KULCKE OTTO

Wersja z 10:49, 23 sty 2016

OTTO KULCKE (19 VI 1922 Królewiec – 2 III 2005 Frankfurt), doktor medycyny, inicjator powstania stowarzyszenia Orgelbauverein St. Marien – Danzig, zasłużonego dla odbudowy organów w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP). Pochodził z rodziny zamieszkałej do XX wieku na Łużycach, skąd około 1900 roku do Sopotu przybył jego dziadek dr Otto Kulcke (10 X 1859 Sommerfeld – 25 II 1915), dyrektor Realgymnasium w Sopocie, poległy w I wojnie światowej w randze kapitana w Prusach Wschodnich koło Przasnysza. Był synem Fritza (28 VII 1890 Guben – 14 XII 1971 Bremerhaven), asystenta w klinice uniwersytetu w Królewcu, i Antonii z domu Flathe (22 VIII 1892 – 25 VI 1922), zmarłej sześć dni po jego urodzeniu. Wychowywany początkowo w Sopocie w rodzinie dziadka Ottona, od 1924 roku przez ojca, wówczas doktora laryngologii w Sopocie i pracownika Szpitala Miejskiego we Wrzeszczu oraz szpitala diakonis ewangelickich w Gdańsku. W 1925 roku ojciec ożenił się powtórnie, z Marią Schwaderer (14 VII 1895 – 22 II 1986); z tego związku pochodzili jego przyrodni bracia: Werner (ur. 1926), doktor fizyki, i Eberhard (ur. 1927), doktor praw. Rodzina zamieszkała w Gdańsku przy Langgasse 16 (ul. Długa), gdzie ojciec urządził gabinet i prowadził do początku II wojny światowej praktykę lekarską, a w 1927 roku przeniosła się do Oliwy, do zakupionego domu przy Günthershofer-Promenade (ul. Mściwoja).

W Gdańsku Otto uczęszczał do przedszkola diakonis obok kościoła NMP. Po przeprowadzce do Oliwy uczył się w szkole ewangelickiej obok kościoła św. Jakuba. Był aktywnym członkiem koła ministrantów i chóru kościelnego parafii przy kościele Pojednania (Versöhnungskirche; kościół Matki Bożej Królowej Korony Polskiej), którego dyrygentem był organista kościoła NMP Franz Kessler. W 1932 roku rozpoczął naukę w Conradinum.

Po wybuchu II wojny światowej, będąc już w klasie maturalnej, został powołany do służby pomocniczej. Po kursie pedagogicznym uczył w Trzeciewcu koło Bydgoszczy. W 1940 roku, powołany do pracy w ramach Rechsarbeitsdienst (RAD, Służba Pracy Rzeszy), po kilku miesiącach został skierowany na półroczną praktykę w gdańskim szpitalu diakonis ewangelickich, warunkującą rozpoczęcie studiów medycznych w Państwowej Akademii Medycyny Praktycznej. Od października 1941 w wojsku, po służbie rekruckiej na froncie na Ukrainie. Zwolniony, powrócił do Gdańska na studia medyczne. W sierpniu 1944 roku w grupie młodzieży akademickiej został skierowany do budowy rowów przeciwpancernych koło Brodnicy nad Drwęcą, następnie przeniesiony do Szczecina, skierowany na front na pogranicze węgiersko-słowackie, do Rumunii i Czechosłowacji, gdzie 4 V 1945 w okolicach Pilzna dostał się do niewoli radzieckiej. Przez cztery i pół roku przebywał w obozach jenieckich na Ukrainie, pracując między innymi w fabrykach i kołchozie, na koniec jako sanitariusz.

Zwolniony pod koniec 1949 roku, 2 I 1950 spotkał się w Bremerhaven z rodziną, która przeżyła wojnę. Ukończywszy studia medyczne na uniwersytecie w Fryburgu Bryzgowijskim, osiadł w Frankfurcie nad Menem, pracował kilka lat z ojcem, następnie do emerytury w 1985 roku był ordynatorem w szpitalu miejskim w Höchst (36. dzielnica Frankfurtu), mieszkał w pobliskim Oberursel, między innymi udzielając się w chórze parafialnym. Po wizycie w Gdańsku w 1971 roku doprowadził do powstania w 1981 w RFN stowarzyszenia Orgelbauverein St. Marien – Danzig (Komitetu Odbudowy Organów Kościoła NMP w Gdańsku), łączącego między innymi przedstawicieli katolików i ewangelików, byłych mieszkańców II Wolnego Miasta Gdańska. Dzięki staraniom Komitetu i we współpracy z księdzem Stanisławem Bogdanowiczem oraz Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Gdańsku organy zostały odbudowane przez rodzinę organmistrzów Harry’ego i Guntrama Hillebrandów, którzy do ich rekonstrukcji wykorzystali prospekt organowy z kościoła św. Jana. 18 VIII 1985 roku biskup Tadeusz Gocłowski poświęcił instrument w kościele NMP.

Otto Kulcke promował organy mariackie, uczestnicząc w organizacji letnich koncertów z udziałem mistrzów z kraju i zza granicy. Był ponadto współfundatorem kapliczki apostołów Pomorzan – św. Wojciecha i Ottona w Łączyńskiej Hucie, poświęconej w 1983 roku, przyczynił się do budowy w 1998 roku organów w kościele ewangelickim św. Trójcy w Warszawie. Został uhonorowany przez prezydenta Warszawy medalem IV Wieków Stołeczności Warszawy. Od lat 70. XX wieku był członkiem Związku Polaków w Niemczech „Zgoda”.

Kawaler. W testamencie zobowiązał swego adoptowanego syna, mieszkającego w Kilonii dr Antoniego Kulckego-Czałbowskiego (ur. 1947 Aleksandrów Kujawski), doktora chemii, specjalistę od ochrony przeciwpożarowej, do zorganizowania dlań pośmiertnego koncertu w kościele NMP (w programie znalazło się między innymi Requiem Jeana Gilles’a (1668–1705)). Po ceremoniach pogrzebowych w Oberursel za sprawą ks. Stanisława Bogdanowicza urna z prochami została złożona 19 VI 2005 roku w kaplicy św. Marii Magdaleny w kościele NMP. W dniu złożenia urny odbył się upamiętniający go koncert, udokumentowany, podobnie jak uroczystości poświęcenia organów, pamiątkowym drukiem. JMB