska Kasa Oszczędności – Związek Akcyjny; [[BANKOWOŚĆ | bankowość]]). W 1895 otworzył firmę bankową w odziedziczonym po teściu domu przy Heilige-Geist-Gasse 115 (ul. św. Ducha). <br/><br/> | ||
| − | Brał czynny udział w życiu muzycznym miasta. Około 1865 | + | Brał czynny udział w życiu muzycznym miasta. Około 1865 wstąpił do założonego w 1842 i kierowanego przez [[BRANDSTÄTER FRANZ AUGUST | Franza Augusta Brandstätera]] chóru męskiego Danziger Liedertafel (Gdański Chór Biesiadny) oraz do chóru mieszanego Danziger Singakademie ([[STOWARZYSZENIE ŚPIEWACZE | Stowarzyszenie Śpiewacze]]), w listopadzie 1879 był jednym z założycieli chóru Danziger Männergesangverein (Gdański Chór Męski). Wraz z bratem Georgem Ferdinandem oraz dwoma śpiewakami o głosach basowych tworzyli znany i ceniony w Gdańsku kwartet wokalny: z kupcem [[JÜNCKE ALBERT THEODOR HEINRICH | Albertem Theodorem Heinrichem Jünckem]] i kupcem [[COHN EDUARD | Eduardem Cohnem]] wystąpili między innymi 31 I 1872 w Gewerbehaus (Dom Towarzystwa Rzemieślniczego) przy Heilige-Geist-Gasse 82, a z kupcem [[DREWITZ LEONHARD FERDINAND HERMANN | Leonhardem Drewitzem]] i Eduardem Cohnem wystąpili w lipcu 1874 roku na dwóch koncertach w ramach XI Pruskiego Święta Śpiewu w Gdańsku (XI. Preußisches Provinzial-Sängerfest in Danzig): 19 lipca wykonali pieśń ''Flieg aus mein Lied'' [[JOETZE FRANZ JOHANN CARL | Franza Joetzego]], 20 lipca ''Waldröslein'' Franza Abta. Po śmierci Cohna jego miejsce w kwartecie zajął [[GAMM JOHANN FRIEDRICH OSCAR | Johann Oscar Gamm]]. <br/><br/> |
| − | W latach 1867–1877 | + | W latach 1867–1877 występował jako solista na koncertach dawanych przez Danziger Singakademie, po raz pierwszy 3 V 1867 roku w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]], śpiewając partię tenorową w kantacie kościelnej ''Was mein Gott will'' BWV 111 Johanna Sebastiana Bacha (partię altową śpiewała jego przyszła szwagierka, panna Margarethe Feyerabendt (24 XI 1846 Gdańsk – 16 III 1928 Gdańsk)). Na koncertach w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus ([[OGRÓD STRZELECKI I DOM STRZELECKI IM. FRYDERYKA WILHELMA | Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki]]) wystąpił między innymi: 24 I 1869 w oratorium ''Izrael w Egipcie'' Georga Friedricha Händla, 13 I 1870 w ''Wielkiej Mszy Es-dur'' Franza Schuberta, 29 III 1874 w ''Mesjaszu'' Händla, 28 XI 1875 w oratorium ''Stworzenie świata'' Josepha Haydna, 7 IV 1877 śpiewał partię Ariela w oratorium ''Sceny z Fausta'' Roberta Schumanna. <br/><br/> |
| − | Został pochowany 13 VII 1908 | + | Został pochowany 13 VII 1908 na wspólnym [[CMENTARZE | cmentarzu parafii św. Bartłomieja, św. Jana i św. Piotra i Pawła]]. <br/><br/> |
| − | Od 15 XI 1880 | + | Od 15 XI 1880 jego żoną była Elisabeth Gamm (15 X 1856 Gdańsk – 15 IX 1939 Gdańsk), córka [[GAMM JULIUS CÄSAR | Juliusa Cäsara Gamma]]. Mieli dzieci: Edith (18 VIII 1884 Sopot – po 1908) i Caesara (Cäsar; 4 IX 1881 Gdańsk – 22 III 1932 Gdańsk). Syn w 1899 roku ukończył [[GIMNAZJUM KRÓLEWSKIE REALNE (Długie Ogrody) | Gimnazjum Królewskie Realne]] (Długie Ogrody / Łąkowa), następnie studiował prawo. W 1904 roku wrócił do Gdańska, pracował kolejno jako referendarz i asesor sądowy, a w 1911 otworzył kancelarię adwokacką w domu matki przy Heilige-Geist-Gasse 115. Był żonaty z Marthą Olgą Bertą Wapmann (23 XI 1891 Berlin – 28 XI 1943 Gdańsk). {{author: JMM}} {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
'''Bibliografia''':<br/> | '''Bibliografia''':<br/> | ||
Archiwum Państwowe Gdańsk, Księgi metrykalne kościoła św. Piotra i Pawła, sygn. 1496/26, s. 84 (akt urodzenia); Urząd Stanu Cywilnego Sopot, sygn. 2090/31, nr 103 (akt urodzenia córki).<br/> | Archiwum Państwowe Gdańsk, Księgi metrykalne kościoła św. Piotra i Pawła, sygn. 1496/26, s. 84 (akt urodzenia); Urząd Stanu Cywilnego Sopot, sygn. 2090/31, nr 103 (akt urodzenia córki).<br/> | ||
Wersja z 09:01, 13 cze 2022
RICHARD REUTENER (22 IV 1844 Gdańsk – 9 VII 1908 Gdańsk), bankowiec, śpiewak amator o głosie tenorowym, kalwin. Syn Conrada (1808 Obermeilen, Szwajcaria – 14 II 1881 Gdańsk), działającego w Gdańsku od 1831, do 1844 notowanego jako Reitener, od 1854 jako Reutener, właściciela wytwórni szczotek z surowców naturalnych oraz sklepu z przyborami toaletowymi, w 1833 przy Grosse Hosennähergasse (ul. Pończoszników), z wejściem od Lange Brücke (Długie Pobrzeże), w 1836–1839 przy Vorstädtscher Graben 410 (ul. Podwale Przedmiejskie 36), od 1844 do śmierci w zakupionej kamienicy przy Heilige-Geist-Gasse 941 (ul. Świętego Ducha 68). Matką była Maria Elisabeth Sawatzki (1808 Gdańsk-Orunia – 13 VIII 1882 Gdańsk), brat zmarłych w dzieciństwie Rudolfa (1 VI 1840 Gdańsk – 30 XI 1840 Gdańsk) i Anny Gertrudy (31 VII 1842 Gdańsk – 12 XI 1842 Gdańsk) oraz Henrietty Renaty Louisy (30 IV 1835 – 19 II 1908), żony budowniczego organów Carla Gotthilfa Schurichta, i Georga Ferdinanda Reutenera.
W latach 1853–1860 uczył się w szkole realnej św. Jana, tam też pobierał pierwsze lekcje śpiewu u Johanna Kronkego (1 VIII 1803 Gdańsk – 11 V 1859 Gdańsk), nauczyciela rysunków, śpiewu i muzyki oraz organisty w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gdańsku. Później doskonalił umiejętności wokalne na lekcjach prywatnych. Zawodu uczył się, pracując w gdańskich firmach handlowych. Brał udział w wojnie prusko-francuskiej (1870–1871) jako porucznik (Oberleutnant) Landwehry, został odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy i medalem Landwehr Dienstauszeichnung I klasy. Od około 1875 roku księgowy w Danziger Sparkassen-Aktien-Verein (Gdańska Kasa Oszczędności – Związek Akcyjny; bankowość). W 1895 otworzył firmę bankową w odziedziczonym po teściu domu przy Heilige-Geist-Gasse 115 (ul. św. Ducha).
Brał czynny udział w życiu muzycznym miasta. Około 1865 wstąpił do założonego w 1842 i kierowanego przez Franza Augusta Brandstätera chóru męskiego Danziger Liedertafel (Gdański Chór Biesiadny) oraz do chóru mieszanego Danziger Singakademie ( Stowarzyszenie Śpiewacze), w listopadzie 1879 był jednym z założycieli chóru Danziger Männergesangverein (Gdański Chór Męski). Wraz z bratem Georgem Ferdinandem oraz dwoma śpiewakami o głosach basowych tworzyli znany i ceniony w Gdańsku kwartet wokalny: z kupcem Albertem Theodorem Heinrichem Jünckem i kupcem Eduardem Cohnem wystąpili między innymi 31 I 1872 w Gewerbehaus (Dom Towarzystwa Rzemieślniczego) przy Heilige-Geist-Gasse 82, a z kupcem Leonhardem Drewitzem i Eduardem Cohnem wystąpili w lipcu 1874 roku na dwóch koncertach w ramach XI Pruskiego Święta Śpiewu w Gdańsku (XI. Preußisches Provinzial-Sängerfest in Danzig): 19 lipca wykonali pieśń Flieg aus mein Lied Franza Joetzego, 20 lipca Waldröslein Franza Abta. Po śmierci Cohna jego miejsce w kwartecie zajął Johann Oscar Gamm.
W latach 1867–1877 występował jako solista na koncertach dawanych przez Danziger Singakademie, po raz pierwszy 3 V 1867 roku w kościele św. Piotra i Pawła, śpiewając partię tenorową w kantacie kościelnej Was mein Gott will BWV 111 Johanna Sebastiana Bacha (partię altową śpiewała jego przyszła szwagierka, panna Margarethe Feyerabendt (24 XI 1846 Gdańsk – 16 III 1928 Gdańsk)). Na koncertach w Friedrich-Wilhelm-Schützenhaus ( Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki) wystąpił między innymi: 24 I 1869 w oratorium Izrael w Egipcie Georga Friedricha Händla, 13 I 1870 w Wielkiej Mszy Es-dur Franza Schuberta, 29 III 1874 w Mesjaszu Händla, 28 XI 1875 w oratorium Stworzenie świata Josepha Haydna, 7 IV 1877 śpiewał partię Ariela w oratorium Sceny z Fausta Roberta Schumanna.
Został pochowany 13 VII 1908 na wspólnym cmentarzu parafii św. Bartłomieja, św. Jana i św. Piotra i Pawła.
Od 15 XI 1880 jego żoną była Elisabeth Gamm (15 X 1856 Gdańsk – 15 IX 1939 Gdańsk), córka Juliusa Cäsara Gamma. Mieli dzieci: Edith (18 VIII 1884 Sopot – po 1908) i Caesara (Cäsar; 4 IX 1881 Gdańsk – 22 III 1932 Gdańsk). Syn w 1899 roku ukończył Gimnazjum Królewskie Realne (Długie Ogrody / Łąkowa), następnie studiował prawo. W 1904 roku wrócił do Gdańska, pracował kolejno jako referendarz i asesor sądowy, a w 1911 otworzył kancelarię adwokacką w domu matki przy Heilige-Geist-Gasse 115. Był żonaty z Marthą Olgą Bertą Wapmann (23 XI 1891 Berlin – 28 XI 1943 Gdańsk).
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Księgi metrykalne kościoła św. Piotra i Pawła, sygn. 1496/26, s. 84 (akt urodzenia); Urząd Stanu Cywilnego Sopot, sygn. 2090/31, nr 103 (akt urodzenia córki).
„Danziger Zeitung” różne roczniki.
Fest-Zeitung Zum XI. Preußischen Provinzial-Sängerfest in Danzig am 19., 20. und 21. Juli 1874, Danzig [1874].
Siebenfreund Kurt, Hundert Jahre Danziger Singakademie 1818–1917, Danzig 1917.
