SCHLIEFF VALENTINUS, historyk, bibliograf, rajca
(wstawianie ilustracji LM (13.11.2020)) |
|||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
'''VALENTINUS SCHLIEFF''' (1 III 1680 Gdańsk – 1 V 1750 Gdańsk), historyk, bibliograf. Z rodziny przybyłej w XVI wieku z Kołobrzegu. Syn [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (1666), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (1678) i [[SĘDZIA | sędziego]] (1681) Daniela (20 I 1623 Gdańsk – 5 I 1711 Gdańsk) i Agathy, poślubionej w 1679 córki burmistrza [[BODECK NICOLAUS von| Nicolausa von Bodeck]]. Pierwsze nauki pobierał prywatnie u kaznodziei Johannesa Endlera w Koszwałach. 3 IV 1690 rozpoczął naukę w [[SZKOŁA MARIACKA | szkole mariackiej]], a po jej ukończeniu od 2 V 1696 uczeń gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Podczas egzaminu publicznego 12 X 1699 wygłosił przygotowaną na piśmie rozprawę z zakresu prawa, opracowaną pod kierunkiem [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED | Johanna Gottfrieda Diesseldorfa]] (''Examen juridicum Miscellanearum Positionum, praeside Dn. Johanne Gothofredo a Dieseldorff Jur. ac Histor. Prof. […] 1699 D. 12 Oct. public examine submittit''). <br/><br/> | '''VALENTINUS SCHLIEFF''' (1 III 1680 Gdańsk – 1 V 1750 Gdańsk), historyk, bibliograf. Z rodziny przybyłej w XVI wieku z Kołobrzegu. Syn [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (1666), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (1678) i [[SĘDZIA | sędziego]] (1681) Daniela (20 I 1623 Gdańsk – 5 I 1711 Gdańsk) i Agathy, poślubionej w 1679 córki burmistrza [[BODECK NICOLAUS von| Nicolausa von Bodeck]]. Pierwsze nauki pobierał prywatnie u kaznodziei Johannesa Endlera w Koszwałach. 3 IV 1690 rozpoczął naukę w [[SZKOŁA MARIACKA | szkole mariackiej]], a po jej ukończeniu od 2 V 1696 uczeń gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Podczas egzaminu publicznego 12 X 1699 wygłosił przygotowaną na piśmie rozprawę z zakresu prawa, opracowaną pod kierunkiem [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED | Johanna Gottfrieda Diesseldorfa]] (''Examen juridicum Miscellanearum Positionum, praeside Dn. Johanne Gothofredo a Dieseldorff Jur. ac Histor. Prof. […] 1699 D. 12 Oct. public examine submittit''). <br/><br/> | ||
| − | Od czerwca 1700 | + | Od czerwca 1700 przebywał w Królewcu. Po powrocie do Gdańska już 8 X 1700 wyruszył w kolejną podróż do Poznania. W Poznaniu przez pół roku uczył się języka polskiego. W 1701 studiował w Halle, w 1702 w Utrechcie. Od lutego 1703 przebywał we Francji, gdzie pogłębiał znajomość języka francuskiego, od kwietnia ponownie w Halle. W Gdańsku w latach 1704–1711 badał historię Gdańska, Prus Królewskich i Polski. <br/><br/> |
16 XI 1711 został powołany przez Radę Miejską na przełożonego [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościoła św. Barbary]], 20 XI 1711 został członkiem [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]], gdzie od 1719 pełnił funkcję kwatermistrza (mistrza Kwartału). W roku 1713 powołany do Collegium Scholarchale ([[KOLEGIUM SZKOLNE | Kolegium Szkolne]]) jako protobibliotekarz (nadzorował [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Bibliotekę Rady Miejskiej]]). 15 III 1725 został ławnikiem, także mianowany podpułkownikiem. Od 16 III 1734 rajca, podczas [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężenia Gdańska w 1734]] przez wojska rosyjskie i saskie powołany na klucznika bram miasta i awansowany na pułkownika. W 1735 roku otrzymał urząd sędziego. 26 X 1738 doznał ataku apopleksji, po którym pozostała mu wada wymowy. Po powrocie do zdrowia kontynuował działalność. Nie zaniedbywał pracy badawczej. Uzupełniał i poprawiał bibliografię Polski [[HOPPE SAMUEL JOACHIM | Samuela Hoppiusa]] ''De scriptoribus historiae Polonicae schediasma literarium'' (Dantzig 1707). Jego uzupełnienia zostały uwzględnione w wydaniu drugim, zamieszczonym w I tomie dzieła Jana Długosza ''Historia polonica'' (1711). <br/><br/> | 16 XI 1711 został powołany przez Radę Miejską na przełożonego [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościoła św. Barbary]], 20 XI 1711 został członkiem [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]], gdzie od 1719 pełnił funkcję kwatermistrza (mistrza Kwartału). W roku 1713 powołany do Collegium Scholarchale ([[KOLEGIUM SZKOLNE | Kolegium Szkolne]]) jako protobibliotekarz (nadzorował [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Bibliotekę Rady Miejskiej]]). 15 III 1725 został ławnikiem, także mianowany podpułkownikiem. Od 16 III 1734 rajca, podczas [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężenia Gdańska w 1734]] przez wojska rosyjskie i saskie powołany na klucznika bram miasta i awansowany na pułkownika. W 1735 roku otrzymał urząd sędziego. 26 X 1738 doznał ataku apopleksji, po którym pozostała mu wada wymowy. Po powrocie do zdrowia kontynuował działalność. Nie zaniedbywał pracy badawczej. Uzupełniał i poprawiał bibliografię Polski [[HOPPE SAMUEL JOACHIM | Samuela Hoppiusa]] ''De scriptoribus historiae Polonicae schediasma literarium'' (Dantzig 1707). Jego uzupełnienia zostały uwzględnione w wydaniu drugim, zamieszczonym w I tomie dzieła Jana Długosza ''Historia polonica'' (1711). <br/><br/> | ||
| − | Zgromadził liczącą około | + | Zgromadził liczącą około 9000 druków bibliotekę, z czego 1/3 dotyczyła historii Polski, Gdańska i Prus Królewskich. Tę część zapisał testamentem Bibliotece Rady Miejskiej. Księgozbiór trafił do biblioteki uporządkowany. W jednym oprawionym woluminie (klocku) znajdowały się druki monotematyczne lub o pokrewnej tematyce. Każdy klocek zaopatrzony jest w sporządzony przez niego spis treści. Wartość księgozbioru podwyższają notatki i uzupełnienia na marginesach książek lub na specjalnie wklejonych kartach. Jego uwagi na pierwszym wydaniu bibliografii Hoppiusa zajmują niemal tyle miejsca, co tekst właściwy. Szczególną wartość mają uzupełnienia niedokładnych tytułów i sprostowania, krótkie biogramy autorów dzieł, próby dochodzenia autorstwa dzieł wydanych anonimowo. W rękopisach [[POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA | Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej]] zachowały się liczne przyczynki, świadczące o jego szerokich zainteresowaniach, w tym ''Termini et phraseologiae juridicae et forensis, Collectanea de medicis Gedanensibus, Collectaneen zu einer Danziger Gelehrtengeschichte''. W 1711 ofiarował [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Bibliotece Rady Miejskiej]] portrety burmistrzów [[WERDEN JOHANN von | Johanna von Werdena]], [[LINDE JOHANN von der | Johanna van der Linde]], [[CZIRENBERG DANIEL | Daniela Czirenberga]], [[PAHL NICOLAUS | Nicolausa Pahla]], a w 1713 biskupa Łukasza Watzenrodego. W styczniu 1748 doznał kolejnego, czwartego ataku apopleksji, który całkowicie go unieruchomił.<br/><br/> |
Od 13 VI 1713 żonaty był z Dorotheą Constantią (13 XII 1694 Gdańsk – 19 XII 1752 Gdańsk), krewną, córką Johanna Leo Schflieffa (1663–1703). Mieli syna Valentina Leo (28 XI 1714 – 8 VI 1752) i trzy córki: Dorotheę Agathe (ur. około 1710), od 12 V 1739 żonę Johanna Friedricha Schumanna (1 VII 1700 Gdańsk – 22 I 1776 Gdańsk), immatrykulowanego 25 I 1721 w Lipsku, w Gdańsku: 1748 ławnika, 1754 rajcy, 1759 sędziego, 1760 [[BURGRABIOWIE| burgrabiego]], Johannę Florentine (1719 – 1761), która 27 VII 1745 w [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY| kościele Najświętszej Marii Panny]] wyszła za mąż za Friedricha Gottlieba Fichtela (1696 Gdańsk – 1772 Gdańsk), w latach 1754–1756 ławnika, 1757–1772 rajcę gdańskiego, oraz Christinę Benignę (15 V 1723 – 6 VII 1762), późniejszą żonę gdańskiego burmistrza [[ZERNECKE HEINRICH| Heinricha Zernecke]]. <br/><br/> | Od 13 VI 1713 żonaty był z Dorotheą Constantią (13 XII 1694 Gdańsk – 19 XII 1752 Gdańsk), krewną, córką Johanna Leo Schflieffa (1663–1703). Mieli syna Valentina Leo (28 XI 1714 – 8 VI 1752) i trzy córki: Dorotheę Agathe (ur. około 1710), od 12 V 1739 żonę Johanna Friedricha Schumanna (1 VII 1700 Gdańsk – 22 I 1776 Gdańsk), immatrykulowanego 25 I 1721 w Lipsku, w Gdańsku: 1748 ławnika, 1754 rajcy, 1759 sędziego, 1760 [[BURGRABIOWIE| burgrabiego]], Johannę Florentine (1719 – 1761), która 27 VII 1745 w [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY| kościele Najświętszej Marii Panny]] wyszła za mąż za Friedricha Gottlieba Fichtela (1696 Gdańsk – 1772 Gdańsk), w latach 1754–1756 ławnika, 1757–1772 rajcę gdańskiego, oraz Christinę Benignę (15 V 1723 – 6 VII 1762), późniejszą żonę gdańskiego burmistrza [[ZERNECKE HEINRICH| Heinricha Zernecke]]. <br/><br/> | ||
Pochowany 11 V 1750 w kościele NMP. {{author: MAB}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Pochowany 11 V 1750 w kościele NMP. {{author: MAB}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 12:23, 15 mar 2022
VALENTINUS SCHLIEFF (1 III 1680 Gdańsk – 1 V 1750 Gdańsk), historyk, bibliograf. Z rodziny przybyłej w XVI wieku z Kołobrzegu. Syn ławnika (1666), rajcy (1678) i sędziego (1681) Daniela (20 I 1623 Gdańsk – 5 I 1711 Gdańsk) i Agathy, poślubionej w 1679 córki burmistrza Nicolausa von Bodeck. Pierwsze nauki pobierał prywatnie u kaznodziei Johannesa Endlera w Koszwałach. 3 IV 1690 rozpoczął naukę w szkole mariackiej, a po jej ukończeniu od 2 V 1696 uczeń gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Podczas egzaminu publicznego 12 X 1699 wygłosił przygotowaną na piśmie rozprawę z zakresu prawa, opracowaną pod kierunkiem Johanna Gottfrieda Diesseldorfa (Examen juridicum Miscellanearum Positionum, praeside Dn. Johanne Gothofredo a Dieseldorff Jur. ac Histor. Prof. […] 1699 D. 12 Oct. public examine submittit).
Od czerwca 1700 przebywał w Królewcu. Po powrocie do Gdańska już 8 X 1700 wyruszył w kolejną podróż do Poznania. W Poznaniu przez pół roku uczył się języka polskiego. W 1701 studiował w Halle, w 1702 w Utrechcie. Od lutego 1703 przebywał we Francji, gdzie pogłębiał znajomość języka francuskiego, od kwietnia ponownie w Halle. W Gdańsku w latach 1704–1711 badał historię Gdańska, Prus Królewskich i Polski.
16 XI 1711 został powołany przez Radę Miejską na przełożonego kościoła św. Barbary, 20 XI 1711 został członkiem Trzeciego Ordynku, gdzie od 1719 pełnił funkcję kwatermistrza (mistrza Kwartału). W roku 1713 powołany do Collegium Scholarchale ( Kolegium Szkolne) jako protobibliotekarz (nadzorował Bibliotekę Rady Miejskiej). 15 III 1725 został ławnikiem, także mianowany podpułkownikiem. Od 16 III 1734 rajca, podczas oblężenia Gdańska w 1734 przez wojska rosyjskie i saskie powołany na klucznika bram miasta i awansowany na pułkownika. W 1735 roku otrzymał urząd sędziego. 26 X 1738 doznał ataku apopleksji, po którym pozostała mu wada wymowy. Po powrocie do zdrowia kontynuował działalność. Nie zaniedbywał pracy badawczej. Uzupełniał i poprawiał bibliografię Polski Samuela Hoppiusa De scriptoribus historiae Polonicae schediasma literarium (Dantzig 1707). Jego uzupełnienia zostały uwzględnione w wydaniu drugim, zamieszczonym w I tomie dzieła Jana Długosza Historia polonica (1711).
Zgromadził liczącą około 9000 druków bibliotekę, z czego 1/3 dotyczyła historii Polski, Gdańska i Prus Królewskich. Tę część zapisał testamentem Bibliotece Rady Miejskiej. Księgozbiór trafił do biblioteki uporządkowany. W jednym oprawionym woluminie (klocku) znajdowały się druki monotematyczne lub o pokrewnej tematyce. Każdy klocek zaopatrzony jest w sporządzony przez niego spis treści. Wartość księgozbioru podwyższają notatki i uzupełnienia na marginesach książek lub na specjalnie wklejonych kartach. Jego uwagi na pierwszym wydaniu bibliografii Hoppiusa zajmują niemal tyle miejsca, co tekst właściwy. Szczególną wartość mają uzupełnienia niedokładnych tytułów i sprostowania, krótkie biogramy autorów dzieł, próby dochodzenia autorstwa dzieł wydanych anonimowo. W rękopisach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej zachowały się liczne przyczynki, świadczące o jego szerokich zainteresowaniach, w tym Termini et phraseologiae juridicae et forensis, Collectanea de medicis Gedanensibus, Collectaneen zu einer Danziger Gelehrtengeschichte. W 1711 ofiarował Bibliotece Rady Miejskiej portrety burmistrzów Johanna von Werdena, Johanna van der Linde, Daniela Czirenberga, Nicolausa Pahla, a w 1713 biskupa Łukasza Watzenrodego. W styczniu 1748 doznał kolejnego, czwartego ataku apopleksji, który całkowicie go unieruchomił.
Od 13 VI 1713 żonaty był z Dorotheą Constantią (13 XII 1694 Gdańsk – 19 XII 1752 Gdańsk), krewną, córką Johanna Leo Schflieffa (1663–1703). Mieli syna Valentina Leo (28 XI 1714 – 8 VI 1752) i trzy córki: Dorotheę Agathe (ur. około 1710), od 12 V 1739 żonę Johanna Friedricha Schumanna (1 VII 1700 Gdańsk – 22 I 1776 Gdańsk), immatrykulowanego 25 I 1721 w Lipsku, w Gdańsku: 1748 ławnika, 1754 rajcy, 1759 sędziego, 1760 burgrabiego, Johannę Florentine (1719 – 1761), która 27 VII 1745 w kościele Najświętszej Marii Panny wyszła za mąż za Friedricha Gottlieba Fichtela (1696 Gdańsk – 1772 Gdańsk), w latach 1754–1756 ławnika, 1757–1772 rajcę gdańskiego, oraz Christinę Benignę (15 V 1723 – 6 VII 1762), późniejszą żonę gdańskiego burmistrza Heinricha Zernecke.
Pochowany 11 V 1750 w kościele NMP.
