WEICKHMANN GOTTLIEB GABRIEL von, burmistrz Gdańska
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Weickhmann_Gottlieb_Gabriel_księgozbiór-Pracownia.jpg|thumb|Herb rodowy Gottlieba Gabriela von Weickhmanna]] | [[File:Weickhmann_Gottlieb_Gabriel_księgozbiór-Pracownia.jpg|thumb|Herb rodowy Gottlieba Gabriela von Weickhmanna]] | ||
| − | '''GOTTLIEB GABRIEL von WEICKHMANN''' (21 IV 1708 Gdańsk – 12 VIII 1776 Gdańsk), | + | '''GOTTLIEB GABRIEL von WEICKHMANN''' (21 IV 1708 Gdańsk – 12 VIII 1776 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Najprawdopodobniej wywodził się z norymberskiej rodziny kupieckiej, specjalizującej się w handlu suknem na wielką skalę, przybyłej w 2. połowie XVII wieku do Gdańska. Był synem doktora Joachima Weickhmanna, luterańskiego teologa, pastora [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP) i seniora gdańskiego ministerium ewangelickiego, oraz Elisabeth, córki Augusta Böckmanna, syndyka w Magdeburgu. Dwaj bracia zostali luterańskimi duchownymi, trzeci – lekarzem. <br/><br/> |
| + | Od 1727 roku uczył się w [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]], w 1729 studiował filozofię, prawo i historię na uniwersytecie w Wittenberdze. W latach 1733–1753 był sekretarzem [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] Gdańska, od 1754 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]], od 1756 rajcą. Jako rajca w 1759 roku został desygnowany na odpowiedzialne stanowisko członka gdańskiej Rady Wojennej, co było szczególnie istotne wobec toczącej się wówczas wojny siedmioletniej (1756–1763). Od 1762 roku był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w latach 1763, 1767, 1771 i 1774, drugiego – 1762, 1766, 1770 i 1773, trzeciego – 1765, 1769 i 1776, czwartego – 1764, 1768, 1772 i 1775. W 1765, 1768 i 1772 roku był [[BURGRABIOWIE | burgrabią]] królewskim w Gdańsku. W 1768 został nobilitowany, uzyskując dyplom szlachecki od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II. <br/><br/> | ||
| + | Uchodził za zręcznego i znającego się na rzeczy dyplomatę. W 1757 roku wszedł w skład gdańskiej deputacji powołanej do rokowań z kanclerzem wielkim koronnym Janem Małachowskim w sprawie zabezpieczenia Gdańska przed ewentualnym atakiem wojsk pruskich, w 1758 w Kwidzynie prowadził ze strony Gdańska rokowania z dowództwem operujących na terenie Prus Królewskich wojsk rosyjskich, w 1760 reprezentował miasto podczas kolejnych rokowań tego rodzaju w Malborku. <br/><br/> | ||
| + | W czerwcu i lipcu 1770 roku wchodził w skład trzyosobowej komisji (wraz z burmistrzem [[PEGELAU JOHANN GOTTLIEB | Johannem Gottliebem Pegelauem]] i [[BENTZMANN JOHANN | Johannem Bentzmannem]]), którą Rada Miejska Gdańska powołała do rozpatrzenia roszczeń rządu pruskiego w Berlinie, zarzucającego władzom Gdańska tolerowanie na terenie miasta nielegalnie przebywających tam pruskich obywateli (żądania te zgłosiły Prusy w związku z obowiązkiem wojskowym dotyczącym swoich poddanych). W wyniku prac komisji Rada Miejska do końca lipca 1770 roku dokonała przymusowej ekstradycji ponad tysiąca osób uznanych za obywateli pruskich. Efektem tych prac była również bardzo obszerna i dokładna dokumentacja, która stanowi obecnie pierwszorzędne źródło do badań nad zaludnieniem Gdańska u schyłku XVIII wieku. <br/><br/> | ||
| + | Biegle władał łaciną i kilkoma językami nowożytnymi. Troszczył się o rozwój oświaty w Gdańsku. Zarówno jako przedstawiciel najwyższych władz miasta (rajca i burmistrz), jak również jako osoba prywatna z zaangażowaniem wspierał gdańskie szkolnictwo elementarne. <br/><br/> | ||
| + | Pierwszy raz ożenił się 11 II 1734 roku z Johanną Florentiną (zm. 1762), córką angielskiego kupca Daniela Davidsona (Davissona). 14 V 1765 roku poślubił Esther, córkę Abrahama Muhla, amsterdamskiego kupca i finansisty. Z pierwszego małżeństwa miał synów Gabriela Joachima (11 XII 1734 Gdańsk – 19 I 1792 Gdańsk), sekretarza Rady Miejskiej Gdańska (od 1761), ławnika (od 1768), rajcę (od 1779) i burgrabiego (w 1781 i 1784), oraz Daniela Gottlieba (19 VIII 1741 Gdańsk – 27 III 1832), sekretarza Rady Miejskiej Gdańska (od 1769) i ławnika (od 1784), dyrektora [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]]. Dzięki czterem mariażom starszego syna był skoligacony z gdańską rodziną patrycjuszowską Uphagenów oraz kupieckimi rodzinami Steffensów, Fichtelów i Rauffseisenów, z kolei drugie małżeństwo młodszego syna przyniosło mu powinowactwo z saskim rodem szlacheckim von Rosenbergów, którego członkowie pełnili funkcje na dworze królewskim w Warszawie. <br/><br/> | ||
| + | Został pochowany 27 VIII 1776 roku w kościele NMP. Dwukrotnie portretował go [[WESSEL JACOB | Jacob Wessel]]: w 1763 (krótko po objęciu urzędu burmistrzowskiego) i w 1765 (zapewne z okazji pierwszego w jego karierze wyboru na stanowisko burgrabiego). {{author: DK}} [[Category: Encyklopdia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 20:04, 8 lis 2016
GOTTLIEB GABRIEL von WEICKHMANN (21 IV 1708 Gdańsk – 12 VIII 1776 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Najprawdopodobniej wywodził się z norymberskiej rodziny kupieckiej, specjalizującej się w handlu suknem na wielką skalę, przybyłej w 2. połowie XVII wieku do Gdańska. Był synem doktora Joachima Weickhmanna, luterańskiego teologa, pastora kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP) i seniora gdańskiego ministerium ewangelickiego, oraz Elisabeth, córki Augusta Böckmanna, syndyka w Magdeburgu. Dwaj bracia zostali luterańskimi duchownymi, trzeci – lekarzem.
Od 1727 roku uczył się w Gimnazjum Akademickim, w 1729 studiował filozofię, prawo i historię na uniwersytecie w Wittenberdze. W latach 1733–1753 był sekretarzem Rady Miejskiej Gdańska, od 1754 ławnikiem, od 1756 rajcą. Jako rajca w 1759 roku został desygnowany na odpowiedzialne stanowisko członka gdańskiej Rady Wojennej, co było szczególnie istotne wobec toczącej się wówczas wojny siedmioletniej (1756–1763). Od 1762 roku był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w latach 1763, 1767, 1771 i 1774, drugiego – 1762, 1766, 1770 i 1773, trzeciego – 1765, 1769 i 1776, czwartego – 1764, 1768, 1772 i 1775. W 1765, 1768 i 1772 roku był burgrabią królewskim w Gdańsku. W 1768 został nobilitowany, uzyskując dyplom szlachecki od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II.
Uchodził za zręcznego i znającego się na rzeczy dyplomatę. W 1757 roku wszedł w skład gdańskiej deputacji powołanej do rokowań z kanclerzem wielkim koronnym Janem Małachowskim w sprawie zabezpieczenia Gdańska przed ewentualnym atakiem wojsk pruskich, w 1758 w Kwidzynie prowadził ze strony Gdańska rokowania z dowództwem operujących na terenie Prus Królewskich wojsk rosyjskich, w 1760 reprezentował miasto podczas kolejnych rokowań tego rodzaju w Malborku.
W czerwcu i lipcu 1770 roku wchodził w skład trzyosobowej komisji (wraz z burmistrzem Johannem Gottliebem Pegelauem i Johannem Bentzmannem), którą Rada Miejska Gdańska powołała do rozpatrzenia roszczeń rządu pruskiego w Berlinie, zarzucającego władzom Gdańska tolerowanie na terenie miasta nielegalnie przebywających tam pruskich obywateli (żądania te zgłosiły Prusy w związku z obowiązkiem wojskowym dotyczącym swoich poddanych). W wyniku prac komisji Rada Miejska do końca lipca 1770 roku dokonała przymusowej ekstradycji ponad tysiąca osób uznanych za obywateli pruskich. Efektem tych prac była również bardzo obszerna i dokładna dokumentacja, która stanowi obecnie pierwszorzędne źródło do badań nad zaludnieniem Gdańska u schyłku XVIII wieku.
Biegle władał łaciną i kilkoma językami nowożytnymi. Troszczył się o rozwój oświaty w Gdańsku. Zarówno jako przedstawiciel najwyższych władz miasta (rajca i burmistrz), jak również jako osoba prywatna z zaangażowaniem wspierał gdańskie szkolnictwo elementarne.
Pierwszy raz ożenił się 11 II 1734 roku z Johanną Florentiną (zm. 1762), córką angielskiego kupca Daniela Davidsona (Davissona). 14 V 1765 roku poślubił Esther, córkę Abrahama Muhla, amsterdamskiego kupca i finansisty. Z pierwszego małżeństwa miał synów Gabriela Joachima (11 XII 1734 Gdańsk – 19 I 1792 Gdańsk), sekretarza Rady Miejskiej Gdańska (od 1761), ławnika (od 1768), rajcę (od 1779) i burgrabiego (w 1781 i 1784), oraz Daniela Gottlieba (19 VIII 1741 Gdańsk – 27 III 1832), sekretarza Rady Miejskiej Gdańska (od 1769) i ławnika (od 1784), dyrektora Towarzystwa Przyrodniczego. Dzięki czterem mariażom starszego syna był skoligacony z gdańską rodziną patrycjuszowską Uphagenów oraz kupieckimi rodzinami Steffensów, Fichtelów i Rauffseisenów, z kolei drugie małżeństwo młodszego syna przyniosło mu powinowactwo z saskim rodem szlacheckim von Rosenbergów, którego członkowie pełnili funkcje na dworze królewskim w Warszawie.
Został pochowany 27 VIII 1776 roku w kościele NMP. Dwukrotnie portretował go Jacob Wessel: w 1763 (krótko po objęciu urzędu burmistrzowskiego) i w 1765 (zapewne z okazji pierwszego w jego karierze wyboru na stanowisko burgrabiego).
