JEZIORO PTASI RAJ
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:Narodowe_Centrum_marina.jpg|thumb|Widok na marinę [[NARODOWE CENTRUM ŻEGLARSTWA AKADEMII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU | Narodowego Centrum Żeglarstwa]], Jezioro Ptasi Raj i Groblę Sobieszewską (u góry, z prawej)]] | [[File:Narodowe_Centrum_marina.jpg|thumb|Widok na marinę [[NARODOWE CENTRUM ŻEGLARSTWA AKADEMII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU | Narodowego Centrum Żeglarstwa]], Jezioro Ptasi Raj i Groblę Sobieszewską (u góry, z prawej)]] | ||
| + | [[File: Ptasi_Raj.jpg |thumb| Rezerwat Ptasi Raj, grobla oddzielająca jezioro od Wisły, 2021]] | ||
[[File:Jezioro_Ptasi_Raj.JPG|thumb|Jezioro Ptasi Raj]] | [[File:Jezioro_Ptasi_Raj.JPG|thumb|Jezioro Ptasi Raj]] | ||
| − | '''JEZIORO PTASI RAJ''', w [[REZERWATY PRZYRODY | rezerwacie przyrody]] Ptasi Raj, przy [[GÓRKI WSCHODNIE | Górkach Wschodnich]], największe na obszarze Gdańska, o stale zmniejszającej się powierzchni (w 2005: 51,8 ha), płytkie (średnia głębokość 1,3 m, maksymalna głębokość 2,6 m). Do 1945 roku pod nazwą Messina, od imienia hiszpańskiego statku, który w roku 1866 utknął tu na mieliźnie. Oddzielone od Zatoki Gdańskiej tzw. [[MIERZEJA MESSYŃSKA | Mierzeją Messyńską]], od Wisły Śmiałej ([[WISŁA | Wisła]]) zbudowaną w XIX wieku kamienną groblą o długości około 1 km i szerokości 1,5 m (tzw. Grobla Sobieszewska). Swoje powstanie i istnienie zawdzięcza siłom natury (Morze Bałtyckie, Wisła) i działalności człowieka. Jest zbiornikiem przybrzeżnym o poligenetycznym założeniu misy. Najważniejszym momentem powstania jeziora było pojawienie się w 1840 (w wyniku zatoru lodowego) Wisły Śmiałej oraz wybudowanie kamiennej grobli (istniała już w 1888). Ostateczne zamknięcie jeziora związane jest z powstaniem Mierzei Messyńskiej. Współcześnie na grobli oddzielającej od zachodu jezioro od Wisły Śmiałej zamontowane są dwa przepusty. Umożliwiają one stałą wymianę wód rzecznych i jeziornych. Dodatkowo, podczas wysokich stanów wód wywołanych cofkami w ujściowym odcinku Wisły Śmiałej, następują powierzchniowo przelewy przez groblę. Powierzchnia jeziora ulega stałemu zmniejszeniu: w latach 1995–2005 o 10 ha. Ewolucja jeziora najbardziej dynamicznie zachodzi od strony północnej, czego przyczyną jest wypłycanie na skutek morfodynamiki pasa mierzejowego, oraz od strony południowo-wschodniej, gdzie obserwuje się silne zarastanie zbiornika. Wypłycanie się jeziora od strony Mierzei Messyńskiej postępuje na skutek zasypywania. W efekcie izobata 0,5 m przesunęła się o około 100 m, a izobata 1 m o około 50 m w głąb jeziora. {{author: RC}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Środowisko i przyroda]] | + | '''JEZIORO PTASI RAJ''', w [[REZERWATY PRZYRODY | rezerwacie przyrody]] Ptasi Raj, przy [[GÓRKI WSCHODNIE | Górkach Wschodnich]], największe na obszarze Gdańska, o stale zmniejszającej się powierzchni (w 2005: 51,8 ha), płytkie (średnia głębokość 1,3 m, maksymalna głębokość 2,6 m). Do 1945 roku pod nazwą Messina, od imienia hiszpańskiego statku, który w roku 1866 utknął tu na mieliźnie.<br/><br/> |
| + | Oddzielone od Zatoki Gdańskiej tzw. [[MIERZEJA MESSYŃSKA | Mierzeją Messyńską]], od Wisły Śmiałej ([[WISŁA | Wisła]]) zbudowaną w XIX wieku kamienną groblą o długości około 1 km i szerokości 1,5 m (tzw. Grobla Sobieszewska). Swoje powstanie i istnienie zawdzięcza siłom natury (Morze Bałtyckie, Wisła) i działalności człowieka. Jest zbiornikiem przybrzeżnym o poligenetycznym założeniu misy. Najważniejszym momentem powstania jeziora było pojawienie się w 1840 (w wyniku zatoru lodowego) Wisły Śmiałej oraz wybudowanie kamiennej grobli (istniała już w 1888). Ostateczne zamknięcie jeziora związane jest z powstaniem Mierzei Messyńskiej. Współcześnie na grobli oddzielającej od zachodu jezioro od Wisły Śmiałej zamontowane są dwa przepusty. Umożliwiają one stałą wymianę wód rzecznych i jeziornych. Dodatkowo, podczas wysokich stanów wód wywołanych cofkami w ujściowym odcinku Wisły Śmiałej, następują powierzchniowo przelewy przez groblę.<br/><br/> | ||
| + | Powierzchnia jeziora ulega stałemu zmniejszeniu: w latach 1995–2005 o 10 ha. Ewolucja jeziora najbardziej dynamicznie zachodzi od strony północnej, czego przyczyną jest wypłycanie na skutek morfodynamiki pasa mierzejowego, oraz od strony południowo-wschodniej, gdzie obserwuje się silne zarastanie zbiornika. Wypłycanie się jeziora od strony Mierzei Messyńskiej postępuje na skutek zasypywania. W efekcie izobata 0,5 m przesunęła się o około 100 m, a izobata 1 m o około 50 m w głąb jeziora. {{author: RC}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Środowisko i przyroda]] | ||
Wersja z 07:31, 1 cze 2021
JEZIORO PTASI RAJ, w rezerwacie przyrody Ptasi Raj, przy Górkach Wschodnich, największe na obszarze Gdańska, o stale zmniejszającej się powierzchni (w 2005: 51,8 ha), płytkie (średnia głębokość 1,3 m, maksymalna głębokość 2,6 m). Do 1945 roku pod nazwą Messina, od imienia hiszpańskiego statku, który w roku 1866 utknął tu na mieliźnie.
Oddzielone od Zatoki Gdańskiej tzw. Mierzeją Messyńską, od Wisły Śmiałej ( Wisła) zbudowaną w XIX wieku kamienną groblą o długości około 1 km i szerokości 1,5 m (tzw. Grobla Sobieszewska). Swoje powstanie i istnienie zawdzięcza siłom natury (Morze Bałtyckie, Wisła) i działalności człowieka. Jest zbiornikiem przybrzeżnym o poligenetycznym założeniu misy. Najważniejszym momentem powstania jeziora było pojawienie się w 1840 (w wyniku zatoru lodowego) Wisły Śmiałej oraz wybudowanie kamiennej grobli (istniała już w 1888). Ostateczne zamknięcie jeziora związane jest z powstaniem Mierzei Messyńskiej. Współcześnie na grobli oddzielającej od zachodu jezioro od Wisły Śmiałej zamontowane są dwa przepusty. Umożliwiają one stałą wymianę wód rzecznych i jeziornych. Dodatkowo, podczas wysokich stanów wód wywołanych cofkami w ujściowym odcinku Wisły Śmiałej, następują powierzchniowo przelewy przez groblę.
Powierzchnia jeziora ulega stałemu zmniejszeniu: w latach 1995–2005 o 10 ha. Ewolucja jeziora najbardziej dynamicznie zachodzi od strony północnej, czego przyczyną jest wypłycanie na skutek morfodynamiki pasa mierzejowego, oraz od strony południowo-wschodniej, gdzie obserwuje się silne zarastanie zbiornika. Wypłycanie się jeziora od strony Mierzei Messyńskiej postępuje na skutek zasypywania. W efekcie izobata 0,5 m przesunęła się o około 100 m, a izobata 1 m o około 50 m w głąb jeziora.
